Унікальную механічную калядную батлейку сабралі напярэдадні Каляд у францысканскім касцёле Гродна. Гэтай батлейцы больш за 50 гадоў, але яна да гэтага часу працягвае працаваць.
Батлейка з францысканскага касцёла паказвае традыцыйны біблейскі сюжэт аб нараджэнні Хрыста. У цэнтры змешчаны яслі з Дзіцяткам Ісусам і фігуркі Марыі і Іосіфа. Вакол іх рухаюцца фігуркі артыстаў і музыкаў, якія, па задумцы, усхваляюць нараджэнне Ісуса.
Батлейку і электрычны механізм, які прыводзіць яе ў рух, прыдумаў і стварыў у 60-я гады мінулага стагоддзя настаяцель францысканскага касцёла бацька Аркадзь Вальтас. Для таго часу гэта было дзіўнае прадстаўленне. Фігуркі музыкаў не проста рухаліся па крузе, але і рабілі розныя рухі - здымалі капялюш, паварочваліся, расцягвалі футра баяна.
"Гэта было нешта выбітнае. Парафіяне ўспаміналі, што людзі пачалі цягнуцца ў касцёл, каб паглядзець на незвычайную батлейку. Асабліва яна падабалася дзецям. Нават атэісты цягнуліся ў храм", - распавёў пробашч францішканскага касцёла айцец Антон Пажэцкі.
Праўда, убачыўшы такі ажыятаж вакол храма, улады ў той жа год забаранілі ўключаць механізм батлейкі. Яе збіралі кожны год пры жыцці бацькі Вальтаса. Потым механізм не рамантавалі, а з часам і зусім аднеслі на гарышча.
У сучасны час батлейку бацькі Вальтаса знайшлі, але механізм доўгі час не працаваў. Гадоў 10 таму яго рэстаўравалі, і ўнікальная для Беларусі батлейка зноў ажыла і кожны год радуе вернікаў. Убачыць яе можа кожны жадаючы.
Традыцыю паказваць напярэдадні Калядаў гісторыю нараджэння Ісуса з дапамогай фігур заклаў заснавальнік францішканскага ордэна Францыск Асізскі ў XIII стагоддзі. Зараз калядныя батлейкі напярэдадні святаў усталёўваюць ва ўсіх каталіцкіх храмах.
