На пачатку ўрачыстасці кіраўнік дзяржавы назваў гэты дзень асаблівым, у тым ліку таму што ўпершыню ў зале для ўзнагароджаных сабраліся людзі толькі адной прафесіі.

«Я вельмі рад, што вы паступова вяртаецеся да звыклага жыцця. Можаце нарэшце абняць сваіх дзяцей, нехта жонак, мужоў, бацькоў, якіх многія з вас не бачылі тыднямі, а часам месяцамі, бо многія з вас жылі ў бальніцах і лабараторыях. Перакананы, разлука далася вам нялёгка. Але ў любым працэсе ёсць як плюсы, так і мінусы. Вы добраахвотна пайшлі на гэта дзеля вернасці прафесійнаму абавязку», — выказаў удзячнасць Прэзідэнт.

Па яго словах, медыкі рызыкавалі сабой не толькі праз небяспеку заразіцца COVID-19, але і праз фізічныя і эмацыянальныя нагрузкі, праз бяссонныя ночы каля ложка самых складаных пацыентаў.

Па словах Прэзідэнта, гатовых рэцэптаў лячэння каранавіруснай інфекцыі няма і, як заяўляе СААЗ, наўрад ці будуць.

«Але разам мы справіліся. Насуперак усім крытыкам і нядобразычліўцам. Іх было шмат, іх застаецца шмат, іх будзе нямала, таму што, як я вас папярэджваў тры месяцы таму, пандэмія — гэта не проста хвароба, гэта палітычнае і, ужо сёння мы бачым, эканамічнае — нават не супрацьстаянне, а вайна. Усе дзяржавы імкнуцца скарыстаць гэту хваробу, каб узвысіцца і апусціць іншых, калі гэта ў іх атрымаецца», — нагадаў Аляксандр Лукашэнка.

І сённяшні дзень ён лічыць сапраўды гістарычным. Як падкрэсліў Прэзідэнт, медыкаў, якія змагаліся з каранавірусам, у апошнія дні заслужана ўшаноўвалі па ўсёй краіне. Кіраўнік краіны прызнаўся: марыць запрасіць усіх працаўнікоў сістэмы аховы здароўя, каб падзякаваць. Але колькасць людзей у белых халатах гэтага не дазваляе — таму ўся вертыкаль урады па даручэнні першай асобы сустрэцца з тымі, хто змагаўся з хваробай. Сёння кульмінацыя: у Палац Незалежнасці таксама запрошаны ўрачы з розных рэгіёнаў Беларусі.

«Я рады магчымасці асабіста падзякаваць вам і ў вашай асобе ўсім медыцынскім работнікам краіны за самаадданую і нават гераічную працу», — звярнуўся да ўрачоў кіраўнік краіны.

Беларускі лідар аддаў належнае пульманолагам і інфекцыяністам, а таксама ўрачам іншых спецыяльнасцяў, якія экстранна засвоілі новую для сябе спецыялізацыю; рэаніматолагам, урачам першаснага звяна і хуткай дапамогі, медыцынскім сёстрам і малодшаму персаналу, памочнікам і фельчарам, спецыялістам санітарна-эпідэміялагічнай службы, урачам лабараторнай дыягностыкі; навукоўцам, галоўным урачам і кіраўнікам-арганізатарам, супрацоўнікі Міністэрства аховы здароўя.

«Усе вы, забыўшыся пра рэгаліі, ішлі да агульнай мэты не шкадуючы сябе. Часам, спачатку, нават не ўсведамляючы, што будзе заўтра. Хачу падзякаваць студэнтам старэйшых курсаў медыцынскіх ВНУ. Яны яшчэ нават не паспелі даць клятву ўрача Рэспублікі Беларусь, але ўжо выканалі ўсе пункты гэтай клятвы, стаўшы плячом да пляча з дыпламаванымі спецыялістамі. Рабяты паказалі, што вырасла ці вырастае годная змена, — медыкі, для якіх важнейшы за ўсё на свеце гуманізм і вернасць абранай прафесіі», — канстатаваў Аляксандр Лукашэнка.

Ён ужо расказваў, што на барацьбу з каранавірусам дзяржава выдаткавала больш за паўмільярда рублёў. І сёння нагадаў, што хоць Беларусь — небагатая краіна, але ў ёй добра разумеюць, што кожная новая тэхналогія, абсталяванне або лекі — гэта сотні і тысячы выратаваных жыццяў. І эканоміць на гэтым нельга.

«Перакананы, што і нейкія прэміяльныя выплаты ўрачам, якія працуюць суткамі, — таксама заслужанае заахвочванне. А ў будучай пяцігодцы, вы ведаеце, даручана ўраду сярэднюю заработную плату для медыцынскіх работнікаў узняць да 150 працэнтаў сярэдняй па краіне», — паведаміў Прэзідэнт.

Сёння Прэзідэнт не толькі ўручыў ордэны і медалі. Упершыню ў гісторыі незалежнай краіны прысвоена ганаровае званне «Народны ўрач Беларусі». Ім стаў прафесар, доктар медыцынскіх навук, загадчык кафедры інфекцыйных хвароб Беларускага дзяржаўнага медыцынскага ўніверсітэта Ігар Карпаў.

«Цяпер, падчас эпідэміі каранавіруса, менавіта ён узначаліў працу па аказанні дапамогі пацыентам: непасрэдна ездзіў па рэгіёнах, займаючыся самымі цяжкімі выпадкамі, кансультаваў, дапамагаў, што граху таіць — і патрабаваў. Гэта яркі, самы годны прыклад сапраўднага народнага ўрача Беларусі», — рэзюмаваў Аляксандр Лукашэнка.

Усім медыцынскім работнікам і іх блізкім Прэзідэнт пажадаў перш за ўсё здароўя — а яшчэ шчасця і дабрабыту.

«Жывіце доўга, будзеце жыць вы — будзе жыць нацыя. Мы перажылі складаны перыяд, але дзякуючы гэтаму змаглі яшчэ раз убачыць і ацаніць, якія незвычайныя людзі жывуць сярод нас. Яшчэ раз дзякуй вам за ўсё тое, што вы зрабілі. Але, як вы разумееце не горш за мяне, расслабляцца нам ні ў якім выпадку нельга. Мы назапасілі велізарны досвед барацьбы (гэта не праца была, гэта была барацьба, гэта была вайна, як некаторыя вызначалі). Назапасіўшы гэты досвед, мы павінны зрабіць усё, каб у будучыні ні другой, ні трэцяй хвалі ў Беларусі не было. А калі крый божа нешта здарыцца, каб мы, ўжо падрыхтаваныя, змаглі стаць разам і абараніць наш народ, вас перш за ўсё», — звярнуўся да ўдзельнікаў урачыстасці беларускі лідар.

Аляксандр Лукашэнка, які перахварэў на каранавірус, прапанаваў запісаць яго ў «залаты фонд» людзей, што здаюць плазму крыві для лячэння хворых.

«Я адкрыю сакрэт. Можа, нават для Уладзіміра Сцяпанавіча (Караніка). Паколькі мне давялося гэтую бяду, як ён кажа, перанесці ўжо. Ведаеш, я пра што падумаў. Ты ж мяне ў гэты залаты фонд зараз запішаш, калі здаюць кроў, плазму робяць і потым лечаць людзей, ды ўвядзі ўсім апазіцыянерам па кроплі. Самы просты шлях павярнуць іх у бок дзяржавы (і ў мой бок). Яны не адмовяцца, ты ж ведаеш — калі ў рэанімацыю трапляеш, там ужо не глядзіш, якая кроў, абы выжыць», — напаўжартаваў кіраўнік дзяржавы.

Асобна падзякаваў урачам за тое, што паставілі яго на ногі.

«Прафесія ўрача — гэта прафесія, якая заўсёды завязаная на канкрэтны выпадак, — падзяліўся развагамі з журналістамі загадчык кафедры інфекцыйных хвароб Беларускага дзяржаўнага медыцынскага ўніверсітэта, прафесар, доктар медыцынскіх навук і народны ўрач Беларусі Ігар Карпаў. — Тут проста іх было шмат. Шмат пацыентаў, інфекцыяніст да гэтага гатовы псіхалагічна, складваліся сітуацыі, калі прыходзілася аказваць дапамогу многім, з дапамогай калег. Вядома, гэта былі складаныя часы, але я не магу і не хачу іх выдзяляць, бо калі перад табой складаны пацыент, яго жыццё, і ты павінен прыкласці намаганні, каб такому чалавеку дапамагчы, гэта само па сабе — вялікая справа, і кожны выпадак уяўляецца надзвычай важным і складаным.

Мноігя кажуць, што ўрачэбная спецыяльнасць цяжкая, але гэта і вялізная адказнасць урача, які змагаецца за жыццё пацыента. Таму асаблівасць нашай у самым шырокім сэнсе спецыяльнасці — уключыцца ў сітуацыю ў любы момант цалкам. Таксама тут няма нічога саромнага і страшнага паклікаць калег, якія са свайго пункту гледжання могуць дапамагчы дадзенаму канкрэтнаму чалавеку. Гэта абсалютна правільны падыход. Любяць казаць: «Хірургія — справа калектыўная». Хачу дадаць: медыцына сёння, пры сучасным узроўні развіцця, справа вельмі калектыўная».

Народны доктар адзначыў работу Міністэрства аховы здароўя: «Напэўна, не паграшу супраць ісціны, і калегі мяне наўрад ці паправяць тут: міністр быў першым, хто ездзіў ва ўсе ачагі. Гэта не ліслівасць ні ў якім разе (тыя, хто ведае мяне, пацвердзяць — гэта якасць мне не характэрная). Я старэйшы за яго амаль на 20 гадоў і хачу сказаць, што гэта абсалютна правільная стратэгія паводзін разумнага адміністратара, проста інтэлігентнага чалавека і ўрача ў дадзенай сітуацыі. Спачатку быў ён, а побач ці трошкі пазней ехалі ў тыя праблемныя рэгіёны людзі. Была дастаткова добра пастаўленая работа. Гэта праўда».

Міністр аховы здароўя Уладзімір Каранік падчас цырымоніі нагадаў, што час эпідэміі змяніў звыклы лад работы ўсіх без выключэння працаўнікоў сістэмы аховы здароўя, уся сістэма ў цэлым і кожны супрацоўнік прайшоў праверку на трываласць.

«Мы адчулі масу эмоцый за гэтыя месяцы: была і гарката страт, і радасць перамог — але ніколі не было панікі, ніколі не было адчування, што мы не справімся. І галоўнае, ніколі не было адчування, што нас кінулі. Як бы цяжка ні было, мы заўсёды адчувалі падтрымку дзяржавы, асабіста вас, Аляксандр Рыгоравіч, грамадства — і гэта было здорава, гэта дапамагала», — падзякаваў міністр.

Асноўнае пачуццё Уладзіміра Караніка сёння — гэта гордасць. За калег, за краіну, за тое, што было зроблена за гады незалежнасці для айчыннай аховы здароўя і дапамагло з гонарам прайсці гэты іспыт. Таму кіраўнік ведамства падзякаваў за веру ў медыкаў і тое, што кіраўнік дзяржавы не сумняваўся: беларускія медыкі пройдуць там, дзе не прайшлі іншыя.

«Мы выйшлі з гэтай сітуацыі больш дасведчаныя, больш моцныя і гатовыя і надалей развіваць сістэму аховы здароўя на карысць моцнай і незалежнай Беларусі», — адзначыў міністр.

6-я гарадская клінічная бальніца горада Мінска адна з тых, якія яшчэ працягваюць прымаць пацыентаў, хворых на COVID-19. Загадчык аддзялення анестэзіялогіі і рэанімацыі гэтай установы Дзмітрый Рыкоўскі сёння атрымаў з рук Прэзідэнта медаль «За працоўныя заслугі».

«У прынцыпе, надта менш пацыентаў у рэанімацыі не становіцца, — расказаў ён журналістам перад ўзнагароджаннем. — Зразумела, гэта не столькі, колькі было ў красавіку або маі, чэрвені, але дастатковая колькасць застаецца, бо ў нас фактычна тры стацыянары засталося, якія працуюць на пацыентаў з „кавідам“: гэта інфекцыйная бальніца, 4-я бальніца і 6-я.

Самае складанае было — самі пацыенты. Захворванне адносна новае, невядомае. Трэба было выпрацаваць тактыку лячэння, яна ўвесь час змянялася, адаптавалася пад хворых. Была вялікая колькасць людзей на ШВЛ, іх прыходзілася паварочваць у прон-пазіцыю — на жывот, гэта працаёмкая работа. Дактары, медсёстры, санітаркі — усе дружна падыходзілі, працавалі камандай.

З персаналу ў нас перахварэлі толькі два дактары, тры медсястры і тры санітаркі, усё ў лёгкай форме».

«Пандэмія паказала, наколькі наша грамадства насамрэч сталае і кансалідаванае, — лічыць урач — анестэзіёлаг-рэаніматолаг, дацэнт кафедры анестэзіялогіі і рэаніматалогіі Беларускай медыцынскай акадэміі паслядыпломнай адукацыі Вольга Святліцкая. — Звярніце ўвагу: людзі самых розных спецыяльнасцяў, светапоглядаў, узростаў аб’ядналіся, каб вырашыць гэту цяжкую праблему. Сродкі індывідуальнай аховы шылі звычайныя валанцёры дома, рабілі шчыткі, шылі дзяржаўныя прадпрыемствы і прыватныя кампаніі — разам. Усе аб’ядналіся, каб сабраць грошы і дапамагчы. Бюджэтныя арганізацыі і сілавыя структуры рабілі ўсё магчымае, каб падтрымаць сістэму аховы здароўя ў гэты час. Гэта кажа пра тое, што мы можам аб’ядноўвацца і таму перамагаем. Калі мы бачым нейкую праблему, наша грамадства саспела, каб яе вырашыць спакойна, кансалідавана, разам. І мне гэта вельмі падабаецца.

Вельмі грэла душу, калі людзі прыязджалі ў бальніцу і нешта рабілі для нас. Памятаю, нам трэба было закрыць ад кварцавай лямпы, якая ўвесь час гарэла ў пакоі для пераапранання, празрыстыя дзверы рэанімацыі. Прадстаўнікі кампаніі, якая вырашала гэту праблему, потым яшчэ двойчы прыязджалі самі і казалі: „Мы хочам хоць нечым дапамагчы вам“. Гэта кранала нашы сэрцы і нам хацелася працаваць, гэта натхняла.

Тое, што працу медработнікаў ацанілі годна, вельмі важна. Бо хочацца зноў працаваць, хочацца выратоўваць людзей, і становіцца не страшна — ведаю, што за мной стаіць увесь народ Беларусі, які, калі нешта трэба, аб’яднаецца, дапаможа, мы ўсё зробім разам. Я вельмі ўдзячная сённяшняму дню, вельмі ўдзячная беларускім людзям.

Мілыя, дарагія мае суайчыннікі, дзе бы вы ні былі, я вам вельмі ўдзячная за тое, што вы былі побач, за тое, што вы падтрымлівалі нас, выконвалі нашы рэкамендацыі! Я думаю, што ўсё ў нас будзе добра».

«Было складана насамрэч, — прызнаецца член маніторынгавай групы па COVID-19, галоўная медыцынская сястра Гарадской клінічнай інфекцыйнай бальніцы горада Мінска Ірына Парымон. — Людзі, якія ўчора былі хірургамі і кардыёлагамі, вымушаныя былі ў адзін дзень стаць інфекцыяністамі. Ім трэба было падказаць, дапамагчы. Але ўсе не проста слухалі, але чулі, што трэба рабіць. Так і працавалі. Усе з’ядналіся і працавалі як адзіная каманда. Ладзіліся відэаканферэнцыі па ўсёй краіне, усе бралі ўдзел, задавалі пытанні, атрымлівалі адказы. Мы многае перанялі ў замежных калег, але прыстасоўвалі іх вопыт для сябе і распрацоўвалі ўласныя методыкі.

Самае складанае было тое, што 24 гадзіны ў суткі знаходзішся на працы: ні выхадных, ні вечароў, нічога, ні сям’і, ні дзяцей не бачыш. Але калі пацынеты ачуньвалі і дзякавалі, усё акуплялася. Наша маніторынгавая група аб’ездзіла ўсе рэгіёны, калі мы заходзілі ў клініках да пацыентаў пагутарыць, даведацца, як яны сябе адчуваюць, яны замест вітання казалі такі шчыры «дзякуй», што ў нас слёзы наварочваліся на вочы.

Медык — гэта прызванне, выпадковых людзей няма ў медыцыне, але, калі б не такая каласальная падтрымка грамадства, думаю, частка медыкаў бы здалася. Падтрымка звычайных людзей надавала нам сілы».