Шаноўнае спадарства!

Беларуская прысутнасць у замежжы налічвае стагоддзі. Актыўнае ж стварэнне і дзейнасць структур беларускай дыяспары ідзе ад пачатку ХХ ст. Арганізацыі, цэрквы, творчыя калектывы, суполкі дзейнічаюць сёння ў больш як 20 краінах свету. На жаль, у Беларусі найчасцей толькі спецыялісты ведаюць пра дасягненні і значнасць дзейнасці беларусаў замежжа для ўсёй беларускай нацыі. Толькі некаторыя імёны і падзеі беларускага замежжа апошнімі гадамі вяртаюцца ў супольную беларускую скарбонку. Для гісторыі, сучаснасці і будучыні нашай нацыі надзвычай важна, каб сведчанні гэтай дзейнасці збіраліся, захоўваліся, даследаваліся, вывучаліся і папулярызаваліся ў Беларусі.

З гэтай мэтай у чэрвені 2014 г. пры падтрымцы “ЗБС “Бацькаўшчына” пры Беларускім дзяржаўным архіве-музеі літаратуры і мастацтва паўстала навукова-творчая ініцыятыва “Цэнтр камплектавання і вывучэння дакументальнай спадчыны беларускага замежжа”. 

Цэнтр мае на мэце наладзіць сістэматычны збор дакументаў, друкаў, любых артэфактаў, што ствараліся і ствараюцца беларусамі па-за межамі Беларусі. Будзе наладжаная праца па своечасовай апрацоўцы і сістэматызацыі гэтых архіваў, дзякуючы чаму даследчыкі атрымаюць больш поўную і адэкватную інфармацыю пра дзейнасць беларускіх арганізацый за мяжой. Аднак паспяховасць гэтай місіі наўпрост залежыць ад зацікаўленасці і саміх арганізацый беларускага замежжа. 

У сувязі з гэтым звяртаемся да ўсіх суполак замежжа з просьбай-заклікам дасылаць у Цэнтр камплектавання і вывучэння дакументальнай спадчыны беларускага замежжа ўсё, што тычыцца публічнай дзейнасці: дакументы, абвесткі, улёткі, праграмы мерапрыемстваў, друкаваныя выданні, арганізацыйныя дакументы і іншае — усё, што дапаможа будучым даследчыкам вывучаць вашую дзейнасць і такім чынам захоўваць і фіксаваць гісторыю беларускага замежжа. 

Надзвычай важна, каб у Цэнтр перадаваліся не толькі архіўныя матэрыялы, але і тыя, што тычацца сучаснай дзейнасці. 

Заклікаем прыватных асобаў — творчых і грамадскіх дзеячаў — перадаваць у Цэнтр свае ўласныя архівы. Яны каштоўныя для даследчыкаў! 

Свае архіўныя зборы ўжо перадалі вядомыя дзеячы замежжа Масей Сяднёў, Алесь Алехнік, Янка Запруднік, Вітаўт Кіпель, Аляксей Каўка і іншыя. У 2014 г. у архіў была перададзеная вялікая калекцыя дакументаў Беларускага інстытута навукі і мастацтва (Нью-Ёрк).

Дасылаць ці перадаваць дакументы і матэрыялы просім на адрас:

Супольнымі намаганнямі мы зможам захаваць памяць пра беларускую прысутнасць у свеце і зрабіць беларусаў замежжа больш бачнымі і сучаснікам, і нашчадкам А імёны людзей, што перадалі архівы і навіны дзейнасці Цэнтра, мы будзем публікаваць на сайце Згуртавання “Бацькаўшчына” і ў бюлетэні “Беларусы ў свеце”.  

Наталля Гардзіенка,

Старшыня Цэнтру, сябра Рады і Управы МГА “ЗБС “Бацькаўшчына”