Сёння ідзе 74-ы дзень для бежанцаў на граніцы. Цяпер амаль 500 чалавек, сярод якіх нямала дзяцей і жанчын, прадаўжаюць знаходзіцца ў пункце размяшчэння ў транспартна-лагістычным цэнтры "Брузгі" недалёка ад беларуска-польскай граніцы. Большасць з іх - выхадцы з Ірака, у асноўным курды.

"Тут засталіся тыя з нас, хто не можа вярнуцца на радзіму па розных прычынах. Часцей за ўсё - гэта праблемы з асабістай бяспекай, з бяспекай сем`яў. Там могуць проста забіць. Акрамя таго, у многіх з нас не засталося нічога: ні дома, ні работы", - расказвае адзін з мужчын. Ён падкрэслівае, што людзі, якія засталіся тут, спадзяюцца, што ўсё ж трапяць у Еўропу. На пытанне, колькі гатовы чакаць, бежанцы адказваюць, што колькі спатрэбіцца.

"Добра, што Беларусь падтрымлівае нас. Выдаецца ежа, ёсць цёплыя рэчы, бытавыя выгоды. Ёсць малако для майго маленькага дзіцяці, дзякуй за гэта. Я ведаю, пра што кажу. Пяцёра маіх сваякоў цяпер у Польшчы, іх затрымалі пасля перасячэння граніцы, адправілі ў лагер, дзе яны чакаюць дэпартацыі. Мы звязваліся з імі, умовы там проста нечалавечыя", - гаворыць яшчэ адзін бежанец.

Жыццё ў лагеры ў ТЛЦ ужо ідзе па вызначаным распарадку. Раніцай - снеданне з гарачым чаем, абед - каша з тушонкай. Гатуюць ежу ваенныя, дастаўляюць прадукты прадстаўнікі Чырвонага Крыжа. Колькасць выдадзенага бежанцам - ужо каля 200 т. Таксама, як адзначыў адзін з валанцёраў Чырвонага Крыжа, бежанцам па запатрабаванні і неабходнасці выдаюцца гігіенічныя тавары, іншыя патрэбныя рэчы, у тым ліку соскі, паільнікі, падгузнікі, прадукты спецыяльнага харчавання для самых маленькіх.

Сёння валанцёры праводзяць анкетаванне бежанцаў. Ім прапануюць адказаць на шэраг пытанняў на планшэце. Вынікі дапамогуць скарэкціраваць аказанне дапамогі людзям, дастаўляць ім менавіта тое, што неабходна.

Некаторыя з бежанцаў адзначаюць, што для іх непрывычным стала беларускае надвор`е. Холад і снег для многіх у навінку. Дзеці асвоіліся хутка. Ужо ведаюць, як катацца з горкі, ляпіць снежкі. Такія забавы дапамагаюць ім аблегчыць час чакання.

Для таго каб дапамагчы дзецям, побач з ТЛЦ таксама адкрыўся мабільны адукацыйны цэнтр. Заняткі з імі праводзяць псіхолагі і педагогі з Гродна, а таксама валанцёры з ліку бежанцаў, якія маюць педагагічную адукацыю. У адным з навучальных вагончыкаў сёння ідуць заняткі па псіхалагічнай гімнастыцы, у другім - дзеці займаюцца матэматыкай. "Дзеці паслухмяныя, уважлівыя, вельмі ўдзячныя вучні. Відаць, што ім цікава. Стараемся дапамагчы ўсім", - расказвае педагог.

Арганізавана ў ТЛЦ і кругласутачнае дзяжурства экстранных службаў. Ратавальнікі глядзяць за пажарнай бяспекай. Медыкі таксама гатовы аказаць неабходную дапамогу па профілі: пастаянна ў ТЛЦ знаходзіцца брыгада хуткай дапамогі. Зваротаў сёння няшмат. Часцей за ўсё скардзяцца бежанцы на прастудныя захворванні. Медыкаментаў для аказання дапамогі дастаткова.

У цэнтры ўвагі і гігіена бежанцаў. Некалькі разоў на тыдзень запускаюць разгорнутую недалёка ад ТЛЦ палявую лазню. За дзень у ёй могуць памыцца некалькі соцень чалавек. Звычайна адзін дзень работы - мужчынскі, у наступны мыюцца жанчыны і дзеці.

Дарэчы, ёсць магчымасць у бежанцаў і зрабіць больш разнастайным харчаванне, акрамя таго, што ім выдаюць валанцёры. Кожны дзень у ТЛЦ працуе аўталаўка. Найбольшым попытам карыстаюцца смятана, памідоры і лавашы. У катле палявой кухні, устаноўленай тут жа, пастаянна кіпяціцца вада. Нехта выкарыстоўвае яе для гатавання, нехта для ўмывання або мыцця рэчаў.

"Быццам бы мы і абжыліся тут, але мы не хочам знаходзіцца тут увесь час. Мы хочам лепшага жыцця, перш за ўсё для дзяцей. Таму мы пакінулі радзіму і накіраваліся ў Еўропу, дзе нас абяцалі прыняць. А з якім прыёмам мы сутыкнуліся на польскай граніцы?" - дзеліцца эмоцыямі яшчэ адзін мужчына-бежанец. Ён галава вялікай сям`і з пяці чалавек. Гаворыць, што калі б не дапамога Беларусі, то ўсё магло б закончыцца трагічна. "Пакуль жа мы не страчваем надзеі, што Еўропа прыме нас", - гаворыць бежанец.

Паводле слоў мужчыны, надзеі і чаканне добрых навін - вось усё, чым жывуць дарослыя ў ТЛЦ. "Прачыталі навіну, што Папа Рымскі накіруе на дапамогу бежанцам на граніцы 100 тыс. еўра. Так, гэта, напэўна, лепш, чым нічога. Але калі б нас прынялі краіны Еўропы, гэта было б важней за любыя грошы", - рэзюмуе мужчына.

20 студзеня 2022, Гродна
БЕЛТА