Mińsk przekazał wcześniej, że na uroczystościach w Polsce 1 września Białoruś reprezentowana będzie przez ambasadora państwa. Zaproszenie wysłano do przywódcy Białorusi Aleksandra Łukaszenki. MSZ Białorusi zaznaczyło, że nie można rozdzielać wkładu państw byłego Związku Radzieckiego w zwycięstwo nad faszyzmem i jedne państwa zapraszać, a inne nie na uroczystości upamiętniające 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej.

Do podawanych przez media informacji o przyczynach rezygnacji Aleksandra Łukaszenki z wyjazdu do Warszawy na uroczystości z okazji 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej odniósł się rzecznik MSZ Białorusi Anatolij Głaz.

„Nie należy zajmować się żadną konspirologią. Jesteśmy wdzięczni stronie polskiej za zaproszenie, ale temat II wojny, Wielkiej Wojny Ojczyźnianej jest dla nas święty, zawsze mieliśmy i będziemy mieć w tym względzie jasne i wyraźne podejście - powiedział Głaz dziennikarzom.

Według przedstawiciela białoruskiego MSZ w zwycięstwo nad nazizmem wniosły określony wkład wszystkie narody ZSRR.

„Wyzwolenie Wschodniej i Centralnej Europy, ostateczne rozbicie nazizmu na terytorium Niemiec stało się możliwe dzięki bohaterskim staraniom całej wielonarodowej Armii Czerwonej” - podkreślił przedstawiciel MSZ.

Jego zdaniem nie umniejsza to roli armii sojuszniczych, ale „traktowanie w inny sposób i rozdzielanie wkładu republik związkowych we wspólne zwycięstwo jest co najmniej niesłuszne z punktu widzenia historycznego”.

Głaz zwrócił przede wszystkim uwagę na to, że do Warszawy nie zaproszono Kazachstanu, państw Azji Środkowej i Rosji.

„Tymczasem, mając na uwadze specyfikę naszej historii, dla nas udział w uroczystościach 1 września jest dniem pamięci wszystkich ofiar początkowego etapu II wojny światowej” - powiedział przedstawiciel resortu.

„To niezwykle ważne stanowisko władz Białorusi, godny podziwu stosunek do naszej wspólnej pamięci o Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej, szacunek wobec pamięci i męstwa żołnierza radzieckiego” - powiedziała rosyjska senator, członek komitetu do spraw międzynarodowych Rady Federacji Olga Timofiejewa.

Rosyjska senator podkreśliła, że decyzji władz Białorusi można tylko przyklasnąć.

„Historia pokazuje, że z zewnątrz nie da się nas zwyciężyć. Nie można pozwalać naszym zachodnim partnerom, by manipulowali naszymi relacjami, naszą wspólną pamięcią” - podsumowała senator.

Wcześniej Warszawa oświadczyła, że nie zaprosiła Moskwy na uroczystości związane z 80. rocznicą wybuchu wojny z powodu naruszenia prawa międzynarodowego w 1939 roku, w odpowiedzi na co rzecznik rosyjskiego prezydenta Dmitrij Pieskow oświadczył, że wszelkie uroczystości upamiętniające wybuch Wielkiej Wojny Ojczyźnianej i II wojny światowej bez udziału Rosji nie mogą być uważane za pełnowartościowe.

Zaproszenia na wydarzenia nie otrzymał również prezydent Serbii Aleksandar Vučić. W komentarzu dla serbskiej gazety „Politika” rzecznik ambasady RP w Belgradzie Paweł Sokołowski powiedział, że „zaproszenia zostały wysłane do najbliższych polskich partnerów z UE, NATO i krajów Partnerstwa Wschodniego”.

Jak pisze „Politika”, jest to już drugie ważne wydarzenie, na którym Serbia nie będzie obecna mimo swojej historycznej roli i statusu zwycięskiego państwa.

W obchodach 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej wezmą udział przywódcy wszystkich państw Unii Europejskiej i NATO oraz prezydenci krajów Partnerstwa Wschodniego: łącznie obecnych będzie około 250 gości z całego świata.

Centralnym miejscem obchodów będzie Plac Piłsudskiego.

W ramach obchodów zaplanowano uroczyste przemówienia prezydentów Polski, USA i Niemiec. Motywem przewodnim tych wystąpień będą słowa „pamięć i przestroga”.

Sputnik, 29 sierpnia 2019