Як паведамляе РБК, намеснік старшыні праўлення "Газпрома" Валерый Голубеў 25 студзеня 2017 года ў лісце міністру энергетыкі Расіі адказаў на довады Мінэнерга Беларусі аб тым, чаму цана на расійскі газ не можа быць роўнадаходнай, і раскрыў кошт газу для Беларусі ў 2017 годзе.

Як вынікае з дакумента, "Газпром" разлічваў кошт паліва з улікам наступных паказчыкаў: кошту газу ў месцы яго здабычы ў Ямала-Нянецкай аўтаномнай акрузе (ЯНАА) — на 1 студзеня 2017 года ён быў 2,395 тыс. рублёў за тысячу кубаметраў; кошту перапампоўкі і захоўвання паліва ў 2016 годзе — гэта 99,93 долараў за тысячу кубаметраў; курсавых суадносін долара і рубля — на 1 студзеня 2017 года курс быў 60,65 рубля за 1 долар; паправачнага каэфіцыента, які ўлічвае дынаміку спажывецкіх цэн у ЗША, — 1,7%.

У выніку цана на газ для Беларусі атрымалася 141,11 долара ЗША за тысячу кубаметраў, што на 6,81% вышэй за паказчык 2016 года, калі кошт быў 132 долары за тысячу кубаметраў.

Цана на газ для Беларусі нават пасля яе павышэння застаецца ніжэйшай за сярэднееўрапейскую і нават сярэднеўзважаную для СНД, сказаў РБК намеснік генеральнага дырэктара Фонду нацыянальнай энергетычнай бяспекі Аляксей Грывач. Яна разлічваецца па кантракце ад 2014 года з улікам міжурадавага пагаднення памиж Расіяй і Беларуссю. Як паведамляў 28 лютага намеснік старшыні праўлення "Газпрома" Аляксандр Мядзведзеў, сярэдняя цана экспарту ў Еўропу ў 2017 годзе вырасце да 180—190 долараў за 1 тыс. куб. м з 167 долараў у 2016 годзе годзе. Паводле яго слоў, "сярэднеўзважаны кошт паставак у краіны СНД і Балтыі ў 2016 годзе склаў 152 долары за 1 тыс. куб. м".

Грывач адзначыў, што па формуле цэны кошт газу для Беларусі прывязаны да цаны ЯНАА з прыцэлам на наступны пераход да роўнадаходных цэн, але ў выніку фарміруецца з улікам неабходнасці ўжо вяртання інвестыцый "Газпрома" на беларускім рынку газу (у тым ліку па набыцці долі ў "Белтрансгазе" за 5 млрд долараў).

"Да дэвальвацыі рубля і падзення цэн на нафту цэны на газ для Беларусі амаль раўняліся расійскім. Гэта было нават ніжэй за роўнадаходныя цэны для еўрапейскага рынку, бо газ пастаўляецца без экспартнай пошліны ў 30%. Але пасля змянення курсаў валют і цэн на нафту ў свеце беларусы паспрабавалі трактаваць пагадненні на сваю карысць", — нагадвае эксперт. Ужо восенню мінулага года бакі амаль прыйшлі да пагаднення аб зніжэнні цаны для Беларусі і кампенсацыі для яе з расійскага бюджэту, але беларускі бок не выканаў сваіх умоў дагавора — не аплаціў бягучы доўг. У выніку, як адзначае расійскі эксперт, перамовы зноў зайшлі ў тупік.

Міністр энергетыкі РФ Аляксандр Новак 28 лютага заявіў, што дасягненне дамоўленасці аб умовах дагавора аб пастаўках расійскіх нафты і газу ў Беларусь, якія б задавальнямі абодва бакі, магчымае пры ўмове поўнага пагашэння Мінскам доўгу.

"Умовай рэалізацыі кампрамісных дамоўленасцей з`яўляецца поўнае пагашэнне запазычанасці — той, якая назапасілася за 2016 год і першыя месяцы гэтага года", — сказаў Новак у інтэрв`ю РБК. Пры гэтым ён растлумачыў, што сума доўгу складае каля 550 млн долараў.

Кіраўнік Мінэнерга Расіі падкрэсліў, што перамовы праходзяць даволі цяжка і канчатковае рашэнне яшчэ не выпрацавана.

Між тым напярэдадні, 27 лютага, намеснік прэм`ер-міністра РФ Аркадзь Дварковіч называў больш буйную суму доўгу — "прыкладна 600 млн долараў". "Значная частка гэтых грошай з-за нашай падатковай сістэмы, з-за таго, што" Газпром "кантралюецца дзяржавай, павінна пайсці ў бюджэт у выглядзе падатку на прыбытак або дывідэндаў "Газпрома". Гэта страты бюджэту прамыя, гэта страты акцыянераў "Газпрома". Мы не можам на гэта не звяртаць увагі, таму часткова кампенсоўваем гэта за кошт недапаставак нафты", — цытавала Дварковіча ТАСС.

Перамовы паміж Масквой і Мінскам аб умовах урэгулявання нафтагазавай спрэчкі доўжацца з пачатку 2016 года. Беларускія ўлады настойваюць на тым, што кошт расійскага газу ў доларавым эквіваленце павінен быць зніжаны, з чым не згодны расійскі бок. З другой паловы 2016 года, рэагуючы на нявыплату Беларуссю ў поўным аб`ёме кошту газу, расійскі ўрад прыняў рашэнне скараціць пастаўкі нафты ў краіну. Паводле дзеючых пагадненняў Расія павінна была паставіць у Беларусь за год 23 млн тон нафты, аднак па выніках года імпарт нафты скараціўся  на 20,8%.

Алексей Орешко, БелаПАН
Мінск, 4 сакавіка 2017