"Беспрэцэдэнтны ўзровень напружанасці і недаверу, які прыводзіць да росту рызык ваеннай канфрантацыі, робіць ядзерную зброю і пагрозу яе прымянення амаль такімі ж рэальнымі, як і 70 з нечым гадоў таму", - заявіў кіраўнік беларускага МЗС.

Паводле яго слоў, Дагавор аб нераспаўсюджванні ядзернай зброі (ДНЯЗ), які з`яўляецца асноватворным дакументам у сферы міжнароднай бяспекі і нераспаўсюджвання, правяраецца на трываласць шматлікімі выклікамі рэгіянальнага і глабальнага характару.

Уладзімір Макей нагадаў, што праведзеная месяц таму канферэнцыя па разглядзе дзеяння Дагавора аб нераспаўсюджванні ядзернай зброі (ДНЯЗ) не змагла ўзгадніць падагульняючы дакумент, стаўшы заложнікам не толькі традыцыйных рознагалоссяў па пытаннях ядзернага раззбраення, так і з-за надзвычайнай палітызацыі ядзернай праблематыкі ў цэлым.

"У той жа час ніхто з дзяржаў - удзельніц канферэнцыі не паставіў пад сумненне значнасць дагавора, яго ключавое значэнне як краевугольнага каменя глабальнага рэжыму ядзернага нераспаўсюджвання", - заўважыў міністр.

Ён канстатаваў, што прыхільнікі міжнароднай кадыфікацыі норм, накіраваных на поўную забарону ядзернай зброі, якія ініцыявалі распрацоўку Дагавора аб забароне ядзернай зброі (ДЗЯЗ), без сумнення, кіраваліся высакароднай мэтай. "Аднак будзем рэалістамі - гэта прывяло да істотных зрухаў у сферы ядзернага раззбраення?

Пытанне рытарычнае, улічваючы, што за рамкамі ДЗЯЗ прадаўжаюць заставацца ўсе без выключэння краіны, якія валодаюць ядзернай зброяй. Наіўна лічыць, што гэта адбудзецца ў бліжэйшым будучым", - лічыць кіраўнік беларускага знешнепалітычнага ведамства.

Міністр упэўнены, што толькі мэтанакіраваныя сумесныя дзеянні, накіраваныя на ўмацаванне ДНЯЗ і глабальнага рэжыму ядзернага нераспаўсюджвання ў цэлым, здольныя даць той вынік, да якога імкнуцца бакі. Варта актывізаваць дыялог паміж краінамі, якія валодаюць ядзернай зброяй, у мэтах надання працэсу ядзернага раззбраення шматбаковага і неабарачальнага характару, у адпаведнасці з артыкулам VI ДНЯЗ.

"Прынятая ў студзені гэтага года сумесная заява лідараў краін "ядзернай пяцёркі" аб прадухіленні ядзернай вайны і недапушчэнні гонкі ўзбраенняў з`яўляецца добрай асновай для далейшай работы на гэтым напрамку і магла б служыць арыенцірам для ядзерных дзяржаў, якія не з`яўляюцца членамі ДНЯЗ", - заявіў Уладзімір Макей.

У сваю чаргу ўступленне ў сілу Дагавора аб усёабдымнай забароне ядзерных выпрабаванняў (ДУЗЯВ) садзейнічала б далейшым крокам у сферы ядзернага раззбраення.

"Заклікаем тыя краіны, у чыіх руках знаходзіцца лёс ДУЗЯВ, далучыцца да дагавора", - сказаў ён.

Ён таксама звярнуў увагу, што зоны, свабодныя ад ядзернай зброі, з`яўляюцца неад`емным складнікам глабальнага рэжыму нераспаўсюджвання. Разам з тым да гэтага часу не выканана рашэнне агляднай канферэнцыі ДНЯЗ 1995 года па стварэнні на Блізкім Усходзе зоны, свабоднай ад ядзернай зброі і іншых відаў зброі масавага знішчэння. У сярэдзіне 90-х гадоў мінулага стагоддзя Беларусь прапанавала ідэю стварэння такой зоны ў Цэнтральнай і Усходняй Еўропе. Тады заклік Беларусі быў пачуты, але, на жаль, не ўсімі.

"Рэалізацыя пастаўленых задач, гэтак жа як і дасягненне канчатковай мэты - пазбаўленне свету ад ядзернай зброі - немагчымы без аднаўлення даверу і вяртання да раўнапраўнага і ўзаемапаважлівага дыялогу з уключэннем у яго як ядзерных, так і бяз`ядзерных краін. Неабходна выпрацаваць дзейсныя, празрыстыя і ўніверсальныя гарантыі бяспекі. Менавіта аб гэтым гаварыў Прэзідэнт Беларусі ў пісьме генеральнаму сакратару ААН у маі гэтага года. Беларусь гатова да далейшага ўзаемадзеяння з усімі дзяржавамі і міжнароднымі арганізацыямі дзеля дасягнення мэт ядзернага раззбраення на карысць усеагульнага міру, стабільнасці і бяспекі", - рэзюмаваў Уладзімір Макей.

26 верасня 2022, Мінск
БЕЛТА