Белорусский портал в Казахстане

У Лёндане на 89-ым годзе жыцьця памёр уніяцкі сьвятар, выбітны руплівец беларушчыны айцец Аляксандар Надсан



Пра гэта паведамілі прадстаўнікі беларускай дыяспары ў Вялікай Брытаніі.

Старшыня Рады БНР Івонка Сурвіла ў інтэрвію Радыё Свабода заявіла, што «сьмерць айца Надсана — гэта вялікая страта для нацыянальнага руху і для Беларусі. Гэтага сьветлага чалавека будзе не хапаць усім, у каго сэрца баліць за нашу Бацькаўшчыну».

Аляксандар Надсан нарадзіўся 8 жніўня 1926 года ў Нясьвіскім раёне. З восені 1944 года ваяваў у арміі Андэрса, якая была ў складзе Брытанскіх узброеных сіл. У Вялікай Брытаніі — з 1946 г. , быў адным з заснавальнікаў Згуртаваньня беларусаў Вялікай Брытаніі. Айцец Аляксандар Надсан — аўтар некалькіх кніг па гісторыі Беларусі, быў кіраўніком беларускай бібліятэкі імя Скарыны ў Лёндане, старшынём Камітэту дапамогі ахвярам чарнобыльскай катастрофы.

«Гэта быў чалавек з іскрыстай радасьцю»

Сьветлай памяці айца Аляксандра Надсана ўзгадвае мастак Павал Татарнікаў:

«У мяне было толькі дзьве сустрэчы з айцом Аляксандрам Надсанам. На першай мы так і не пазнаёміліся, але ён нешта ведаў пра мяне. І калі я быў у Англіі, ён папрасіў мяне зрабіць выставу ў Беларускім цэнтры, у Бібліятэцы імя Францішка Скарыны ў Лёндане. Я, канечне, згадзіўся. І некалькі дзён, калі ладзілася выстава, калі праходзіла, калі была творчая сустрэча — мы кантактавалі з айцом Аляксандрам Надсанам. Безумоўна, гэта быў незвычайны чалавек, нягледзячы на сталы ўзрост, з фэнамэнальнай памяцьцю, з празрыстай, нават іскрыстай радасьцю. У яго такая шчырая ўсьмешка, якая зараджае. Ведаючы, якая гэта вялікая, знакавая асоба для адраджэньня беларускай культуры, духоўнасьці, я ўдзячны лёсу, вельмі шчасьлівы, што мне ўдалося зь ім пазнаёміцца».

«Гэта чалавек надзвычай мудры і шчыры»

Слова пра айца Надсана ад выдаўца Зьмітра Санька:

«Гэта сапраўды незвычайны чалавек, і разам з тым ён вельмі просты. Мы даволі часта кантактавалі зь ім у розных творчых справах, асабліва падчас выданьня кнігі пра Чэслава Сіповіча. Я памятаю, калі мы завяршылі гэтае выданьне і ён атрымаў сыгнальны асобнік, ён сказаў: „Самы галоўны вынік нашага супрацоўніцтва — гэта тое, што мы засталіся прыяцелямі“. Гэта сьведчаньне вялікай мудрасьці чалавека, таму што мы ведаем, як часта людзі, якія робяць агульную справу, ня могуць пасьля паразумецца адзін з адным.

Памятаю, аднаго разу, гадоў 15 таму, адзін з нашых калегаў зрабіў ня вельмі прыгожы ўчынак. Ён напісаў у розныя інстанцыі, у тым ліку і айцу Аляксандру, пра тое, што, маўляў, я і мае сябры займаемся рознымі махінацыямі. Зразумела, гэта была выдумка. І калі я пры сустрэчы папрасіў у айца Аляксандра, каб ён паказаў гэты ліст, ён паабяцаў. Паабяцаў, але так і не паказаў пад рознымі прычынамі. І я разумею цяпер, што гэта таксама была праява ягонай мудрасьці. Ён спадзяваўся, што супрацоўніцтва ў нашым коле, на жаль, не такім шырокім, будзе і далей працягвацца. А калі б я ўбачыў гэты ліст, то зразумела, што далейшае наша супрацоўніцтва было б вельмі сумнеўным. Гэта таксама праява ягонай мудрасьці. Перш за ўсё, гэта чалавек надзвычай мудры і шчыры.

Я і мае калегі з нашага выдавецтва вельмі ганарацца тым, што мы некалі разам з Ірынай Дубянецкай выдалі кнігу, прысьвечаную яму — „Сонца тваё не закоціцца і месяц твой не схаваецца“. Гэтая кніга, на мой погляд, — помнік гэтаму вялікаму чалавеку. Вельмі шкада, што такія людзі адыходзяць. Нам яго будзе вельмі неставаць».

Радыё Свабода, 18 красавіка 2015

Ссылка на текущий документ: http://belarus.kz/aktueller/0-403/5/30593
Текущая дата: 15.11.2024