Прэзідэнт: Трэба пашырыць сферу ўплыву айчынных СМІ

Справа не ў тым, каб абмежаваць свабоду меркаванняў — у інфармпрасторы ўсім павінна быць зручна і бяспечна. Пра гэта заявіў Аляксандр Лукашэнка на пасяджэнні Савета Бяспекі Беларусі. На ім абмеркавалі кібербяспеку, абарону дзяржавы ад інфармацыйных нападаў і практычныя меры для вырашэння гэтага пытання.

Галоўнай тэмай сённяшняга пасяджэння стала Канцэпцыя інфармацыйнай бяспекі. Па словах кіраўніка дзяржавы, гэты дакумент распрацоўваўся па яго даручэнні ў планавым парадку, з улікам усіх асаблівасцяў і няпростых тэндэнцый сучаснага становішча.

Ён звярнуў увагу, што ў распрацоўцы дакумента ўдзельнічалі не столькі начальнікі, колькі тыя людзі, якія «жывуць у нашым грамадстве, займаюцца навукай, аналізуюць працэсы, якія адбываюцца не толькі ў нашай дзяржаве, але і за яе межамі». Дзякуючы працы навукоўцаў, спецыялістаў, дзяржаўных служачых, чыноўнікаў быў створаны адпаведны праект.

Беларускі лідар канстатаваў, што ў цяперашні час інфармацыйная сфера набывае ключавое значэнне для любой дзяржавы і кожнага чалавека, які жыве ў гэтай дзяржаве. Павышаюцца ўсебаковыя інтарэсы людзей, узрастае значэнне камунікацыйных тэхналогій.

«Наша краіна дынамічна прасоўваецца ў фарміраванні інфармацыйнага грамадства. Больш за тое, знаходзіцца у першых шэрагах гэтага руху, — адзначыў Аляксандр Лукашэнка. — Пра гэта красамоўна сведчаць сусветныя рэйтынгі, у якіх Беларусь знаходзіцца на досыць высокіх пазіцыях».

Паводле яго слоў, у краіне няўхільна павялічваецца колькасць электронных рэсурсаў і камунікацый, а ў бліжэйшыя дзесяцігоддзі большасць галін будуць пераарыентаваны на новыя лічбавыя эканамічныя мадэлі.

Пры гэтым Прэзідэнт падкрэсліў: дзяржава, безумоўна, зацікаўлена ў тым, каб людзі атрымлівалі максімальна поўную і дакладную інфармацыю, мелі магчымасць абараніць свае асабістыя правы ў медыяпрасторы і ў цэлым павышалі камфортнасць жыцця за кошт найноўшых дасягненняў.

«Разам з гэтым Беларусь, як і ўсе краіны, не можа ігнараваць прынцыпова новыя рызыкі, звязаныя з інфарматызацыяй. Прычым нарастанне ў свеце канфліктнасці, адсутнасць у гэтай сферы выразных правіл паводзін ператвараюць гэтыя рызыкі ў рэальныя пагрозы канстытуцыйным асновам і ўсебаковаму развіццю любой дзяржавы», — сказаў беларускі лідар.

Неспакой у кіраўніка дзяржавы выклікае нарошчванне дэструктыўных уздзеянняў на грамадства, маніпуляванне масавай свядомасцю, распаўсюджванне недакладнай інфармацыі. На яго думку, менавіта з гэтага пачынаюцца сацыяльныя катаклізмы сучаснасці. У выніку, дадаў Аляксандр Лукашэнка, пакутуюць мільёны людзей, мяняецца палітычная карта свету. Адсоўваюцца на другі план агульнапрынятыя нормы маралі і маральнасці, жыццядзейнасць любой дзяржавы становіцца ўсё больш уразлівай ад камп’ютарных інцыдэнтаў.

«З улікам гэтых працэсаў неабходная эфектыўная дзейнасць дзяржавы па забеспячэнні інфармацыйнай бяспекі. Яна павінна абапірацца на разумную і разумна выбудаваную прававую аснову і адзінае разуменне стратэгічных мэтаў і агульных задач, — падкрэсліў Прэзідэнт. — Разглядаючы сёння такое найважнейшае пытанне, трэба абмеркаваць і першачарговыя практычныя меры. Варта выразна разумець, якім чынам праца ў гэтай сферы будзе паляпшацца».

Прэзідэнт пазначыў некалькі аспектаў, якія былі прапанаваны на разгляд удзельнікаў нарады.

Першы: па словах кіраўніка дзяржавы, неабходна больш уважліва падыходзіць да абароны галоўных канстытуцыйных асноў нашага грамадства, перш за ўсё звязаных з дзяржаўным суверэнітэтам. «Мы бачым, як інфармацыйнымі патокамі размываецца нацыянальны менталітэт, самабытнасць краін і народаў. Істотна змяняюцца сацыяльныя сувязі чалавека, стыль мыслення, спосабы зносін, успрыманне рэчаіснасці. Усяму гэтаму варта супрацьпаставіць прынцыпы гуманізму і справядлівасці, прыярытэты моцных сямейных адносін, іншых адносін, здаровага ладу жыцця», — дадаў беларускі лідар.

Каб знайсці вырашэнне гэтых праблем, ён заклікаў прысутных на нарадзе кіраўнікоў дзяржаўных органаў, членаў Парламента выказаць сваё меркаванне.

Прэзідэнт таксама адзначыў, што пра ўсё гэта ён кажа не ў першы раз. Чаму няма рашэнняў? У якасці прычын такой сітуацыі ён назваў празмерную ляноту, бяздзейнасць і адсутнасць дысцыпліны. Аляксандр Лукашэнка папярэдзіў, што попыт будзе адпаведны.

«Не жадаеце працаваць — сыходзіце, а то мы здаровы лад жыцця, як і ўсе іншыя мерапрыемствы, запусцілі на ўзровень Прэзідэнта. Калі Прэзідэнт нейкім вокам — і нават не вокам, а бакавым нейкім зрокам — не ўбачыў праблему, яна вырашацца не будзе. Усе нечага чакаюць, нейкіх указанняў. Указанні раздадзеныя — пачынайце працаваць. Ад сродкаў масавай інфармацыі да гэтага самага здаровага ладу жыцця», — заявіў кіраўнік дзяржавы.

Яшчэ адзін момант, акрамя недысцыплінаванасці і ленасці, звязаны з эканомікай. Паводле слоў беларускага лідара, калі будзе працаваць і даваць вынікі эканоміка, то будзе ўсё астатняе — і бяспека, і кібербяспека, і стабільнасць у СМІ. Пры гэтым вынікі ў эканоміцы, упэўнены Аляксандр Лукашэнка, наўпрост звязаныя з раней названымі дысцыплінай, спраўнасцю, жаданнем нешта рабіць для краіны, сям’і, дзяцей і ўнукаў.

«Другое — тое, чаго ў нас страшна не хапае, — трэба пашырыць сферу ўплыву айчынных сродкаў масавай інфармацыі, — падкрэсліў Прэзідэнт. — І не баяцца выкарыстоўваць новыя формы работы ў медыяпрасторы. Трэба навучыцца адказваць распаўсюджвальнікам гэтых фэйкаў іх жа зброяй. І мы гэта ўмеем рабіць, але чамусьці лічым — «да ну, абыдзецца, пранясе».

Галоўнае, дадаў Аляксандр Лукашэнка, хутка, выразна, максімальна поўна данесці да людзей праўдзівую інфармацыю. «Калі гэта не зробім мы, гэта зробяць за нас. Як цяпер нярэдка адбываецца. Але ведаеце, якую інфармацыю данясуць за нас, калі мы гэтага не зробім?», — агучыў рытарычнае пытанне беларускі лідар.

Неабходна прадпрымаць меры па павышэнні аб’ёму, разнастайнасці і якасці нацыянальнага вяшчання, даверу насельніцтва да афіцыйных мас-медыя. Таксама кіраўнік дзяржавы даручыў прапрацаваць пытанне сістэмнага кантролю за распаўсюджваннем незаконнай інфармацыі, паколькі цяпер гэта робіцца ад выпадку да выпадку. «Часам — з асцярогай, часам — пасля разваг пра нейкія палітычныя наступствы. Усе, хто сядзіць вось за гэтым сталом і там, насупраць мяне, вы — не палітыкі, вы — людзі, якія дакладна працуюць па сваім кірунку і абараняюць інтарэсы сваёй дзяржавы. Пакіньце палітыку Прэзідэнту», — заклікаў ён.

«Яшчэ раз хачу падкрэсліць — справа не ў тым, каб камусьці абмежаваць свабоду меркаванняў. Гэта не са мной. Павінен быць парадак, натуральна, усё павінна быць законна. Законы ў нас супердэмакратычныя, а дадаць нашу бяздзейнасць, недысцыплінаванасць, то ў нас увогуле ніякай дыктатуры, а поўная дэмакратыя, якой ні ў адной краіне свету няма. Усё гэта зразумела, павінен быць парадак, але ніхто нікому не павінен завязваць рот, — падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. — У адваротным выпадку, як гэта было ў нас у гісторыі раней, усё перанясуць на кухню, і там будуць абмяркоўваць, як у народзе кажуць, абсмоктваць усе гэтыя пытанні. І рана ці позна гэта выльецца на вуліцу. Таму рабіць ні ў якім выпадку гэта нельга, ды гэта і немагчыма. Не толькі таму, што ў нас інтэрнэт з’явіўся — змянілася грамадства, планета змянілася. Таму займацца пустэчай не трэба — тыпу, забараняць людзям выказваць сваё меркаванне».

Пры гэтым Прэзідэнт дадаў, што праўда заўсёды пераможа — і фэйкі, і надуманыя меркаванні. На яго думку, у інфармацыйнай прасторы павінна быць зручна і бяспечна ўсім, а не асобным людзям, якія атрымліваюць выгаду за кошт інтарэсаў іншых. Па гэтым пытанні Прэзідэнт чакае прапаноў ад міністра інфармацыі, кіраўнікоў СМІ і іншых службовых асоб.

Важнае значэнне для ўстойлівага развіцця краіны мае бяспечнае функцыянаванне сеткавай інфраструктуры. З гэтай нагоды беларускі лідар распавёў, што ў Беларусі шырока не рэкламуюць дзейнасць па забеспячэнні так званай кібербяспекі, аднак яна праводзіцца далёка не першы год і арганічна інтэграваная ў адпаведныя міжнародныя службы. Ён таксама звярнуў увагу, што пры гэтым Беларусь не агароджана ад кібератак і кіберзлачыннасці.

«Нягледзячы на тое, што мы займаемся гэтым не першы год, праблем куча, якія трэба вырашаць у гэтай сферы», — дадаў кіраўнік дзяржавы.

Аб мерах і іх эфектыўнасці ў гэтым кірунку Аляксандр Лукашэнка папрасіў далажыць міністра ўнутраных спраў, старшыню Следчага камітэта і іншых зацікаўленых. Ад Савета Бяспекі кіраўнік дзяржавы чакае канкрэтных прапаноў па ўсіх выкладзеных і іншых пытаннях.

«Самае галоўнае, што нас цікавіць, гэта якія існуюць праблемы ў сферы, якая абмяркоўваецца? Менш пра дасягненні, а пра праблемы больш, якія трэба вырашаць. Што неабходна зрабіць у першую чаргу і ў перспектыве? Якія дадатковыя рашэнні павінны быць для гэтага прыняты на ўзроўні Прэзідэнта і ўрада?» — усе гэтыя пытанні беларускі лідар адрасаваў прысутным і перадаў слова дзяржаўнаму сакратару Савета Бяспекі Беларусі Станіславу Засю.

У адказ дзяржсакратар распавёў, што ў адпаведнасці з даручэннем кіраўніка дзяржавы Дзяржсакратарыятам з непасрэдным удзелам шэрагу ведамстваў і спецыялістаў распрацаваны праект Канцэпцыі інфармацыйнай бяспекі. Усяго ў гэтай рабоце ўдзельнічала амаль 20 дзяржаўных органаў і арганізацый, вядучыя СМІ, дэпутаты, прадстаўнікі навукова-экспертнай супольнасці.

Тэзісы Канцэпцыі былі агучаны і абмеркаваны больш чым на 20 міжнародных сустрэчах і канферэнцыях.

У студзені бягучага года праект быў ухвалены міжведамаснай камісіяй па бяспецы ў інфармацыйнай сферы пры Савеце Бяспекі. «Гэта выключна наш уласны, нідзе не запазычаны нацыянальны прадукт, разлічаны на шырокае ўнутранае і знешняе спажыванне, які развівае канцэпцыю нацыянальнай бяспекі», — дадаў ён.

Прызначэнне дакумента — надаць дзейнасці па забеспячэнні бяспекі ў інфармацыйнай сферы ўпарадкаванасць, дадатковую канкрэтнасць і нацэленасць на вынік, а таксама забяспечыць умовы для далейшага развіцця ў гэтым пытанні.

Уладзiслаў Лукашэвіч
Звязда, 13 сакавіка 2019