Od marca ślub cywilny będzie można wziąć także poza urzędem, ale trzeba będzie za to zapłacić 1 tys. zł; ponadto rodzice będą mogli nadawać dzieciom również imiona obce.

Liberalizację przepisów dotyczących ślubów czy nadawania imion przewiduje nowa ustawa Prawo o aktach stanu cywilnego. Co prawda pochodząca z 1986 r. ustawa także umożliwia zawarcie ślubu poza jednym z ponad 2 tys. Urzędów Stanu Cywilnego w kraju, ale muszą być ku temu uzasadnione powody; chodzi o szczególne przypadki - jak pobyt w szpitalu czy więzieniu.

W 2013 r. zawarto 69 tys. małżeństw cywilnych, ale tylko ok. 2 tys. ślubów zostało zorganizowanych poza urzędem. Jak mówią kierownicy USC, zainteresowanie takimi imprezami w plenerze jest bardzo duże; jak wynika z badań, blisko jedna trzecia Polaków wyraziła życzenie zawarcia małżeństwa w plenerze.

Ślub nie będzie mógł się jednak odbyć poza USC, jeśli wybrane do tego miejsce nie gwarantuje zachowania powagi i doniosłości ceremonii oraz bezpieczeństwa wszystkich uczestników. Opłata w wysokości 1 tys. zł za zawarcie związku małżeńskiego "pod chmurką" będzie stanowiła dochód gminy na pokrycie kosztów organizacyjnych związanych z udzieleniem przez kierownika USC ślubu poza urzędem.

Nowe Prawo o aktach stanu cywilnego ma także uprościć obieg i dostęp do różnych dokumentów. Nakłada na kierowników USC obowiązek prowadzenia elektronicznej rejestracji aktów urodzeń, małżeństw i zgonów. Odpisy z tych dokumentów będą wydawane w dowolnym USC. Przy załatwieniu spraw w urzędzie nie będzie konieczności przedstawiania odpisów wcześniejszych aktów.

MSW podkreśla, że zmiany mają na celu uporządkowanie rejestrów ewidencyjnych państwa i zgromadzonych w nich dokumentów. W ciągu ostatnich 100 lat w Polsce sporządzono 133 mln aktów stanu cywilnego. USC trzeba zinformatyzować, ponieważ zgromadzone przez lata w wielotomowych księgach dokumenty są różnej jakości. Tylko w 2013 r. liczba sporządzonych aktów stanu cywilnego przekroczyła 1 mln, w tym sporządzono ok. 437 tys. aktów urodzeń, 200 tys. aktów małżeństw, 394 tys. aktów zgonów.

Od 1 marca będzie obowiązywał nowy wzór dowodu osobistego, który wyrobimy w najbliższym urzędzie gminy, a nie tylko tam, gdzie jesteśmy zameldowani. Będzie także możliwość elektronicznego przesłania wniosku o wydanie dowodu. Stanie się to możliwe dzięki utworzeniu elektronicznego rejestru dowodów osobistych, dostęp do którego będą miały wszystkie urzędy gmin.

Nowy dowód osobisty nie będzie już zawierał informacji o adresie zameldowania, kolorze oczu i wzroście. Nie będzie też zeskanowanego podpisu posiadacza dowodu. Format i wymiary pozostaną takie same jak dotychczas. Natomiast fotografia będzie taka sama jak ta, która obowiązuje w paszportach.

Nowe dowody będą lepiej zabezpieczone m.in. dwukrotnie powtórzone zdjęcie posiadacza, mikrodruki, tłoczenia i specjalne farby. Na dowodzie znajdą się także informacje o polskim obywatelstwie i opisy pól po angielsku.

Wchodzące od marca nowe prawo wprowadza również możliwość nadawanie dzieciom imion obcych, co jest szczególnie ważne dla małżeństw mieszanych i imigrantów, uzyskujących obywatelstwo polskie. Nadal nie będzie można nadawać dzieciom więcej niż dwóch imion, imion zdrobniałych, a także ośmieszających lub nieprzyzwoitych.

Nowe przepisy wprowadzają także zaświadczenie o stanie cywilnym, które jako jeden dokument zastąpi przedkładanie wielu odpisów aktów stanu cywilnego dotyczących jednej osoby. To ma uprościć postępowanie oraz zmniejszyć koszty po stronie obywatela.

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Warszawa
PAP, 22 lutego 2015