Як паведамляў БелаПАН, на абмеркаванне дэпутатаў выносяцца пяць праектаў рэзалюцыі, падрыхтаваных рознымі фракцыямі Еўрапарламента, паведамляе прэс-служба ЕП. Найбольш жорсткі варыянт дакумента прапаноўвае прыняць самая шматлікая фракцыя — Еўрапейская народная партыя (ЕНП).

ЕНП, у прыватнасці, прапаноўвае Савету ЕС і Еўракамісіі: перагледзець палітыку адносна Беларусі; аднавіць візавыя абмежаванні на ўезд у ЕС для шэрагу беларускіх чыноўнікаў, якія маюць дачыненне да парушэнняў падчас прэзідэнцкіх выбараў 2010 года і звесці да "абсалютнага мінімуму" кантакты з беларускімі ўладамі; замарозіць усю макрафінансавую дапамогу, у тым ліку ў выглядзе крэдытаў МВФ; замарозіць удзел Беларусі ў праграме "Усходняе партнёрства".

Гэтыя і іншыя санкцыі аўтары праекта прапаноўваюць прымяняць да "безумоўнага вызвалення прадстаўнікоў палітычнай апазіцыі".

Кіраўніцтву ЕС прапаноўваецца падтрымаць развіццё дэмакратыі ў Беларусі шляхам павелічэння фінансавай падтрымкі недзяржаўных СМІ, НДА і адукацыйных праектаў для студэнтаў.

У праекце рэзалюцыі ЕНП утрымліваецца заклік да ўлад Беларусі правесці паўторныя прэзідэнцкія выбары.

18.18. "Падзеі пасля выбараў сталі шокам для ўсіх нас, — заявіла вярхоўны прадстаўнік ЕС па замежных справах і палітыцы бяспекі Кэтрын Эштан. — Я і мае калегі сустрэліся з многімі пацярпелымі і добра ўяўляем, што адбылося".

Паводле слоў Эштан, яна сустракалася як з прадстаўнікамі апазіцыі, так і з кіраўніком МЗС Беларусі Сяргеем Мартынавым. На перамовах з Мартынавым Эштан заявіла пра недапушчальнасць грубых парушэнняў прынцыпаў дэмакратыі і правоў чалавека.

"Я ўжо заклікала і зноў заклікаю тэрмінова вызваліць усіх затрыманых, у тым ліку ўсіх кандыдатаў у прэзідэнты. Як я ўжо заяўляла Мартынаву, мы таксама чакаем павагі права на свабоду слова", — сказала вярхоўны прадстаўнік ЕС.

Пры гэтым яна падкрэсліла: "Ізалюючы ўлады, мы не можам ізаляваць людзей. Павага дэмакратыі і правоў чалавека — найважнейшая ўмова ЕС для супрацоўніцтва. Наша рэакцыя павінна даць выразны сігнал уладам Беларусі на падзеі, але не павінна ізаляваць людзей. Мы павінны прадоўжыць і павялічыць падтрымку грамадзянскай супольнасці, незалежных СМІ, студэнтаў".

Эштан таксама заявіла пра неабходнасць працаваць з іншымі міжнароднымі партнёрамі ЕС для вырашэння сітуацыі, што склалася ў Беларусі.

18.25. Выступіў старшыня дэлегацыі Еўрапарламента па адносінах з Беларуссю Яцак Пратасевіч. "Міжнародныя фонды і мы самі не павінны мець ніякіх спраў з беларускімі ўладамі, таму што мінулыя выбары не былі дэмакратычнымі і легітымнымі", — заявіў ён.

"Гэта час для новых рашэнняў і новай палітыкі ў дачыненні да рэжыму Лукашэнкі, у тым ліку з выкарыстаннем санкцый. Не толькі візавыя санкцыі, але і эканамічныя, якія павінны выкарыстоўвацца кропкава", — падкрэсліў Пратасевіч.

"Паколькі вынікі выбараў нелегітымныя, мы можам сказаць, што маральны пераможца выбараў — гэта апазіцыя. І мы павінны падтрымаць гэтага пераможца", — лічыць еўрадэпутат.

Паводле яго слоў, "усе затрыманыя павінны быць адпушчаныя яшчэ да таго, як мы пачнем нейкія размовы з беларускімі ўладамі".

18.27. "Мы павінны пазбегнуць новай ізаляцыі Беларусі, таму што гэта будзе раўназначна ізаляцыі простых людзей, — заявіў балгарскі еўрадэпутат Крысціян Вігенін. — Мы павінны выкарыстоўваць усе магчымасці для падтрымкі грамадзянскай супольнасці і незалежных СМІ".

"Сітуацыя такая, што ўсё больш і больш людзей у Беларусі разумеюць: краіне патрэбная дэмакратыя, і ўсё больш людзей гатовыя змагацца за гэта. Менавіта таму так шмат людзей выйшла на вуліцы", — адзначыў ён.

18.33. Дэпутат Еўрапарламента з Эстоніі Крысціна Аюланд падкрэсліла: "Еўрапарламент павінен выступіць з жорсткай рэзалюцыяй, якая заклікае да візавых і эканамічных санкцый у дачыненні да рэжыму Лукашэнкі. Мы павінны прыпыніць Усходняе партнёрства і іншыя формы супрацоўніцтва з Беларуссю, пакуль не будуць адпушчаныя ўсе палітзняволеныя".

18.34. Старшыня падкамісіі па правах чалавека Еўрапарламента Хайдзі Хаўтала паведаміла, што працягваюць прыходзіць паведамленні пра рэпрэсіі ў Беларусі. "На працягу апошніх дзён ідуць вобыскі ў праваабаронцаў, якія збіраюць усю інфармацыю пра пераследы, арышты і вобыскі ў Беларусі", — сказала яна.

"Саннікаў, Халіп і іх дзіця сталі сусветнай сенсацыяй, калі з`явіліся паведамленні аб тым, што дзіця хочуць адабраць. Сёння з`явілася інфармацыя, што яго пакінуць у бабулі, але гэта яшчэ не канчатковае рашэнне", — дадала парламентарый.

Паводле слоў Хаўталы, для расследавання падзей у Беларусі павінен быць створаны адмысловы орган у межах АБСЕ ці ААН.

18.38. Прадстаўнік фракцыі еўрапейскіх кансерватараў і рэфармістаў Рычард Чарнецкі лічыць: ЕС павінен вінаваціць і сябе за тое, што адбылося ў Беларусі. "Да прыкладу, спадар Берлусконі і прэзідэнт Грыбаўскайтэ легітымізавалі беларускі рэжым, гэтак жа, як спадары Сікорскі і Вестэрвеле, калі прыязджалі ў Беларусь з візітамі", — сказаў парламентарый.

18.40. "Мы не павінны кінуць беларусаў, не павінны пакінуць іх Расіі ці Кітаю. Мы павінны аказваць значную падтрымку грамадзянскай супольнасці Беларусі. Нам неабходна працаваць з сэрцамі і розумамі", — заявіў галандскі дэпутат Бастыян Белдэр.

18.42. У сваю чаргу прадстаўнік фракцыі "Еўрапейская народная партыя" Траян Унгерану падкрэсліў: "Лукашэнка заўсёды быў дыктатарам, і надзеі на тое, што ён раптам цудоўным чынам выправіцца, былі недарэчныя. Неабходна спыніць любое супрацоўніцтва ў межах Усходняга партнёрства і Еўранеста да змены цяперашняй сітуацыі".

18.43. Літоўскі еўрадэпутат Юстас Палецкас лічыць: ЕС павінен "паслаць выразны сігнал Беларусі і ўсёй сусветнай супольнасці, што ён чакае ад рэспублікі павагі фундаментальных каштоўнасцяў".

"Неабходна дамагацца вызвалення палітзняволеных. Павінны быць санкцыі, але яны павінны быць разумнымі: закранаць і караць толькі тых, хто вінаваты ў парушэннях. Сумна, што беларусы павінны плаціць за візы даражэй за ўсіх. Гэтую сітуацыю трэба выпраўляць", — перакананы Палецкас.

18.51. Марак Мігальскі, еўрадэпутат з Польшчы, прапанаваў дапамагчы ноўтбукамі прадстаўнікам грамадзянскай супольнасці Беларусі, якія пацярпелі ад вобыскаў.

18.52. Яшчэ адзін польскі парламентарый, Яцак Сарыуш-Вольскі, лічыць, што ЕС можа патрабаваць санкцый. "Але калі мы не пойдзем далей за словы, то нічога не даб`емся. Павінна быць стратэгія таго, як дзейнічаць далей. Мы павінны рабіць больш для грамадзянскай супольнасці Беларусі, чым мы рабілі раней. Дапамога была невялікай, і нам трэба гэта выпраўляць", — лічыць ён.

18.54. "Інаўгурацыя Лукашэнкі стане чорнай пятніцай, працягам крывавай нядзелі, якая здарылася ў дзень выбараў", — заявіў брытанскі дэпутат Рычард Ховіт. Ён заклікаў краіны — члены ЕС узяць прыклад з Польшчы, якая ўвяла абмежаванні на ўезд беларускіх чыноўнікаў.

19.10. У дыскусіі таксама выступілі дэпутаты ад розных фракцый, якія не запісваліся для выступлення. Усе яны выказаліся за ўвядзенне санкцый у дачыненні да беларускіх чыноўнікаў, узмацненне падтрымкі грамадзянскай супольнасці і СМІ. Як адзначыў адзін з дэпутатаў, рэакцыя Лукашэнкі на падзеі 19 снежня "стала сюрпрызам як для яго акружэння, так і для беларускіх паслоў у краінах Еўропы".

19.16. Падводзячы вынікі дыскусіі, Кэтрын Эштан яшчэ раз падкрэсліла: усе затрыманыя ў Беларусі па палітычных матывах павінны быць вызваленыя.

"Як выказваліся тут многія дэпутаты, неабходна праводзіць жорсткую лінію, скіраваную на тое, што парушэнні прынцыпаў дэмакратыі, свабоды слова і сходаў недапушчальныя", — заявіла Эштан. Беларусы, паводле яе слоў, "павінны рухацца наперад па шляху развіцця дэмакратыі, а калі ім спатрэбіцца падтрымка, міжнародная супольнасць мусіць яе аказаць".

Галасаванне па рэзалюцыі плануецца правесці 20 студзеня ў другой палове дня.

Таццяна Каравянкова, БелаПАН
Мінск, 19 студзеня 2011