Nur-Sultan
18:17:20
Мiнск
15:17:20
Вход
Регистрация
Забыли пароль?
Новости
Оферты Коммерция Инвестиции
Индустриальный парк в Беларуси
Товары из Беларуси
ЕАЭС
Бизнес
Транспорт
Образование
Культура
Белорусские центры
Тесты
Главная
>
Аўторак 11 сакавіка 2025 г.
Скоро
Всемирный день сна*
Подпишитесь на нашу рассылку
Подпишитесь на нашу рассылку
E-mail
Какую информацию Вы хотите получать?
Все
Новости
Анонсы и пресс-релизы
Мероприятия
Белорусские товары
↑ Свернуть
Популярные метки
Мінск
Балбасава
Belarus.The Taste of Nature
Ценообразование
Камянец
Пасведчанне суайчынніка
Дрывяты
Музеи
Независимость
Аранчыцы
Эпидемия
Лагойск
Голод
Дзяржынск
Пашкава
БелБиоград
Кинематограф
Армения
Клёнік
Авария
Алкоголь
Цифровые технологии
Лапацічы
Белорусская антарктическая станция
Фаніпаль
Вставить в блог
Скопируйте следующий код для вставки в Ваш блог
<div><a href="http://belarus.kz"><img src="http://belarus.kz/images/01_logo.gif" border="0"></a><br /><br /><div>На самым пачатку года ва ўсім свеце абмяркоўвалі заяву аднаго з самых уплывовых і багатых людзей на планеце Ілана Маска. Ён даволі-такі безапеляцыйна заявіў на сваёй старонцы ў сацыяльнай сетцы, што найбольшая сусветная небяспека на сённяшні дзень — дэмаграфічны калапс. Трэба заўважыць, што падобныя заявы ад Маска гучаць не ўпершыню, тое самае («Планеце пагражае не дэмаграфічны крызіс, а калапс») ён заявіў пяць гадоў назад на міжнародным форуме ў Кітаі... Калі такія людзі штосьці публічна гавораць або пішуць, значыць, яны нешта ведаюць або маюць на ўвазе, падобныя заявы толькі дзеля хайпу ніхто з іх не робіць.</div> <div><br /></div> <div>Дык можа, і праўда ўсё ідзе да дэфіцыту на Зямлі... людзей? Калі гэта так, каму гэта патрэбна і як ад гэтага ратавацца? Аб гэтым мы паразважалі з доктарам палітычных навук, прафесарам кафедры палітычнай тэорыі МДІМА МЗС Расіі <strong>Кірылам Коктышам</strong>.</div> <div><br /></div> <div><em>— Кірыл Яўгенавіч, яшчэ гадоў дзесяць таму гаварылі аб перанасяленні планеты, зараз Маск заяўляе аб дэмаграфічным калапсе як аб самай вялікай небяспецы. Але, калі глядзець на статыстыку ААН, быццам бы з колькасцю насельніцтва ў чалавецтва пакуль усё ў парадку: у лістападзе 2022 года яна пераадолела мяжу 8 млрд чалавек. Па даных ААН, павелічэнне насельніцтва планеты на 1 млрд адбылося за 12 гадоў. Адзнакі 8,5 млрд чалавецтва, паводле прагнозаў, дасягне да 2030 года, а ў 2080-м людзей ужо будзе амаль 10,5 млрд. Але за Маскам паўтараюць і іншыя эксперты, нават з Кітая. Справа, атрымліваецца, не ў агульнай колькасці людзей, а ў дысбалансе на планеце, па прынцыпе: дзесьці густа, дзесьці пуста?</em></div> <div><br /></div> <div>— На самай справе так, бо пытанне ж не толькі ў колькасці, але і ў якасці. Дэмаграфічны рост, як правіла, прыходзіцца на найменш развітыя рэгіёны, і ён у гэтым плане не гарантуе якасць чалавецтва. А ў рэгіёнах развітых ідзе трэнд на паніжэнне адукацыйных стандартаў, культурных стандартаў, спрашчэнне самога чалавека, ператварэнне яго ў «кіберчалавека» — што мы бачым на Захадзе ўжо гадоў 20-30. Усе гэтыя тэндэнцыі разбуральныя і насамрэч нічым іншым не кампенсуюцца. Сёння на значнай частцы планеты «брыльянтавы мільён» і «залаты мільярд» кіруюць усім, астатнія людзі — гэта тыя, хто іх абслугоўвае, або тыя, што сыходзяць у віртуальную рэальнасць і ў ёй жывуць. Стала рэчаіснасцю тая мадэль, пра якую пісаў у «Машыне часу» Герберт Уэлс і якую пазней, у больш удасканаленым выглядзе паказаў Дэвід Кэмеран у фільме «Аватар». Калі хочаш нешта даведацца — не трэба займацца адукацыяй, трэба проста падключыцца да «дрэва». Так вельмі лёгка, напрыклад, перапісаць гісторыю. І гэта перапісванне будзе тым больш эфектыўным, чым меншы будзе адукацыйны ўзровень спажыўца інфармацыі. Гэты трэнд на кіберчалавека — самы небяспечны, бо ён разам з усім астатнім мае на ўвазе дэградацыю самога чалавецтва. Вытокі ўзяцця курсу на гэты трэнд — даклад Рымскага клуба «Межы росту», апублікаваны ў 1972 годзе, у якім было дастаткова шчыра дэкларавана, што любая сапраўдная інавацыя мяняе баланс сіл, тым самым змяняючы і склад пануючага класа, калі не ўвесь клас. З гэтага вынікае, што, каб «спыніць цудоўнае імгненне», захаваць свой статус, гаспадарам свету інавацыі больш не патрэбны: яны небяспечныя. Няхай замест іх будзе імітацыя інавацый! Памятаеце рэкламную формулу — «зараз у новым пачку»? Якасць прадукту застаецца той жа, але ён зараз нібыта новы і нават больш цікавы. Гэта не што іншае, як спроба спыніць развіццё чалавецтва. Дзеля чаго? Дзеля кансервацыі ўладнага становішча глабальных эліт — калі сёння 1% самых багатых людзей Зямлі маюць больш, чым 99% астатняга насельніцтва планеты.</div> <div><br /></div> <div><em>— У прынцыпе, няма нічога новага: статыстыка паказвае, што церпяць найперш краіны з высокім узроўнем развіцця. Хтосьці скажа, што гісторыя развіваецца па спіралі — рана ці позна самая развітая цывілізацыя прыходзіць у заняпад, а то і гіне зусім…</em></div> <div><br /></div> <div>— Самыя развітыя цывілізацыі не абавязкова прыходзяць у заняпад. Ёсць такое паняцце, як сума здзейсненых памылак, якія ў кожнай цывілізацыі назапашваюцца, і гэта ўрэшце можа прывесці да яе падзення. Але ёсць цывілізацыі, якія праз гэта досыць паспяхова прайшлі, — Персія, Індыя, Кітай, якія і сёння існуюць як неперарыўныя культуры. Калі ў Кітаі ці Індыі адукаванага чалавека спытаць, што было на гэтым месцы паўтары тысячы гадоў назад, ён з вялікай верагоднасцю вам адкажа... Так што заняпад цывілізацыі залежыць найперш ад унутраных прычын, ад ужо згаданай сумы памылак, калі цывілізацыя іх не выпраўляе і на іх не вучыцца. Няма такой прадвызначанасці — што вось, цывілізацыя дасягнула нейкага пункту ў развіцці, і яе непазбежна чакае заняпад.</div> <div><br /></div> <div><em>— Нельга не заўважыць, што да гэтай самай кропкі сёння як ніколі некаторыя краіны імкнуцца самі, калі мець на ўвазе тэму нашай размовы — дэмаграфію. Прапаганда нетрадыцыйных адносін, бяздзетных сем’яў вялася і вядзецца, можна сказаць, нават агрэсіўна. Ёсць жа ў гэтага выгадаатрымальнікі?</em></div> <div><br /></div> <div>— Выгадаатрымальнікі, на самай справе, былі заўсёды. Вядомы італьянскі даследчык Марка Піцуці высветліў цікавы і, здаецца, сапраўдны матыў, чаму Брут апынуўся сярод забойцаў Цэзара. Справа ў тым, што незадоўга да таго Цэзар забараніў высокія працэнты на пазыкі, а Брут толькі-толькі здолеў навязаць аднаму невялікаму гораду імперыі пазыку пад «усяго толькі» 48 працэнтаў у месяц... Сітуацыя, калі капітал дзейнічае ў цені гучных ды прыгожых словаў дзеля сваёй выгады зусім не новая, яна старая, як свет. Так, апошнія пяцьсот гадоў можна казаць аб існаванні «глыбіннай дзяржавы», што з’явілася на свет у выніку рэформаў Генрыха VІІІ, але і да таго можна знайсці шмат сюжэтаў, калі капітал, яшчэ не арганізаваны ў палітычную форму, імкнуўся знайсці і знаходзіў найбольш выгадны спосаб існавання для сябе. Гэта было ад таго часу, як капітал з’явіўся як паняцце, і здаралася кожны раз, калі не было этычных абмежаванняў адносна сродкаў атрымання найбольшай выгоды. Нагадаю, у Брытаніі сярэдзіны XІX стагоддзя опіумная вайна з Кітаем падавалася як «адкрыццё яшчэ адной дэспатыі дабротам свабоднага гандлю». Таварам быў опіум.</div> <div><br /></div> <div>Што датычыцца прадстаўнікоў тых жа сексуальных меншасцяў, то гэта няшчасныя людзі, чые слабасці няшчадна экспуатуюцца, а яны самі далёка не заўсёды разумеюць, што іх выкарыстоўваюць. Пратэстанцкі капіталізм, а англасаксы — гэта пратэстанты, прадугледжвае рост попыту толькі за кошт індывідуальнага спажыўца, пашырэння яго патрэб. А за кошт чаго можна гэтыя патрэбы максімізаваць? З пункту гледжання кейнсіянства, дзе галоўная праблема — гэта як зрабіць, каб грошы былі ў абароце, а не ў скарбонцы, прадстаўнік сексуальнай меншасці — ідэальны спажывец: у яго няма дзяцей, якія патрабуюць зберажэнняў ды выдаткаў, ён можа дазволіць сабе траціць столькі, колькі атрымлівае, а гэта значыць, што яго спажывецкія стандарты будуць вышэйшымі за сярэдні ўзровень. Вось вам і яшчэ адзін сегмент рынку, які сябе акупіць. У гэтым, дарэчы, няма нічога новага: тое, што адбываецца сёння з ЛГБТ і з трансгендарамі, вельмі нагадвае разгул сафістаў у Старажытнай Грэцыі — тая ж аргументацыя, тая ж базавыя ўстаноўкі. Якую задачу рашалі сафісты? Як вызваліць купца ад нейкіх маральных абавязкаў і абмежаванняў, каб ён дбаў пра асабісты прыбытак, атрымліваючы яго любой цаной і без пакут ад згрызот сумлення — апошняе было істотным, калі мы нагадаем, што самым прыбытковым таварам былі людзі, уцягнутыя ў рабства. І ўсё тое, што маем сёння, — і культура адмены, і культура астракізму, і нават пэўныя крытэрыі прыгажосці, калі лічылася, што ідэалам мужчынскай прыгажосці быў мужчына, падобны на жанчыну, і наадварот, — ужо было перажыта Старажытнай Грэцыяй падчас панавання сафістаў, якія стварылі цэлую індустрыю ў тагачасным разуменні.</div> <div><br /></div> <div>Дарэчы, ЛГБТ — гэта ўжо ўчарашні дзень, у плане атрымання прыбытку з’явілася новая, куды больш выгадная катэгорыя, — трансгендары. Чалавек, які змяніў пол, пажыццёва вымушаны прымаць дарагія фармпрэпараты, гэта нават не залатая жыла для гігантаў фармакалогіі, а жывы залаты струмень, гэта ж бізнес, нават больш выгадны, чым наркотыкі..</div> <div><br /></div> <div><em>— Але ж калі так пойдзе далей, не будзе каму вырабляць тое, што так выгадна прадаецца?</em></div> <div><br /></div> <div>— Вось тут «залаты мільярд», а асабліва — «брыльянтавы мільён» — лічаць, што прагрэс будзе здольны вырашыць для іх праблему. Што рабатызацыя вытворчасці, штучны інтэлект і гэтак далей прывядуць да выніку, калі машыны заменяць значную частку «незалатых» мільярдаў«, патрэбных толькі ў якасці персаналу для абслугоўвання. Для гэтых людзей больш насельніцтва на планеце, чым ёсць, не трэба, нават тое, што ёсць, ужо зашмат.</div> <div><br /></div> <div><em>— Маск сказаў, што нават масавая міграцыя не ўратуе тую ж Еўропу ад калапсу. Але, на маю думку, тут іншая небяспека: можа перапісацца культурны код еўрапейцаў, і нашы ўнукі будуць жыць у зусім іншым свеце…</em></div> <div><br /></div> <div>— Еўропа і так усю сваю гісторыю перапісвала свой культурны код, гэта звычайны еўрапейскі лёс. Ён не тыповы для нас, для ўсходніх славянаў, а для Заходняй Еўропы — гэта звычайная справа…</div> <div><br /></div> <div><em>— Што дзіўна: ЗША, якія выглядаюць галоўным выгадаатрымальнікам у тым ліку і ў гэтай сітуацыі, пра дэмаграфічную праблему не гавораць. Атрымліваецца, яны, як заўсёды ў апошні час, застануцца «ў шакаладзе»?</em></div> <div><br /></div> <div>— Не, проста на сёння пра гэта ніхто не думае. Сённяшняя адміністрацыя ЗША ставіць задачы тактычныя, а не стратэгічныя. Тактычныя задачы — запаланіць краіну мігрантамі, каб забяспечыць дамінаванне лаяльных сабе выбаршчыкаў. Якая будзе за гэта стратэгічная расплата — аб гэтым сёння не думаюць, пра гэта будуць думаць заўтра, пасля выбараў. А наступствы могуць быць катастрафічныя, найперш для саміх ЗША, і здарыцца гэта можа даволі хутка, думаю, у бліжэйшыя гадоў пяць-шэсць мы гэта ўбачым.</div> <div><br /></div> <div><em>— Атрымліваецца, што многія народы ў той жа Еўропе могуць проста знікнуць з Зямлі, прычым таксама даволі хутка?</em></div> <div><br /></div> <div>— Здольнасць краін Еўропы да самазахавання залежыць ад ступені іх суб’ектнасці. Ад таго, наколькі яны гатовы ўсведамляць уласныя інтарэсы, а не знешнія. Сёння ў большасці еўрапейскіх дзяржаў ва ўладзе знаходзяцца падкантрольныя ЗША нават не эліты, а персоны, якія — хто пад пугай, пад цяжарам кампрамату, хто — за пернік, за ўласную будучыню — клапоцяцца аб інтарэсах ЗША, а не ўласных краін. Амерыканскія інтарэсы сёння — у захопе еўрапейскай прамысловасці і ўвогуле эканомікі, яна стала сродкам выжывання іх уласнай. І гэты працэс будзе ісці, пакуль эліты ў Еўропе не зменяцца. Вядома, Еўропа можа прачнуцца і ўзбунтавацца. Але пытанне, калі гэта будзе, калі будзе. Здаецца, не вельмі хутка.</div> <div><br /></div> <div><em>— І тады ўжо не будзе каму прачынацца…</em></div> <div><br /></div> <div>— Магчыма. Такі варыянт таксама не выключаны. Тут усё залежыць ад самой Еўропы…</div> <div><br /></div> <div><em>— Ці можа асобна ўзятая дзяржава абараніць сябе ад такіх тэндэнцый? Сацыяльная палітыка — так. Але, як паказвае досвед той жа Еўропы, дзе высокія дзіцячыя дапамогі і льготы для шматдзетных, а нараджальнасць не павялічваецца, адной сацыяльнай палітыкі мала…</em></div> <div><br /></div> <div>— Асобна ўзятая краіна — не. Тут істотныя саюзы і альянсы, у якіх яна знаходзіцца, бо насамрэч незалежнасць у сёняшнім складаным свеце гарантуецца толькі ўзаемазалежнасцю. Калі краіна знаходзіцца ў правільнай кампаніі, яна выжыве, менавіта як суверэнная дзяржава. Калі ёсць агульныя каштоўнасці, тады ёсць і калектыўная моц адстойваць сваё, бо ў адзіночку не выжыве ніхто, і ў гэтым таксама няма нічога новага. Або ты сябруеш з аднадумцамі, якія цябе падтрымліваюць, або, калі такіх аднадумцаў няма, у цябе надыходзяць цяжкія часы... Глабальнай эканоміцы можа супрацьстаяць толькі глабальная эканоміка, што сёння мы і назіраем: намецілася раздзяленне свету, а значыць, і сусветнай эканомікі, на заходнюю меншасць і незаходнюю большасць. Калі мы кажам пра гэта, мы маем на ўвазе і рэгіянальнае раздзяленне працы, якое забяспечвае таннасць прадукцыі, што вырабляецца. А выбудаваць сістэму раздзялення працы заўсёды лягчэй у рэжыме ўзаемадзеяння.</div> <div><br /></div> <div><em>— Калі ўсё ж здарыцца абяцаны Маскам калапс, у беларусаў ёсць шансы выжыць?</em></div> <div><br /></div> <div>— А чаму ў нас здарыцца калапс? Беларусь, беларуская эканоміка развіваецца ў рамках Саюзнай дзяржавы, беларуская прамысловасць сёння стала другім сэрцам гэтага аб’яднання. Гэта бліскучыя перспектывы развіцця. Беларусь хутка стане членам ШАС, Беларусь збліжаецца з БРІКС — а гэта вельмі сур’ёзна, гэта мае на ўвазе раўнапраўны ўдзел у абмеркаванні карціны свету з галоўнымі глабальнымі гульцамі, якія, у адрозненне ад заходніх краін, маюць у прыярытэце ўласную суб’ектнасць, шануюць інтарэсы і каштоўнасці сваіх народаў. Беларусь у гэтым плане знаходзіцца ў правільнай кампаніі.</div> <div><br /></div> <div>Гутарыла Алена Ляўковіч<br /><a href="https://zviazda.by/" target="_blank">Звязда</a>, 26 студзеня 2024</div><br /><br />Ссылка на источник:<a href="">Ці сапраўды планеце пагражае дэмаграфічны калапс, і каму гэта патрэбна?</a></div>
Копировать
Отмена
Контакты
Законодательство
Наши баннеры
Добавить в избранное
Полезные ссылки
О проекте
© 2006-2010 SF7.
Разработка сайта:
веб-студия
творческой группы "Весна".
Сделано Весной