Аўтары адабралі каля 500 відаў, якія могуць заразіцца і пераносіць каронавірус і з якімі рэгулярна кантактуюць людзі. У спіс увайшлі, акрамя кажаноў і грызуноў, многія дзікія жывёлы — аб’екты палявання, такія як плямісты алень або азіяцкі буйвал, якія гадуюцца і змяшчаюцца ў няволі, напрыклад, норкі, а таксама хатнія каты. Вынікі даследавання апублікаваныя ў часопісе Proceedings of the Royal Society B.

Вірус SARS-CoV-2 -заанозны па сваёй прыродзе. Навукоўцы прызнаюць, што для прадухілення новых хваляў пандэміі COVID-19 і з’яўлення новых небяспечных штамаў неабходна паставіць пад кантроль усе магчымыя кантакты паміж жывёламі — патэнцыяльнымі пераносчыкамі каранавіруса — і чалавекам. Асноўная перашкода ў гэтай працы — малая колькасць даследаванняў, якія ацэньваюць верагоднасць распаўсюджвання віруса ў прыродным асяроддзі.

Для таго, каб папоўніць гэты прабел, даследчыкі пад кіраўніцтвам Барбары Хан (Barbara Han) з Інстытута экасістэмных даследаванняў Кэры ў Нью-Ёрку аб’ядналі экалагічныя і біялагічныя характарыстыкі відаў з дадзенымі трохмернага мадэлявання бялкова-бялковых узаемадзеянняў віруса з ангіатэнзінам — ператвараючым ферментам 2 (ACE2) — ключавым рэцэптарам, неабходным для пранікнення віруса ў клетку. Гэты рэцэптар сустракаецца ў клетках большасці пазваночных, аднак да гэтага часу было невядома, у якіх відаў ён уступае ва ўзаемадзеянне з рэцэптарам — даменам (RBD) віруса SARS-CoV-2, а ў якіх няма.

Метад машыннага навучання, які ўжылі аўтары, дазволіў спрагназаваць вынік звязвання SARS-CoV-2 з рэцэптарамі ACE2 для 5400 відаў млекакормячых — на парадак больш, чым было магчыма раней. Па выніках аналізу навукоўцы адабралі каля 500 відаў, якія рэгулярна кантактуюць з чалавекам, могуць заражацца самі і перадаваць чалавеку вірус SARS-CoV-2, гэта значыць могуць стаць патэнцыйным рэзервуарам інфекцыі.

У гэты пералік патрапілі ў тым ліку норкі, якія ўжо станавіліся прычынай другасных заражэнняў у Даніі і Нідэрландах, дзе SARS-CoV-2 пераходзіў ад людзей да разводзяцца норкам і назад да чалавека. Небяспека заключаецца ў тым, што пры такім зваротным пераходзе вельмі высокая рызыка з’яўлення новых мутантных штамаў, больш агрэсіўных і менш адчувальных да нейтралізуюць антыцелаў і вакцын.

І наадварот, варыянты віруса, мутаваў у чалавечай папуляцыі, могуць стаць небяспечнымі для тых відаў жывёл, якія былі ўстойлівыя да зыходнага штаму. Аўтары прыводзяць у прыклад выпадак, калі два новыя варыянты каранавіруса SARSCoV-2 пераадолелі відавы бар’ер і заразілі лабараторных мышэй, якія не інфіцыяваліся падчас папярэдніх выпрабаванняў.

Высокая рызыка заражэння і перадачы каранавіруса даследчыкі адзначылі ў большасці прыматаў, некаторых непарнакапытных, мурашкаедаў, пангалінаў, а таксама ў хатніх катоў.

Звязда, 17 лістапада 2021