Pajęcze nici są jednymi z najbardziej wytrzymałych tworzyw w przyrodzie. Jako bardziej elastyczne i rozciągliwe niż produkt choćby jedwabników, mają też więcej zastosowań, np. w medycynie (jako składnik nici do zszywania ran). A jednak pajęcza skłonność do obrony terytorium, jak też częsty wśród nich kanibalizm sprawiają, że masowa hodowla tych zwierząt wydaje się z góry skazana na porażkę.

Skoro pajęcze farmy nie mają szans, by się sprawdzić, genetycy próbują zmusić do produkcji pajęczyny inne organizmy.

Doprowadzili do tego, że białka nici pajęczej wytwarzane są m.in. przez komórki transgenicznych bakterii, drożdży, a także roślin, owadów i ssaków. Przy takich rozwiązaniach aktualny pozostaje jednak problem z wytrzymałością produktu albo uzyskiwaniem jego przemysłowych ilości. Obiecujące wydawały się próby zaprzęgnięcia jedwabników do produkcji pajęczyny. Zwierzęta te łatwo się hoduje, a wykorzystanie ich pozwala uniknąć stosowanie technologii postprodukcyjnych (związanych np. z przędzeniem nici). Niestety, dotychczasowe próby włączenia białek pajęczych do włókna jedwabników powodowały obniżenie ilości albo jakości "zbiorów".

Rozwiązanie problemu proponuje teraz Donald Jarvis z University of Wyoming w Laramie. Wraz z grupą współpracowników z USA i Chin wyhodował on transgeniczne jedwabniki z pajęczymi genami, odpowiedzialnymi za elastyczność nici i jej wytrzymałość na rozciąganie.

Z punktu widzenia materiałoznawcy, tak stworzona nić stanowi kompozyt, zawierający białko pajęcze i jedwabne. Inżynierowie zapewniają, że włókna te są stabilne i równie mocne jak pajęczyna, a już na pewno bardziej wytrzymałe, niż przeciętna nić jedwabnika. Można je stosować w sektorze medycznym do produkcji szwów, implantów i sztucznych ścięgien. Transgeniczna pajęczyna może też służyć jako bardziej ekologiczny substytut niektórych plastików.

5 stycznia 2012, Warszawa
PAP