Удзел ракетных караблёў ВМФ Расіі ў манеўрах у Індыйскім акіяне адлюстроўвае рост ваенна-палітычнага ўплыву Масквы на фармаванне шматпалярнага свету і ўмацаванне бяспекі ў рэгіёне Персідскага заліва, лічыць ваенны аглядальнік Sputnik Аляксандр Храленка.

З порта Чэхбехар Ісламскай Рэспублікі Іран для адпрацоўкі баявых задач выйшлі 15 баявых караблёў трох краін.

Расію прадстаўляюць найноўшыя карветы праекта 20380 "Резкий" і "Герой Российской Федерации Алдар Цыденжапов", а таксама сярэдні марскі танкер "Печенга" Прыморскай флатыліі разнародных сіл Ціхаакіянскага флоту.

ВМС Ірана задзейнічалі ў вучэннях эсмінцы "Джамаран", "Алванд", "Байндэр", фрэгаты "Шахід Рухі", "Шахід Махмудзі", карвет "Шахід Сайад Шыразі", і некалькі іншых баявых караблёў.

З кітайскага боку ўдзельнічаюць ракетны эсмінец "Баотоу" і карабель комплекснага забеспячэння "Гаоюху". Плюс "сінэргічны эфект" ваенных дэлегацый 10 краін-назіральнікаў.

Асноўныя мэты міжнародных вучэнняў: забеспячэнне марской (рэгіянальнай) бяспекі, процідзеянне тэрарызму (пірацтву), ахова марскіх камунікацый. У паўночнай частцы Індыйскага акіяна экіпажам караблёў, самалётаў і верталётаў трэба будзе правесці стрэльбы па марскіх і паветраных цэлях, адпрацаваць пошукава-выратавальныя задачы, элементы вызвалення захопленых суднаў.

Арганізаваныя іранскім бокам міжнародныя ваенна-марскія манеўры "Марскі пояс бяспекі" праводзяцца ў рэгіёне з 2018 года, сёмы раз. Баявое ўзаемадзеянне караблёў і марскі авіяцыі ВМС Ірана, ВМФ Расіі і ВМС НВАК стала традыцыйным.

Вучэнні маюць перспектывы пашырэння кола ўдзельнікаў і аперацыйнай зоны. З іншага боку, сфармаваная Вашынгтонам у Чырвоным моры ў 2023-м заходняя кааліцыя ВМС у вучэннях не ўдзельнічае, а нервова манеўруе пад ударамі ракет і БПЛА еменскіх хусітаў.

Канцэпцыя калектыўнай бяспекі ў зоне Персідскага заліва – прыярытэт расійскай знешняй палітыкі, аснова для ўзаемадзеяння з краінамі рэгіёна і іншымі зацікаўленымі дзяржавамі.

Доўгатэрміновая праграма сумесных дзеянняў па ўмацаванні стабільнасці ўключае і міжнародныя ваенна-марскія вучэнні з прыцягненнем сур’ёзных сіл і сродкаў.

Рэгіён Персідскага заліва – шырокая тэрыторыя, восем краін (Іран, Ірак, Саудаўская Аравія, Катар, Аман, Кувейт, Бахрэйн, ААЭ) з насельніцтвам больш за 200 млн чалавек. Тут сканцэнтраваны больш як 63% сусветных запасаў нафты, вакол якіх фармуецца міжнародная геапалітыка і эканоміка (сусветныя цэны на энерганосьбіты). Таму так запатрабаваны міжнародныя ваенна-марскія намаганні, якія ўмацоўваюць рэгіянальную бяспеку, абмяжоўваюць амерыканскую "выключнасць". Які ўклад Расіі?

Дагавор аб усёабдымным стратэгічным партнёрстве паміж Масквой і Тэгеранам (ад 17 студзеня 2025 года) служыць умацаванню рэгіянальнага і глабальнага міру і бяспекі. Дагавор "аснашчаны" сучаснымі інструментамі ваеннага супрацоўніцтва і процідзеяння агульным ваенным пагрозам.

Напрыклад, карветы "Резкий" і "Герой Российской Федерации Алдар Цыденжапов" – манеўраныя, магутныя караблі 2-га рангу з высокадакладнымі кіраванымі ракетамі. Нясуць на борце супрацькарабельны комплекс з крылатымі "Ониксами" далёкасцю да 800 км, ЗРК "Редут", 100-мм артустаноўку АК-190, шасціствольную аўтаматычную артустаноўку АК-630, тарпеды, гранатамётныя ўстаноўкі, значны арсенал радыёлакацыйнага і радыёэлектроннага абсталявання.

Водазмяшчэнне 2 250 тон, даўжыня – 104 м, шырыня – 13 м, хуткасць – да 27 вузлоў, аўтаномнасць – 4 000 марскіх міль. Карветы праекта 20380 прызначаны для барацьбы з надводнымі караблямі і субмарынамі праціўніка ў блізкай і далёкай марской зоне, для патрулявання з мэтай блакады, артылерыйскай падтрымкі дэсантаў.

Раней "Марскі пояс бяспекі" фармавалі магутныя ракетныя караблі ВМФ Расіі – "Варяг", "Адмирал Горшков", "Маршал Шапошников".

Кітайскія эсмінцы абараняюць на Блізкім Усходзе стратэгічныя інтарэсы КНР – стабільныя пастаўкі вуглевадародаў праз Індыйскі і Ціхі акіяны.

Штогадовы тавараабарот паміж КНР і арабскімі краінамі Персідскага заліва даўно перавысіў $300 млрд. Актыўныя эканамічныя і роўныя дыпламатычныя сувязі Кітая з арабскімі краінамі ствараюць новыя магчымасці для нафтаздабываючых эканомік рэгіёна.

Іран надае асаблівую ўвагу развіццю сваіх ваенна-марскіх сіл, у складзе якіх чатыры аператыўныя камандаванні, адказныя за бяспеку Каспія, Армузскага праліва, Персідскага і Аманскага заліваў.

Тэгеран з 2012 года выдзяляе 5% ВУП на ваеннае будаўніцтва і рэфармаванне ВМС. Найноўшы іранскі авіяносец Shahid Bagheri з беспілотнікамі зрабіў фурор на Захадзе. Намаганняў для ўмацавання міру і стабільнасці ў гэтым рэгіёне ніколі не бывае занадта шмат.

На поўначы Індыйскага акіяна, у Персідскім заліве пастаянна базуецца 5-ы флот ВМС ЗША – адна-дзве авіяносныя ўдарныя групы, фрэгаты, карветы, дэсантныя караблі. Нібыта для забеспячэння свабоды суднаходства, аднак у прыярытэце – толькі ахова нафтаналіўных суднаў ЗША і іх саюзнікаў.

Іранскія і кітайскія танкеры часцей за іншыя падвяргаюцца амерыканскім "аглядам". На падставе эмбарга, накладзенага на Тэгеран амерыканскім кангрэсам, Пентагон самастойна вырашае – дазволіць танкеру праход па маршруце або "вярнуць" назад.

Прысутнасць у рэгіёне ракетных караблёў Расіі, Кітая, Ірана стрымлівае амерыканцаў, якія лічаць сябе "мацней за ўсіх".

У заходнім рэйтынгу Global Fire Power ВМС ЗША займаюць толькі другое месца, значна саступаючы ваенна-марской моцы Кітая.

Зніжэнне амерыканскага ўплыву ў шматпалярным свеце аб’ектыўна наканавана і непазбежна.

Падпісвайцеся на канал ваеннага аглядальніка Аляксандра Храленкі ў Telegram https://t.me/AKhrolenko

Sputnik, 12 сакавіка 2025