Вставить в блог

Скопируйте следующий код для вставки в Ваш блог

<div><a href="http://belarus.kz"><img src="http://belarus.kz/images/01_logo.gif" border="0"></a><br /><br /><div>ЗМЕСТ</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>1.Уступ</div> 
  <div>2.Гісторыя свята</div> 
  <div>3.Беларускія дзеячы пра беларускюю мову<br />4.Адам Міцкевіч пра беларускую мову<br />5.Верш Максіма Танка</div> 
  <div>6.Байкі Кандрата Крапівы і Адама Міцкевіча <br />(беларускі гумар)</div> 
  <div>7.Інтерактыўны тэст</div> 
  <div>8.Песня Сокалава-Воюша</div> 
  <div>9.Статыстыка</div> 
  <div>10.Пра ўласнае</div> 
  <div>11.Запавет Мацея Бурачка</div> 
  <div><br /></div> 
  <div> 
    <div style="text-align: center;">*****</div> 
    <div style="text-align: center;">УСТУП</div> 
  </div> 
  <div><br /></div> 
  <div>«Ніякае багацце людзей не бывае даражэйшым за іх родную мову».</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Гэтыя словы Якуба Коласа сёння набываюць асаблівы сэнс для беларусаў: 21 лютага ва ўсім свеце адзначаюць Міжнародны дзень роднай мовы. </div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Падчас сусветнай глабалізацыі, калі амаль паўсюдна адбываецца змешванне народаў і культур, як ніколі востра паўстала праблема абароны моўнай разнастайнасці. Паколькі менавіта мова адлюстроўвае нацыянальны характар, лад жыцця, традыцыі, звычаі і мараль кожнага народа.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>І гэтак жа мова адрознівае беларускую нацыю ад іншых – аб гэтым на апошняй сустрэчы з супрацоўнікамі Акадэміі навук (у лютым 2022) нагадаў Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка. </div> 
  <div><br /></div> 
  <div style="text-align: center;">*****</div> 
  <div style="text-align: center;">ГІСТОРЫЯ СВЯТА</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Міжнародны дзень роднай мовы, міжнародны дзень матчынай мовы, <br /><br /><strong>На іншых афіцыйных мовах ААН: <br /></strong><br />англ.: International Mother Language Day,<br />гісп.: Día Internacional de la Lengua Materna, <br />фр.: la Journée internationale de la langue maternelle, <br />араб. اليوم العالمي للغة الأم‎‎, <br />кіт.: 國際母語日, <br />руск.: Международный день родного языка</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Гэта адмысловы дзень, абвешчаны на 30-й сесіі ЮНЕСКА па прапанове Бангладэш ў 1999-м годзе.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Дата мае на мэце заахвочванне моўнай разнастайнасці і шматмоўнай адукацыі, а таксама спрыянне ўсведамленню моўных і культурных традыцый, якія грунтуюцца на ўзаемаразуменні, цярпімасці і дыялогу. </div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Дзень святкавання — 21-га лютага быў абраны таму, што ў гэты дзень у 1952-м загінулі пяць студэнтаў, якія змагаліся за наданне бенгальскай мове статусу дзяржаўнай у тагачасным Пакістане, усходняя частка якога пазней стала незалежнай дзяржавай Бангладэш.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Свята было заснавана рашэннем 30‑й сесіі Генеральнай канферэнцыі ЮНЕСКА ў лістападзе 1999-га года і адзначаецца з 2000 года.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>ЮНЕСКА мае намер стварыць сістэму адсочвання стану моў, якія знаходзяцца пад пагрозай знікнення, і садзейнічаць выпраўленню становішча. Паводле ацэнак ЮНЕСКА палова з 6 тысяч моў свету знаходзіцца пад пагрозай знікнення.<br /><br /></div> 
  <div>Генеральная Асамблея ААН падтрымала рашэнне пра абвяшчэнне Міжнароднага дня роднай мовы і заклікала дзяржаў-членаў ААН і Сакратарыят ААН садзейнічаць абароне і захаванню ўсіх моў народаў свету.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Трэба адзначыць, што сярод 25 суаўтараў рэзалюцыі ЮНЕСКА аб гэтым свяце была і Беларусь.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Сёння ў нашым рознакаляровым і рознагалосым свеце налічваецца больш за шэсць тысяч моваў. Палова з іх знаходзіцца пад пагрозай знікнення. Менавіта дзеля іх захавання і быў абвешчаны Дзень роднай мовы.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Гэта свята – нагода для носьбітаў любой мовы яшчэ раз задумацца аб лёсе той, адзінай, якую мы завём матчынай, на якой думаем, на якой вымавілі першае слова і на якой размаўлялі нашы продкі.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Няхай сёння родная мова моцная, распаўсюджаная, абароненая заканадаўствам, але няма гарантыі, што ўжо заўтра яна не трапіць у спіс тых трох тысяч, гатовых знікнуць. Сярод якіх, на жаль, знаходзіцца і наша мова.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Беларуская мова прайшла доўгі гістарычны шлях, на якім былі як часы росквіту, так і часы заняпаду. Былі нават такія перыяды, калі яна ледзь не знікла. Нашы бацькі, дзяды і прадзеды нямала зрабілі, каб беларуская мова была прызнаная як роўная сярод іншых моў свету.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Будзь жа разам з тымі, хто думае пра яе будучыню. Размаўляй па-беларуску, бо заўтра наша мова табе, тваім дзецям і ўнукам стане неабходнай. І не саромейся недасканалай гаворкі.<br /><br /></div> 
  <div>Мова – жывая існасць, якая жыве там, дзе ёсць людское жаданне. <br /><br />Ведай: учора ты яшчэ не гаварыў па-беларуску, сёння размаўляеш на “трасянцы”, а заўтра будзеш гаварыць на чыстай літаратурнай мове. </div> 
  <div><br />А дзеля пачатку дастаткова зусім мала – проста паспрабаваць адзіны дзень у год, напрыклад, 21 лютага, з калегамі, сябрамі, роднымі, размаўляць па-беларуску.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div style="text-align: center;">*****</div> 
  <div style="text-align: center;">РОДНАЯ МОВА</div> 
  <div><strong>Максім Танк </strong>(1943)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>З легендаў i казак былых пакаленняў,</div> 
  <div>З калосся цяжкога жытоў i пшанiц,</div> 
  <div>З сузор’яў i сонечных цёплых праменняў,</div> 
  <div>З грымучага ззяння бурлiвых крынiц.</div> 
  <div>З птушынага шчэбету, шуму дубровы,</div> 
  <div>I з гора, i з радасцi, i з усяго</div> 
  <div>Таго, што лягло назаўсёды ў аснову</div> 
  <div>Святынi народа, бяссмерця яго, -</div> 
  <div>Ты выткана, дзiўная родная мова.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Няма на зямлi таго шчасця i гора,</div> 
  <div>Якога б ты нам перадаць не магла.</div> 
  <div>Няма такiх нетраў, глыбокага мора</div> 
  <div>I гор, праз якiя б ты не правяла</div> 
  <div>Мяне на радзiму, туды, дзе сягоння</div> 
  <div>Стаiць акрываўлены вораг з пятлёй</div> 
  <div>Над спаленай хатай, над родным загонам,</div> 
  <div>Над будучыняй і песняй маёй –</div> 
  <div>Над тым, што было i што век будзе вольным.</div> 
  <div> </div> 
  <div>Народ пранясе цябе, родная мова,</div> 
  <div>Святлом незгасальным у сэрцы сваiм</div> 
  <div>Праз цемру і годы змаганняў суровых.</div> 
  <div>Калi ж ападзе і развеецца дым</div> 
  <div>I нiвы васкросшыя закаласяцца, –</div> 
  <div>Iзноў прашумiш ты вясновым дажджом,</div> 
  <div>Iзноў зазвiнiш ты у кожнай у хаце,</div> 
  <div>Цымбалам дасi iх сарэбраны гром</div> 
  <div>I вусны расквецiш усмешкай дзiцяцi.<br /><br /></div> 
  <div> </div> 
  <div style="text-align: center;">*****</div> 
  <div style="text-align: center;">БЕЛАРУСКІЯ ДЗЕЯЧЫ ПРА МОВУ<br /><br /> 
    <div>Полска квитне лациною,</div> 
    <div>Литва квитне русчизною.</div> 
    <div>Без той в Полсце не пребудзеш,</div> 
    <div>Без сей в Литве блазнем будзеш.</div> 
    <div>Той лацина езык дает,</div> 
    <div>Та без Руси не вытрвает.</div> 
    <div>Ведзь же юж Русь, иж тва хвала</div> 
    <div>По всем свете юж дойзрала.</div> 
    <div>Весели ж се ты, Русине,</div> 
    <div>Тва слава никгды не згине.<br /> 
      <div style="text-align: left;"><br />(Аўтар: Ян Казімір Пашкевіч, 22 жніўня 1621 году.<span style="white-space: pre;"> </span></div> 
      <div style="text-align: left;">Аўтограф паэт пакінуў на старонках рукапісу Літоўскага Статута 1529 года, с. 28.)</div> 
    </div> 
  </div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Ніякае багацце людзей не бывае даражэйшым за іх родную мову. (Я.Колас)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Роднае слова – гэта першая крыніца, праз якую мы пазнаём жыццё і акаляючы нас свет. (Я.Колас)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Трэба любіць, ведаць і шанаваць мову свайго народа і ўмець дасканала валодаць ёю. (Я.Колас)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Кожны народ мае свой гонар. Англічанін перад усім светам горда вызначае: я – англічанін! Тое самае скажа француз, немец, аўстрыец, рускі і іншыя прадстаўнікі другіх нацый. А мы, беларусы, не адважываемся празнацца ў тым, што мы – беларусы. Бо на галаву беларускага народа, як вядома, многа выліта памыяў, годнасць яго прыніжана і мова яго асмеяна, у яго няма імя, няма твару. (Я.Колас)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Толькі праз родную мову чалавек можа стаць беларусам, бо ў ёй хімія і фізіка, гісторыя і батаніка, эканоміка і культура таго, што называецца нацыяй, народам. (Я.Сіпакоў)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Мова – гэта вялікі народны скарб. Яе нельга не паважаць, як нельга не паважаць родны народ.(І.Мележ)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Не саромся, беларус, гаманіць па-свойму – на роднай мове бацькоў і дзядоў сваіх. Шануй сваю мову, шануй свае песні, свае казкі, звычаі і ўсё роднае – гэта спадчына дзядоў і вялікі нацыянальны скарб. Толькі тады цябе ўсе будуць шанаваць як чалавека, калі сам сябе будзеш шанаваць – калі не адкінеш свайго нацыянальнага ўласнага багацця. А першы скарб нацыянальны – гэта родная мова. (З.Бядуля)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Хто не шануе родную мову, той не шануе сябе самога, ні свой род, ні сваіх дзядоў-бацькоў, якія той жа мовай гаварылі. (В.Ластоўскі)</div> 
  <div><br />Хто саромеецца роднай мовы, варты таго, каб і яго добрыя людзі саромеліся. (В.Ластоўскі)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Яно добра, а нават і трэба знаць суседскую мову, але найперш трэба знаць сваю. (Ф.Багушэвіч)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Ігнараваць мову – гэта значыць ігнараваць народ, нацыю (П.Пестрак)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Любіце і шануйце, як святыню, роднае слова, з якім вас літасцівы Бог на свет пусціў. (Ф.Скарына)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Хто адрокся мовы бацькоў сваіх, хто ўдзеў чужую апратку – той адышоў ад народу далёка-далёка. Ён чужы ў роднай вёсцы, у сваёй сям’і. І на яго браты глядзяць як на чужынца. (Цётка)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Родная мова, быццам цэмент, звязвае людзей. Яна дае ім найлепшы спосаб разумець адзін аднаго, адной думкай жыць, адной долі шукаць. (Цётка)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Кожны народ мае хаця б адзін геніяльны твор, і гэты твор – мова. (А.Разанаў)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Незвычайнае хараство і зладжанасць чуецца нам у гучанні роднага слова. (А.Крывіцкі)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Хто забыў сваіх продкаў – сябе губляе, хто забыў сваю мову – усё згубіў. (У.Караткевіч)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Мова, прыгожае пісьменства, паэзія, музыка ‒ сродак сувязі між душамі людзей, вышэйшы сродак.(У.Караткевіч)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Выбірай: быць пасрэднасцю на мове суседа або нечым значным на сваёй. (У.Караткевіч)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Існуе няпісаны (і неабвержны) закон, які цудоўна ведаюць усе па-сапраўднаму адукаваныя і культурныя людзі: чым лепей ведаеш нейкую мову (і гэта можна сказаць не толькі пра мову, але і пра краіну, навуку, сяброў, многіх жанчын, мастацтва і г.д.) – тым больш яна прыгожая і значная. (У.Караткевіч)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Беларусь-католік, ці беларус-праваслаўны павінны то помніць, што ў іх адна Бацькаўшчына – Беларусь, адна мова родная – беларуская, адны звычаі і абычаі, адвеку перадаваныя з пакалення ў пакаленне. (Я.Купала)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Хто не разумее роднай мовы, той не павінен займаць урадавай пасады на Беларусі. (Я.Купала)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div> 
    <div style="text-align: center;">Там, дзе не шануюць роднай мовы,</div> 
    <div style="text-align: center;">Мялеюць рэкі, нішчацца дубровы,</div> 
    <div style="text-align: center;">Народ той мёртвы, а той край нямы.</div> 
    <div style="text-align: center;">(Г.Бураўкін)</div> 
  </div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Што ў цябе ёсць, акрамя мовы, з якой складаюцца твае думкі і словы? (В.Марціновіч)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Мова – гэта этыка. Гэта наша спрадвечнае разуменне таго, што ёсць дабро і што ёсць зло, зашыфраванае ў словах. (В.Марціновіч)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Сёння для нас важней за ўсё – мова, на першым плане павінна быць мова. Будзе мова – будзе нацыянальная свядомасць і будзе Беларусь. Ня будзе мовы – ня будзе Беларусі. (Н.Гілевіч)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Без усведамлення, што такое мова ў жыцці народа, што такое нацыянальная культура, нацыянальная гісторыя, у народа не можа быць будучыні. (Н.Гілевіч)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Паміраньне мовы такая ж натуральная зьява, як і нараджэньне яе. Быць можа, што і мая мова некалі памрэ. Як памру я сам, чалавек. І я аніяк не баюся натуральнай сьмерці. А от калі насільна паміраць – страшна. (Я.Скрыган)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Нам мова далася крывёю. (А.Сыс)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Мова – аснова ня толькі нацыянальнай культуры, але і існаваньня нацыі, існаваньня этнасу. (В.Быкаў)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Бог размаўляе з табой на тваёй роднай мове.(Л.Дайнека)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Беларусі расейская мова — гэта тэрыторыя ўлады, а беларуская — тэрыторыя свабоды.(В.Акудовіч)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Беларуская мова – нашая галоўная сакральная каштоўнасць. Усё найлепшае, што было створанае на гэтай зямлі, створанае на беларускай – ад Бібліі Скарыны да Статута ВКЛ. І яна гэтай каштоўнасцю будзе заставацца, нават калі знікне. (В.Акудовіч)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Ва ўсім свеце чалавек, размаўляючы на роднай мове, проста размаўляе. У нас зусім інакш. Кожны раз, калі на людзях мы прамаўляем па-беларуску, дык не проста сумовімся, а як бы ладзім грамадзянскую акцыю ці мастацкі перформанс, паколькі ўвага ўсіх, хто выпадкова апынуўся побач, адразу засяроджваецца на нечаканым дзіве. (В.Акудовіч)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Мова — той азонавы слой, які дазваляе больш-менш устойліва функцыянаваць, развівацца і нарошчваць свой патэнцыял усім астатнім чыннікам культуры нават у неспрыяльных для яе ўмовах. (В.Акудовіч)</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Мова — гэта код, які адкрывае дзверы ў тую або іншую культурную прастору. А культура — гэта пераемнасьць, спадчына, традыцыя, алюзія. (С.Абламейка)<br /><br /> 
    <div style="text-align: center;">*****</div><br /> 
    <div style="text-align: center;">АДАМ МІЦКЕВІЧ ПРА БЕЛАРУСКУЮ МОВУ</div> 
    <div><br /></div> 
    <div>Мова поўдня Расеі - маларуская, на якой гаворыць амаль дзесяць мільёнаў чалавек, бясспрэчна, самая музычная, самая паэтычная і звонкая, але яна ніколі не была настолькі развітой, каб стаць мовай літаратурнай. На беларускай мове, якую называюць русінскай альбо літоўска-русінскай, таксама размаўляе каля дзесяці мільёнаў чалавек; гэта самая багатая і самая чыстая гаворка, яна ўзнікла даўно і выдатна распрацавана. У перыяд незалежнасці Літвы вялікія князі карысталіся ёю для сваёй дыпламатычнай перапіскі. Мова вялікаросаў, на якой гаворыць амаль гэтулькі ж чалавек (трэба выключыць адсюль фінска-маскоўскі дыялект, які моцна ад яе адрозніваецца), вылучаецца багаццем і чысцінёй, але ў ёй няма ні цудоўнай прастаты беларускай мовы, ні гарманічнасці і музычнасці маларускай...</div> 
    <div><br /></div> 
    <div><em>(цытата з лекцыі А. Міцкевіча ў Парыскім каледжы Дэ-франс. 4-ы том, старонка 325 "А Мицкевич. Собр. соч. Т.1-5. - М., 1948-1954".)</em></div> 
  </div> 
  <div><br /></div> 
  <div style="text-align: center;">*****</div> 
  <div style="text-align: center;">БАЙКІ КАНДРАТА КРАПІВЫ І АДАМА МІЦКЕВІЧА</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Як прыклад роднага гумару прапаную дзве байкі тытанаў літаратуры: "беларускага Лафонтэна" - Кандрата Крапівы і польскамоўнага паэта з Наваградчыны Адама Міцкевіча. Дарэчы, Міцкевіч ў гэтай байцы згадвае Ашмяны, бо тыя прыгоды здарыліся там. Міцкевіч пісаў па-польску, бо ў тагачаснай Расіі беларуская мова была забароненая... Такія былі часы.<br /><br /></div> 
  <div>Але, хаця Міцкевіч і лічыцца нібыта польскім паэтам, ён заўсёды чэрпаў сюжэты з беларускага асяроддзя. Гэта і <a href="/313" target="_blank">"Гражына"</a>, якая натхніла Лермантава на напісанне паэмы "Ліцвінка", і "Свіцязь" і  "Свіцязанка", па матывах якіх знакаміты Шапэн стварыў першую і другую балады для фартэпіяна,  і пра трох сыноў Будрыса: </div> 
  <div><br /></div> 
  <div>"Stary Budrys trzech synów, tęgich jak sam Litwinów,</div> 
  <div>Na dziedziniec przyzywa i rzecze:</div> 
  <div>Wyprowadźcie rumaki i narządźcie kulbaki,</div> 
  <div>A wyostrzcie i groty, i miecze."<br /><br /> - гэтую баладу пераклаў на рускую мову Пушкін, які ганарыўся сяброўствам з няскораным Адамам. Таксама Пушкін пераклаў і Крымскія санеты Міцкевіча...</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Беларушчына наўсцяж пранізвае творчасть Адама Міцкевіча, напрыклад, ягонае з "Пана Тадэвуша":</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>"Litwo, Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie;</div> 
  <div>Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie,</div> 
  <div>Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie</div> 
  <div>Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie."<br /><br />А "Дзяды"? Гэта ж натуральны літаратурны помнік ладу, традыцый і нораваў тых часоў. І гераічны "Конрад Валенрод"..</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>...Дыяменты беларускай культуры... Хаця і па-польску.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>І яшчэ цікава - Якуб Колас меў сапраўднае прозвішча - Міцкевіч... Толькі быў Канстанцінам.</div> 
  <div style="text-align: center;">_________________________________</div> 
  <div><br /></div> 
  <div style="text-align: center;"><strong>Дзед і Баба</strong></div> 
  <div><strong>Кандрат Крапіва</strong></div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Ехаў Дзедка на кірмаш,</div> 
  <div>3 ім на возе — Баба.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Конік з выгляду — дарма,</div> 
  <div>Ды цягнуў ён слаба:</div> 
  <div>Меў не болей двух гадоў,</div> 
  <div>Як суседзі кажуць.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Баба ж тая — сем пудоў,</div> 
  <div>Сама меней, важыць.</div> 
  <div>Пад узгорак або ў гразь —</div> 
  <div>Конь насілу возьме.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Стала Баба памагаць...</div> 
  <div>Седзячы на возе.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Што ж, каню другі гадок.</div> 
  <div>Дык яна — за білы</div> 
  <div>Ды нагамі у перадок</div> 
  <div>Пхне, як мае сілы.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>— Кінь, дурная, бо зганю! —</div> 
  <div>Дзед тут Бабе кажа. —</div> 
  <div>Ты паможаш так каню,</div> 
  <div>Як хваробе кашаль.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>— Ах ты, ёлупень стары! —</div> 
  <div>Баба Дзеда лае. —</div> 
  <div>Стой жа тут, хоць ты згары!</div> 
  <div>Мне бяда малая.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Потым — гоп яна з калёс,</div> 
  <div>Села ля дарогі,</div> 
  <div>А каня як чорт панёс, —</div> 
  <div>Дзе ўзяліся й ногі!</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Ва ўстановах часам ёсць</div> 
  <div>Вось такія ж "бабы":</div> 
  <div>Здэцца, й робяць яны штось,</div> 
  <div>Але справы — слабы.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Ды такая не ўцячэ!</div> 
  <div>Скажам ёй нарэшце: —</div> 
  <div>Мо без вас было б лягчэй?</div> 
  <div>Паспрабуйце злезці!</div> 
  <div style="text-align: center;">- - - - -</div> 
  <div style="text-align: center;"><strong>Przyjaciele</strong></div> 
  <div><strong>Adam Mickiewicz</strong></div> 
  <div> </div> 
  <div><br />Nie masz teraz prawdziwej przyjaźni na świecie;</div> 
  <div>Ostatni znam jej przykład w oszmiańskim powiecie.</div> 
  <div>Tam żył Mieszek, kum Leszka, i kum Mieszka Leszek.</div> 
  <div>Z tych, co to: gdzie ty, tam ja, - co moje, to twoje.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Mówiono o nich. że gdy znaleźli orzeszek,</div> 
  <div>Ziarnko dzielili na dwoje;</div> 
  <div>Słowem, tacy przyjaciele,</div> 
  <div>Jakich i wtenczas liczono niewiele.</div> 
  <div>Rzekłbyś; dwójduch w jednym ciele.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>O tej swojej przyjazni raz w cieniu dąbrowy</div> 
  <div>Kiedy gadali, łącząc swojo czułe mowy</div> 
  <div>Do kukań zozul i krakań gawronich,</div> 
  <div>Alić ryknęło raptem coś koło nich.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Leszek na dąb; nuż po pniu skakać jak dzięciołek.</div> 
  <div>Mieszek tej sztuki nie umie,</div> 
  <div>Tylko wyciąga z dołu ręce: "Kumie!"</div> 
  <div>Kum już wylazł na wierzchołek.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Ledwie Mieszkowi był czas zmrużyć oczy,</div> 
  <div>Zbladnąć, paść na twarz: a już niedźwiedź kroczy.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Trafia na ciało, maca: jak trup leży;</div> 
  <div>Wącha: a z tego zapachu,</div> 
  <div>Który mógł być skutkiem strachu.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Wnosi, że to nieboszczyk i że już nieświeży.</div> 
  <div>Więc mruknąwszy ze wzgardą odwraca się w knieję,</div> 
  <div>Bo niedźwiedź Litwin miąs nieświeżych nie je.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Dopieroż Mieszek odżył... "Było z tobą krucho! -</div> 
  <div>Woła kum, - szczęście, Mieszku, że cię nie zadrapał!</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Ale co on tak długo tam nad tobą sapał.</div> 
  <div>Jak gdyby coś miał powiadać na ucho?"</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>"Powiedział mi - rzekł Mieszek - przysłowie niedźwiedzie:</div> 
  <div>Że prawdziwych przyjaciół poznajemy w biedzie".</div> 
  <div style="text-align: center;"><br /> - - - - -</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Гэтую байку я калісь чытаў у вольным перакладзе Льва Талстога на рускай мове і тое дужа тады здзівіла мяне, бо гэта было ў пачатковай школе, а польскі арыгінал Міцкевіча прачытаў крыху раней..</div> 
  <div><br /></div> 
  <div style="text-align: center;">*****<br />ТЭСТ</div> 
  <div><a href="/belmova2022test" target="_blank"><br /></a></div> 
  <div><a href="/belmova2022test" target="_blank">кароткі тэст на веданне беларускіх слоў</a> (па спасылцы)</div> 
  <div><br />/карткі - паасобку, пытання - на экране/</div> 
  <div style="text-align: center;"><br /></div> 
  <div style="text-align: center;">*****<br />БЕЛАРУСЬ МАЯ..</div> 
  <div><br /></div> 
  <div><a href="https://www.youtube.com/watch?v=jMC6K4NbQ10" target="_blank">музычная кампазіцыя Данчыка на вершы Сокалава-Воюша "Я адной табе належу - Беларусь мая"</a> <br />(канцэрт ў Нью-Йорку 1990г.)</div> 
  <div><br />/гукавыя калонкі, выкарыстанне экрану/</div> 
  <div><br /></div> 
  <div style="text-align: center;">*****</div> 
  <div style="text-align: center;">СТАТЫСТЫКА</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>На сённяшнi дзень у Беларусі каля 3 тысяч устаноў агульнай сярэдняй адукацыi. З iх каля 48 адсоткаў — тыя, ў якiх адукацыя вядзецца па-беларуску, 51 адсотак — на рускай мове. </div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Астатнiя — дзе навучанне вядзецца на лiтоўскай i польскай мовах.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>У рускіх, літоўскіх і польскіх школах выкладаецца таксама беларуская мова. </div> 
  <div><br /></div> 
  <div>У Беларусі існуе палажэнне: калі звярнуўся да чыноўніка па-беларуску - мусіш атрымать адказ таксама па-беларуску. Калі па-руску - таксама адкажуць па-руску. </div> 
  <div><br /></div> 
  <div style="text-align: center;">*****</div> 
  <div style="text-align: center;">ПРА ЎЛАСНАЕ</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>І, можа як цікавы прыклад - у "слаўных" 90-х я раз-пораз наведваў сваякоў у Магілёве, Вільні і ў Беластоку.<br /><br /></div> 
  <div>Я тады меў пасаду камерцыйнага дырэктара адной алма-ацінскай турыстычнай фірмы і прыходзілася вандраваць па гэтых справах, бо інтэрнет яшчэ не працаваў такім чынам, каб можна было нейкія дагаворы завочна састаўляць.<br /><br /></div> 
  <div>Дык вось, і ў Вільні, і, тым больш у Беластоку, я размаўляў выключна па-беларуску, і з прадстаўнікамі ўлады на мытні і ў паліцыі (і такое было, бо казахстанскія турысты ня горшыя за расійскіх), і з выпадковымі мінакамі... Зрэдку, праўда, пераходзіў на польскую - ня ўсе ж там беларусы.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>У Падляшшы беларуская мова з`яўляецца другой дзяржаўнай і мясцовыя ўлады яе, вядома, разумеюць.. А ў Вільні заўжды было шмат беларусаў, але цяпер паменела, так.<br /><br /></div> 
  <div>Так і няма было моўных праблемаў. Беларуская мова ў тым асяроддзі быццам лінгва-франка. Але гэта было яшчэ за пастсавецкім часам, калі беларуская мова знаходзілася як бы ў цені ў паўсядзённым выкарыстанні...</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>А пра сучасны стан нават не гавару... Цяпер беларуская мова ў трэндзе. Пазалетась запытаў нешта ў двух маладзёнаў па-беларуску ў Каменнай Горцы, дык яны спачатку ад нечаканасці збянтэжіліся, бо са мной быў такі каларытны казах і яны пэўна чакалі, што і ён раптам загаворыць па-беларуску.. Але неўзабаве хлопцы ачунялі і чысцютка распавялі, як нам дайсці да бліжэйшага казіно.. Мінск жа з большага рускамоўны горад, бо мегаполіс..</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Цяпер беларуская моладзь выдатна валодае роднай мовай.<br /><br /></div> 
  <div> </div> 
  <div>І ў сеціве кожнае выданне пераважна на дзвюх: на рускай і беларускай, а часцей на трох мовах і болей: плюс ангельская, кітайская.. і іншыя. Напрыклад, <a href="https://radiobelarus.by/be" target="_blank">Радыё Беларусь</a> аж на дзевяці мовах вяшчае.</div> 
  <div><br /></div> 
  <div style="text-align: center;">*****</div> 
  <div style="text-align: center;">ЗАПАВЕТ МАЦЕЯ БУРАЧКА</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>Таму на заканчэнне прамовы хачу прывесці словы Францішка Багушэвіча:</div> 
  <div><br /></div> 
  <div>"Шмат было такіх народаў, што страцілі найперш сваю мову, так як той чалавек перад скананнем, катораму мову займае, пасля зусім замерлі. Не пакідайце ж мовы нашай беларускай, каб не ўмёрлі."</div> 
  <div><br /></div> 
  <div style="text-align: center;">===========================</div> 
  <div>М.Буланаў</div> 
  <div>Алматы, 21 лютага 2022<br /><em>(у рэфераце выкарыстаныя дадзеныя з вольных крыніц сеціва)</em></div><br /><br />Ссылка на источник:<a href="">Міжнародны дзень роднай мовы (рэферат да свята) </a></div>

КонтактыЗаконодательствоНаши баннерыДобавить в избранноеПолезные ссылкиО проекте

Разработка сайта: веб-студия творческой группы "Весна".

Сделано Весной