Свята таксама адзначаюць у шэрагу іншых краін і тэрыторый, дзе пражывае значная колькасць кітайцаў, перш за ўсё ў дзяржавах Усходняй Азіі. У Кітаі з нагоды Чуньцзэ распачаліся вялікія святочныя вакацыі, падчас якіх 385 мільёнаў кітайцаў здзейсняць турпаездкі.

Прынамсі, такі прагноз зрабілі сумесна Кітайская акадэмія турызму, Цэнтр даных пры Дзяржаўным упраўленні па справах турызму і турыстычнае анлайн-агенцтва Ctrіp, паведаміла інфармагенцтва «Сіньхуа». Цяпер кітайцы актыўна перамяшчаюцца ўнутры Паднябеснай, каб абавязкова сустрэць галоўнае свята разам з сям`ёй.

Чаго чакаць ад Жоўтага Сабакі?

Кітайскі новы год пачынаецца ў першы дзень першага месяца па кітайскім месяцова-сонечным календары, які склаўся ў эпоху дынастыі Хань (ІІ стагоддзе да н. э. — ІІ стагоддзе н. э.).

Свята прыпадае на адзін з дзён паміж 21 студзеня і 21 лютага. Напрыклад, сёлета новы 4716 год па кітайскім календары пачаўся 16 лютага. Урачыстасць таксама называюць «месяцовым Новым годам», паколькі яго дакладная дата разлічваецца на аснове месяцовых фаз.

Свята існуе, па прыкідках гісторыкаў, ледзь не з часоў трох першых кітайскіх дынастыйных перыядаў — Ся, Шан і Чжоў. Калі гэта так, то звычаю ўжо каля трох-чатырох тысяч гадоў, адзначае ТАСС.

У Кітаі Свята вясны захавала сімвалізм і традыцыйнасць, нягледзячы на пэўныя рэгіянальныя адрозненні ў звычаях і традыцыях. Звычайна кітайцы трацяць свае грошы на абноўкі — купляюць падарункі, упрыгажэнні, прадукты харчавання і адзенне.

Акрамя таго, кожная сям`я старанна прыбірае жыллё, лічачы, што такім чынам яны чысцяць сваё жыццё ад любых няўдач і вызваляюць месца для шчасця.

Да святочнай вячэры нават тыя сямейнікі, якія працуюць або вучацца ў іншых гарадах, вяртаюцца дадому, частуюцца рознымі прысмакамі (самыя распаўсюджаныя — стравы са свініны, качкі, курыцы і шматлікія віды ласункаў і кандытарскіх вырабаў, у тым ліку рысавае печыва няньгаа).

Па традыцыі напярэдадні Новага года гаспадыні гатуюць стравы з рыбы. Па-кітайску рыба — «юй» — сугучная з іерогліфам, які азначае дабрабыт.

Яшчэ адна абавязковая страва на стале — пельмені «цзяацзы». Кітайцы іх лепяць усёй сям`ёй яшчэ да наступлення свята. Пельмень сваёй формай нагадвае сярэбраны злітак, ляпіць іх разам азначае «разам рабіць грошы».

Існуюць і іншыя кулінарныя хітрыкі, прыкладам дэсерт у форме рыбы з клейкага рысу «нянь», што па сугучнасці азначае «багацець з году ў год».

З Чуньцзэ звязана мноства легендаў. Адна з самых вядомых — гісторыя пра чароўную марскую пачвару Нянь, якая выходзіла на зямлю ў першы дзень года. Кажуць, што гэтая істота была настолькі галодная і злосная, што змятала ўсё на сваім шляху — знішчала запасы, руйнавала паселішчы і нават... ласавалася дзецьмі, якія на працягу года паводзілі сябе неналежным чынам. Жыхары вёсак неаднойчы пакідалі свае дамы і сыходзілі ў лес у надзеі схавацца ад пачвары, пакуль не заўважылі, што Нянь апасаецца гучных прамоў, вясёлай мітусні і чырвонага колеру.

З таго часу напярэдадні Новага года кітайцы ўпрыгожваюць сваё жыллё і вуліцы паселішчаў ярка-чырвонымі палотнішчамі «чуньлянь» з каліграфічна выпісанымі залатымі іерогліфамі — пажаданнямі шчасця і ўдачы, развешваюць гірлянды з яркіх ліхтарыкаў, запускаюць феерверкі і «страляюць» хлапушкамі.

Нягледзячы на тое, што старажытная міфічная пачвара больш не пагражае жыхарам Паднябеснай, яны дагэтуль захавалі сваю любоў да грукату і бляску навагодніх петардаў.

Аднак дзеля «падтрымання добрай экалогіі і спакою гараджан» улады з году ў год робяць больш жорсткай забарону на «вогненныя пацехі».

У Пекіне, напрыклад, прынята пастанова: напярэдадні і ў перыяд свят забаронены гандаль піратэхнічнымі вырабамі, іх транспарціроўка і выкарыстанне.

Усім чыноўнікам строга загадана «ўстрымацца ад запуску феерверкаў, падаючы станоўчы прыклад усім іншым грамадзянам».

Падобныя абмежаванні дзейнічаюць і ў Шанхаі. Там продаж і запуск феерверкаў дазволены ў спецыяльна адведзеных месцах, а кожны пакупнік абавязаны прад`яўляць дакумент і пакідаць свае асабістыя даныя пры набыцці піратэхнічнай прадукцыі.

Падарунак у сеціве

Жыхары Паднябеснай, мабыць, самыя актыўныя карыстальнікі «сусветнага павуціння» ў свеце, таму ўсё часцей лічаць за лепшае віншаваць сяброў і блізкіх анлайн. Адзін з самых папулярных спосабаў — адпраўка «стыкера» — анімаванай карцінкі. Часцяком карыстальнікі сумяшчаюць традыцыйныя пажаданні — кітайскія ідыёмы (чэн`юй) — з пацешнымі малюнкамі або фатаграфіямі знакамітасцяў.

Напрыклад, напярэдадні года Жоўтага Землянога Сабакі найбольшую папулярнасць набылі жоўты лабрадор з бліскучымі іерогліфамі вакол морды, а таксама чыхуахуа з пачкам юаняў у пярэдніх лапах — абноўлены сімвал дастатку і матэрыяльнага дабрабыту.

Паступова сеціва ўбірае ў сябе і іншыя традыцыі: калісьці ў навагоднюю ноч дзеці атрымлівалі ад старэйшых сямейнікаў так званыя хунбаа — чырвоныя скруткі з манеткамі ўнутры на поспех, потым іх змянілі «шчаслівыя канверты» з банкнотамі.

Сёння ўсё больш кітайцаў аддаюць перавагу пераводу грошай з дапамогай смартфона: у месенджары WeChat («Вічат») існуе спецыяльная функцыя — адпраўка чырвонага канверта «хунбаа» анлайн.

Народныя гулянні Чуньцзэ — гэта не толькі пышныя застоллі. Паводле афіцыйных даных, больш за 6,5 мільёна грамадзян КНР забраніравалі замежныя туры на перыяд вялікіх навагодніх выхадных. Найбольш папулярнымі напрамкамі з`яўляюцца Тайланд, Японія, Сінгапур, В`етнам, ААЭ і краіны Еўропы.

Экстрэмалы маюць магчымасць сустрэць Новы год у Антарктыдзе або Арктыцы.

Для аматараў больш спакойнага баўлення часу CCTV (Цэнтральнае кітайскае тэлебачанне) падрыхтавала насычаную праграму: удзельнікі навагодніх шоу — майстры гумарыстычнага дыялогу «сяншэн», выканаўцы твораў фальклору, спевакі, танцоры і музыканты — будуць забаўляць жыхароў Кітая на працягу двух тыдняў.

Увогуле святкаванне працягнецца да 2 сакавіка. У гэты дзень па месяцовым календары сёлета адзначаць Свята ліхтароў — Юаньсяацзэ. Тысячы ліхтарыкаў чырвонага колеру паднімуцца ў неба над гарадамі і вёскамі Кітая, а сем`і збяруцца на ўрачыстую вячэру з «цзяацзы», з клейкім салодкім рысам і мандарынамі — салодкімі аранжавымі «ліхтарыкамі».

Паводле падання, на 15-ы дзень новага года за сталом сустракаюцца не толькі жывыя сваякі, але і духі нябожчыкаў-продкаў, каб разам са сваімі блізкімі падзяліць радасць прыходу вясны.

Старшыня КНР Сі Цзіньпін, выступаючы напярэдадні перад членамі Усекітайскай федэрацыі прамысловасці і гандлю, паведаміў, што ў 2018 годзе самымі важнымі будуць «тры бітвы: прадухіленне ўзнікнення фінансавых рызык, скарачэнне ўзроўню беднасці і барацьба з забруджваннем навакольнага асяроддзя».

Адразу пасля навагодніх свят у органах улады КНР адбудуцца важныя змены. На дзвюх сесіях — Усекітайскага сходу народных прадстаўнікоў (УСНП) і Усекітайскага камітэта Народнага палітычнага кансультацыйнага савета Кітая (УК НПКСК) — будуць абраныя старшыні Пастаяннага камітэта УСНП і УК НПКСК. Сесія найвышэйшага заканадаўчага органа (УСНП) адкрыецца 5 сакавіка.

Чакаецца, што на ёй Сі Цзіньпін будзе пераабраны старшынёй КНР на яшчэ адзін пяцігадовы тэрмін, а Лі Кэцян — прэм`ерам Дзяржсавета, перадае ТАСС. Акрамя таго, мяркуецца стварэнне новага органа — Дзяржаўнай нагляднай камісіі. Яна будзе курыраваць антыкарупцыйную работу ў Кітаі.

Сімвал 2018-га — зямля, колер, адпаведна, жоўты. Як спрадвеку мяркуюць жыхары Паднябеснай, такое спалучэнне сімвалізуе вернасць, бескарыслівасць, адданасць, прыязнасць і сумленнасць, а значыць, гэты год будзе вылучацца мірам, стабільнасцю і гармоніяй.

Астролагі наперабой прадказваюць, што сёлета сціхнуць канфлікты, якія існуюць у свеце, палепшыцца эканамічнае становішча і павысіцца якасць жыцця людзей. Прынамсі, Жоўты Сабака гэта абяцае.

Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь Аляксандр Лукашэнка павіншаваў Старшыню КНР Сі Цзіньпіна і дружалюбны кітайскі народ са Святам вясны, паведамілі газеце «Звязда» ў прэс-службе беларускага лідара.

Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што ў мінулым, юбілейным для беларуска-кітайскіх адносін, годзе ўдалося пашырыць узаемадзеянне па ўсіх напрамках, усталяваць яшчэ больш цесныя сувязі паміж рэгіёнамі і ведамствамі дзвюх краін.

Аляксандр Лукашэнка ўпэўнены, што 2018 год стане важнай вехай у развіцці двухбаковага супрацоўніцтва. Паглыбленню ўзаемаразумення паміж грамадзянамі дзвюх дзяржаў, іх культурнаму збліжэнню будуць спрыяць мерапрыемствы ў рамках Года турызму Беларусі ў Кітаі.

«Мы заўсёды гатовыя да нарошчвання ўсебаковага стратэгічнага партнёрства з Кітаем, якое вылучаецца даверным і ўзаемавыгадным характарам. Шчыра спадзяюся, што ў беларуска-кітайскіх адносінах заўсёды будзе панаваць вясна і наша сяброўства будзе мацнець з кожным днём», — падкрэсліў Прэзідэнт.

Захар Бурак
Звязда, 17 лютага 2018