Вставить в блог

Скопируйте следующий код для вставки в Ваш блог

<div><a href="http://belarus.kz"><img src="http://belarus.kz/images/01_logo.gif" border="0"></a> У гісторыі кожнай пары ці не самы цікавы момант — знаёмства. А ў выпадку Людмілы Рублеўскай і Віктара Шніпа — тым больш. Не толькі таму, што яны пісьменнікі: асаблівай робіць гісторыю іх адрознасць. У 1986-м, годзе іх сустрэчы, Людміла была ўзнёслай рамантычнай дзяўчынай з вельмі строгімі поглядамі на жыццё і высокімі ідэаламі ў галаве. Пры сабе яна мела рускамоўныя вершы і мару прысвяціць сябе паэзіі. Віктар на той час ужо меў кнігу — з вершамі беларускамоўнымі і вострасацыяльнымі («нармальны беларускі савецкі паэт», як ён кажа), а за плячыма — сем гадоў прыгодаў з падпрацоўкамі грузчыкам на лікёра-гарэлачным заводзе і літкансультацыямі ў розных выданнях. Яна — «гарадская», з сям`і сталічных інтэлігентаў, ён — вясковы хлопец. Словам, паненка і хуліган. 
 «Мне яшчэ ў школе наваражылі жонку Людмілу» 
 — Калі б сустрэліся ў іншых абставінах, не ведаю, ці атрымалася б нешта, — прызнае Людміла Іванаўна. — Але мы апынуліся ў Літаратурным інстытуце імя Горкага ў Маскве. Дзяўчына, з якой я жыла ў пакоі, была тых жа строгіх поглядаў, што і я, і наш пакой празвалі «манастыр»: мы не хадзілі на танцы, хлопцаў не вадзілі, гаспадарка — па мінімуме. Праз нейкі час адна мая знаёмая вырашыла знайсці свайго земляка з вышэйшых літаратурных курсаў: там вучыліся члены Саюза пісьменнікаў, сталыя, нават сямейныя. Пайсці адна яна баялася, і мы разам, трымаючыся пад ручку і шарахаючыся ад брутальных пісьменнікаў, падняліся на сёмы паверх. Яе земляка не аказалася на месцы — тады я ўспомніла, што на Вышэйшых літаратурных курсах вучыцца мой зямляк, пра якога мне казалі яшчэ перад ад`ездам у Маскву... 
 — Гэта было 8 верасня 1986 года, — працягвае Віктар Анатолевіч. — У дзень нараджэння майго бацькі прыйшла да мяне будучая жонка... Цікава, што за восем месяцаў да таго я натрапіў на літаратурную перадачу па тэлебачанні з удзелам маладых пісьменнікаў. Сярод іх была Люда. Сімпатычная такая. Нечым запомнілася. Ну, думаю, трэба, як вярнуся з Масквы, знайсці яе, пазнаёміцца... Дый мне яшчэ ў школе наваражылі жонку па імені Людміла. 
 І вось мы з сябрамі сядзім на інтэрнацкай кухні ў Маскве. Варым, курым. Па калідоры ідуць нейкія дзяўчаты. Да каго? Усе прытаіліся, нават газу прыцішылі, каб сала не сквырчэла. Слухаем крокі. Спыніліся каля майго пакоя. Я не паверыў, выглянуў: праўда стаяць. Запрасіў... 
 Л: Ты сядзеў, чырванеў, мяўся, пасля схапіў сшытак з вершамі... 
 В: Выратавальны круг. 
 Л: Пачынаючы з другой сустрэчы ён пачаў казаць, што возьме замуж. І так паўгода. На першае спатканне павёў у Цэнтральны дом літаратара — хацеў зрабіць уражанне. 
 В: А як вярталіся, у ліфце я адразу націснуў на свой паверх. Думаў, чаю пап`ём, вершы пачытаем. Адкрываюцца дзверы, а яна — уцякаць! 
 Л: Мяне гэта абурыла: нічога не запытаўшы, вязе да сябе!.. Я больш не збіралася да яго прыходзіць, але зноў дапамог выпадак. Мы не дужа ладзілі з новай суседкай, узбечкай: розніца менталітэтаў, разыходзіліся погляды на вядзенне гаспадаркі, ёй не падабалася, што я позна вяртаюся дадому (штовечар хадзіла ў тэатры). І аднойчы яна зачынілася ў пакоі. Было вельмі позна, і я ў поўным адчаі пайшла да Віктара. Ён напаіў гарбатай, вядома, прапанаваў у яго заначаваць — але я звярнулася да знаёмай. Пасля ён мяне элементарна прыкарміў: хадзіла да яго снедаць і вячэраць, па выходных яшчэ і абедала. 
 «Беларускамоўны муж — мая смелая мара» 
 «З»: Напэўна, прысвячаў вам шмат рамантычных вершаў?.. 
 В: Калі каханне ўзаемнае, вершы не пішуцца. 
 Л: Петрарка пісаў Лауры чаму?.. Таму што яна не ведала пра яго існаванне. Яна была недзе далёка, ідэальная жанчына, а ў яго былі іншыя, нарадзіў нават двух пазашлюбных дзяцей. І маці сваіх дзяцей ён ні радочка не прысвяціў. Нядаўна Віця напісаў некалькі паэм пра каханне: прыдумаў любоў да суседкі — і піша ёй вершаваныя лісты. 
 В: Усё гэта прыдумкі, дробязі. Вершы ад сапраўднага пачуцця часцей за ўсё пуставатыя. Я паказваў новыя творы, але толькі каб пачуць меркаванне, а скарыць — такога жадання не было. Наадварот, страшна: раптам скажа, абы-што напісаў. 
 «З»: А калі казаць пра сёння — наколькі пераплеценыя для вас лініі «сям`я» і «творчасць»? 
 В: Люда можа распавесці ў агульным пра твор, які піша, але паказвае толькі некалькі ўжо завершаных раздзелаў. 
 Л: Раней, перш чым запісаць новы раздзел рамана, распавядала пра яго дзецям. Так было з «Золатам забытых магіл», «Скокамі смерці», «Пярсцёнкам апошняга імператара», здаецца, і «Сэрцам мармуровага анёла», — пакуль дзеці былі малыя і цярпліва слухалі. Але пераканалася: што б мне ні гаварылі ў такіх выпадках, усё роўна зраблю па-свойму. 
 «З»: А ці можна сказаць, што вы адно для аднаго не толькі першыя чытачы, але і крытыкі? 
 (у адзін голас) Так. 
 В: Гаворыцца ўсё як ёсць. Люда заўжды заўважае, дзе падобныя вершы на адну тэму, дзе паўтараецца вобраз ці збіваецца рытм. 
 «З»: Вядомыя такія выпадкі, калі адзін у пары ахвяруе сваёю творчасцю на карысць сям`і ці па патрабаванні сужэнца. 
 Л: Не тыя мы людзі, каб паступацца творчасцю. Мне адпачатку патрэбны быў чалавек, які прыме мяне такую, якая ёсць, з усім, што маю. Але калі першы раз дала Віцю пачытаць вершы, яму не спадабалася. Так і сказаў: «Харошая ты дзяўчына, але вершаў пісаць не ўмееш». Я раззлавалася і вырашыла давесці зваротнае. Але нашы адносіны развіваліся паралельна. Як не было думкі, што дзеля Віці я мушу пакінуць творчасць, так не было і думкі, што калі чалавеку не спадабаліся мае вершы, я не магу падтрымліваць з ім стасункі. Да ўсяго, у знаёмстве з Віктарам быў для мяне вялікі бонус: з ім я магла размаўляць па-беларуску. То была мая смелая мара — беларускамоўны муж. 
 В: Калі прыгадаць, твае першыя кнігі склалі вершы, напісаныя пасля нашага знаёмства. А ранейшыя, рускамоўныя, проста зніклі. 
 «З»: Атрымліваецца, калі б не Віктар Шніп, не было б і сучаснай Людмілы Рублеўскай. А як наконт «зваротнай сувязі», вашага ўплыву на мужа? 
 Л: Хто яго пачаў вадзіць па тэатрах? Адкуль узяўся ўвесь інтэлектуальны чыннік у яго творчасці? Дарэчы, Віктар таксама пачаў пісаць якасна новыя вершы. 
 «З»: Калі з`явіліся дзеці, пэўна, стала вельмі мала часу для творчасці? 
 Л: Чаму ж? Я сядзела дома з Веранікай — і пісала. 
 В: Іншыя заўсёды знаходзяць апраўданне сваёй ляноце. 
 «З»: Вашая дачка — мастачка і музыка. Сын Максім навучаецца ў Акадэміі мастацтваў. Як лічыце, гэта іх самастойны выбар ці ўсё ж такі ваш уплыў? 
 Л: З трох гадоў мы вадзілі іх у выяўленчую студыю ў Нацыянальны мастацкі музей, пасля аддалі вучыцца ў гімназію-каледж мастацтваў. Да ўсяго дзеці бачылі, як я сама малюю. І потым, малых іх заўсёды бралі з сабой: у Дом творчасці, на святы паэзіі... Аднойчы Вераніка нават паехала са мной на канферэнцыю ў Польшчу. Так што, пэўна, і тое, і другое. Але кожны павінен прайсці свой шлях памылак, мы дзяцей ні да чаго не змушаем. 
 «З»: На прэзентацыі трэцяй часткі «Авантураў Пранціша Вырвіча» вы сказалі, што падзел працы падчас напісання быў такі: вы пішаце, Віктар Анатолевіч носіць гарбату... 
 В: Цяпер яшчэ і сабаку кармлю. 
 «З»: Калі сур`ёзна: існуе нейкі падзел абавязкаў па бытавой частцы? 
 В: Я збольшага вару ўсім есці. Хаджу па крамах. Быў час, дранікі раніцай пёк. 
 Л: Калі трэба нешта адрамантаваць, гэта ўжо мая справа. Праводку ў пакой я выводзіла, люстры я вешала, разеткі мяняла. Калі была маленькай, чытала «ТВТ» Янкі Маўра, дзе даводзіцца, што дзяўчынкі могуць што заўгодна. 
 «З»: Цікава паглядзець на мужчынскіх і жаночых персанажаў у вашай творчасці. Улюбёны архетып Людмілы Рублеўскай — высокі, хударлявы, чарнявы і змрочны алхімік — мала падобны да Віктара Шніпа. У той жа час Віктар Шніп піша паэмы пра каханне, звяртаючыся да прыдуманай жанчыны. Не ўзнікае на гэтай глебе рэўнасць? 
 Л: Не, што ты, наадварот! Мы ж разумеем прыроду пачуццяў да лірычных герояў. Напрыклад, калі я пішу раман ці аповесць, абавязкова закаханая ў героя. Як іначай?.. 
 В: Гэта ж мастацкі твор. Калі пісаць пра сапраўднае жыццё, давядзецца трымацца нейкіх рамак, а ў выдумцы ты абсалютна вольны, пішы як пішацца. 
 «Галоўнае не ставіць матэрыяльныя рэчы вышэй за нематэрыяльныя» 
 «З»: Быў час, вы працавалі разам у газеце «Літаратура і мастацтва»... 
 Л: А цяпер я працую ў «Советской Белоруссии» і не магу напісаць пра Віктара: адразу скажуць, жонка піша пра мужа. Атрымліваецца, шавец без ботаў. 
 «З»: А калі наадварот? Як выдаваць кнігі Людмілы Рублеўскай у «Мастацкай літаратуры», дзе Віктар Анатолевіч — галоўны рэдактар?.. 
 В: Каб мне было сорамна перад супрацоўнікамі, што мы выдалі кніжку маёй жонкі, на яе грошы патрацілі, — такога няма. Наадварот, у адзін год выдалі некалькі кніжак — і ўсе разышліся. Гучна гэта прагучыць ці не, на сёння Людміла Рублеўская — адзін з самых вядомых і самых чытаных пісьменнікаў Беларусі. А што яна мая жонка, — што ж тут зробіш?.. Калі мы працавалі ў «Ліме», з 1994-га і гадоў дзесяць, нашы кнігі ўвогуле не выдавалі. 
 Л: Пры гэтым набор маёй кнігі рабіўся двойчы, і двойчы яго рассыпалі. Гэта зборнік-прывід, які шмат разоў быў у плане, на які дзяржава выдзеляла грошы, які быў ужо аформлены і зроблены — і дзе ён цяпер, так ніхто і не ведае. У тых варунках мы выдавалі кнігі за свой кошт, часам эканомілі і пад адной вокладкай змяшчалі творы дваіх. У такой сітуацыі многія кідаюць пісаць, а пасля кажуць, былі неспрыяльныя ўмовы. Мы па сваім досведзе можам сказаць, што гэта не спрацоўвае, гэта слабая пазіцыя. Трэба пісаць заўсёды, нават калі цябе не друкуюць і няма ніякіх на тое шанцаў. 
 В: Таксама быў час, калі чамусьці лічылі: друкуем аднаго, значыць, другога нельга. Дурасціка!.. Што нам цяпер, развесціся?.. Ці наадварот: калі друкуемся ў часопісе, публікацыі нашы абавязкова запіхвалі ў адзін нумар. 
 «З»: Можна было б падумаць пра сумесны праект. 
 В: Была задума напісаць твор удваіх. Але што гэта?.. Так, жарты. Рамесніцтва. 
 Л: Разумееш, мы для такіх рэчаў занадта сур`ёзныя як творцы. Калі нешта ствараеш, укладваешся да рэшты — і трошкі больш, твая асоба займае ўсю прастору твора. А абмяжоўваць сябе — была б самадзейнасць. 
 «З»: Акрамя літаратурнага жыцця, якое вас паяднала, ці маеце агульнае хобі, захапленне? 
 Л: Вандравалі па Беларусі, апошнія гады Віктар далучыўся да мяне і ў замежных падарожжах. Тут мы абсалютныя аднадумцы: нам трэба ўсё ўбачыць, усё паглядзець — музеі, храмы, могілкі... Шопінг нас не цікавіць, як і пасядзелкі ў рэстарацыях. Былі разам на Нарачы, у Паланзе, аб`ездзілі ўсю Еўропу, і заўсёды стараемся пабачыць тое, чаго іншыя не бачаць: у Мюнхене збеглі ў пінакатэку, у Амстэрдаме адзіныя з групы пайшлі ў музей Ван Гога, у Бардо не паехалі ў вінадзельню, а блукалі па сярэднявечных кварталах, у Фларэнцыі ўсе пабеглі па крамах — а мы хадзілі па горадзе, і я рыдала — сіндром Стэндаля... У Амстэрдаме, у квартале Чырвоных ліхтароў, адзначалі мае 50 гадоў, прычым Шніп увесь час трымаў мяне за руку, і я вадзіла яго за сабой. 
 «З»: Што да сямейных традыцый?.. 
 Л: Сустракаем Новы год на Кастрычніцкай плошчы. Пасля ідзём да ратушы, пасядзець каля бронзавых коней — каб добра падарожнічалася. І абавязкова выглядаю Міхала Валадковіча, прывіда мінскай ратушы. 
 «З»: Маючы амаль трыццацігадовы досвед сямейнага жыцця, ці можаце сказаць, як у ім дасягнуць гармоніі, асабліва людзям творчым, якія ў пэўнай меры вымушаныя быць эгаістамі? 
 В: Не быць эгаістамі. 
 Л: У нашым выпадку, напэўна, галоўнае не ставіць матэрыяльныя рэчы вышэй за нематэрыяльныя. Мне здаецца, што большасць праблем сем`яў праз тое і ўзнікае, што чагосьці няма: машыны, ці машына не той маркі, ці кватэра не такая, рамонт не той, трэба нешта купіць, памяняць — і так, у пацучыных гонках, праходзіць усё жыццё. Мы з гэтай гонкі выйшлі даўно. Уласна кажучы, і не ўваходзілі ў яе. 
 В: Што пасля пісьменніка застанецца? Голыя сцены. І шыльда на голай сцяне — «тут жыў». Трэба радавацца таму, што ёсць, і быць шчаслівым, наколькі можна... Альбо прыкінуцца, што шчаслівы. 
 Наста ГРЫШЧУК Ссылка на источник:<a href="">«Беларускамоўны муж — мая смелая мара»</a></div>

КонтактыЗаконодательствоНаши баннерыДобавить в избранноеПолезные ссылкиО проекте

Разработка сайта: веб-студия творческой группы "Весна".

Сделано Весной