Па словах эксперта, дата 17 верасня для нашага народа — гэта маркер, сімвал таго, што беларусы заўсёды імкнуліся да аб’яднання, стварэння адзінай дзяржавы.

«Нягледзячы на ​​ўсе геапалітычныя перыпетыі, спробы раздзялення нашага народа, беларусы гатовы былі чакаць і выкарыстоўваць свой шанс, — акцэнтаваў увагу Сяргей Жук. — У сучасных умовах напамін аб тым, што мы калісьці былі падзеленым народам, вельмі значны. Ва ўмовах геапалітычнай турбулентнасці, якія ўзнікаюць выклікаў вельмі важна разумець, што незалежнасць і суверэнітэт — не богам дадзеныя ўступныя. Гэта вынік і работы палітычных эліт, і волі беларускага народа.

Аналітык звярнуў увагу, што раздзяленне народа і польская акупацыя ў 1921-1939 гадах сталі выклікам для беларусаў, у тым ліку для жыхароў Брэстчыны. Насельніцтва Заходняй Беларусі знаходзілася ва ўціску, праводзілася палітыка паланізацыі.

«Стратэгічныя мэты польскага ўрада, польскай дзяржавы былі накіраваны на трансфармацыю менталітэту, нацыянальнага кода. Яны ўспрымалі беларусаў перш за ўсё як сапсаваных камуністычным і рускім уплывам палякаў. Такім чынам, праводзілі палітыку „старэйшага брата“. Спрабавалі, як яны лічылі, нас цывілізаваць і вярнуць ва ўлонне Польшчы», — падкрэсліў Сяргей Жук. У сувязі з гэтым на тэрыторыі Заходняй Беларусі зарадзіўся нацыянальна-вызваленчы рух. Яго ўдзельнікаў пераследвалі, жорстка каралі.

Закрануў эксперт і эканамічную палітыку, якую палякі праводзілі на «крэсах усходніх». Ён вылучыў тры асноўныя моманты. «Першы — выкарыстанне беларусаў у якасці таннай працоўнай сілы для польскай эканомікі. Другі — выкарыстанне прыродных рэсурсаў, сыравінны прыдатак Польшчы. Трэці — рынак збыту польскіх тавараў. Замест гарманічнага развіцця рэгіёну нам прапаноўвалася вельмі незайздросная доля. У той момант, калі ў БССР будаваліся заводы , праводзілася індустрыялізацыя, калектывізацыя, Заходняя Беларусь фактычна заставалася аграрным і слаба развітым рэгіёнам у складзе Польшчы.

Асобна ён спыніўся на палітыцы ў адносінах да беларускай мовы. «Беларуская мова і беларуская культура ўспрымаліся польскімі палітычнымі элітамі як другасныя, як не ў поўнай меры паўнацэнныя. Адпаведна абмяжоўвалася іх развіццё», — падсумаваў аналітык аддзялення БІСД па Брэсцкай вобласці.

Звязда, 17 верасня 2024