"Jesteśmy importerem gazu i w tej chwili kupujemy 100 proc. surowca od Gazpromu. 27 października otwieramy nowy terminal LNG w Kłajpedzie. To był flagowy projekt naszego rządu. Terminal LNG będzie obsługiwany przez Statoil. Będzie to ich pierwsza baza na Morzu Bałtyckim" - powiedział Szadzius.

Jak dodał, dzięki gazoportowi Litwa stanie się dużo mniej zależna od odstaw gazu z jednego kierunku. "Dywersyfikowanie dostaw to rodzaj ubezpieczenia. Na początku terminal będzie umożliwiał dostarczanie paliwa na pokrycie połowy naszych potrzeb, ale z upływem czasu ma zwiększać swoje możliwości. W perspektywie teoretycznie może pokrywać całe zapotrzebowanie. (...) Kontrakt z Gazpromem wygasa w 2016 i jak na razie nie przedłużyliśmy go, ale nasza pozycja negocjacyjna jest już znacznie lepsza" - zaznaczył.

Minister dodał, że relacje handlowe z Gazpromem są dobre i już w czerwcu br. doprowadziły do zmniejszenia cen gazu dla Litwy o prawie 20 proc. "Gaz do terminalu będzie pochodził z wszystkich potencjalnych źródeł. W tym momencie dyskusje prowadzone są ze Stanami Zjednoczonymi. Nie sprzedają one swojego gazu krajom, z którym nie mają porozumień o wolnym handlu. To się zmieni po (podpisaniu porozumienia o wolnym handlu pomiędzy USA i UE) TTIP, ale może się też zmienić dzięki porozumieniom dwustronnym, jeśli USA zdecydują się na wyjątek jeszcze przed TTIP" - powiedział.

Obecnie Litwa płaci Gazpromowi ok. 375 dolarów za 1 tys. metrów sześc.

W niedawnej rozmowie b. minister energetyki Litwy Jarosław Niewierowicz powiedział, że terminal w Kłajpedzie nie będzie konkurencją dla polskiego terminala LNG budowanego w Świnoujściu. „Jestem przekonany, że te projekty będą komplementarne. Mówimy o rynku, który w sytuacji cen rynkowych nie będzie się zmniejszał, a być może będzie się zwiększał. Moce obu terminali zostaną wykorzystane. Moim zdaniem jest jeszcze miejsce dla dodatkowej infrastruktury. Nadal żywa jest idea zbudowania terminalu w Zatoce Fińskiej, gdzieś w Estonii czy Finlandii”- zaznaczył.

Dodał, że terminal w Kłajpedzie jest tylko jednym z filarów budowy bezpieczeństwa energetycznego, a kolejnym ma być wzmocnienie połączenia gazowego pomiędzy Litwą i Łotwą, po to, by więcej gazu z terminalu mogło być przesyłane na Łotwę i do Estonii. Kolejnym filarem ma być budowa połączenia gazowego z Polską. Niewierowicz powiedział, że liczy, iż decyzja o dofinansowaniu tego projektu ze środków europejskich zostanie podjęte jeszcze przez obecnego komisarza UE ds. energii Guenthera Oettingera.

Pływający terminal LNG w kłajpedzkim porcie to w rzeczywistości specjalny statek z instalacjami do magazynowania, przeładunku i regazyfikacji gazu skroplonego. Został zbudowany w Korei Południowej. W sierpniu br. litewska państwowa spółka LitGas podpisała z norweskim Statoilem kontrakt na dostawy gazu skroplonego (LNG) do niego. Umowa opiewa na dostawę 540 mln m sześc. gazu rocznie. Na mocy kontraktu, pierwszy transport skroplonego gazu powinien wpłynąć do Kłajpedy w końcu grudnia 2014 r.; od 1 stycznia 2015 r. terminal ma być gotowy. Wielkość dostaw w kontrakcie przekłada się na 6-7 transportów gazowcami rocznie.

W odróżnieniu od położonych dalej na północ portów nad zatokami Ryską i Fińską, Kłajpeda nie zamarza w zimie.

Litwa zużywa 3 mld m sześc. gazu rocznie, dotąd w całości kupowanego od Gazpromu, przesyłanego przez Białoruś. Estonia potrzebuje 700 mln m sześc., a Łotwa 1,7 mld m sześc. gazu rocznie, także pochodzącego w 100 proc. z Rosji.

Warszawa, 25 października 2014
PAP