Otwarcie granic oraz przynaleznosc Polski do Unii Europejskiej, sprawily, ze wielu Polakow pracuje i zyje za granica. Zdarzaja sie tam dramatyczne przypadki zabierania dzieci polskim rodzicom. Ministerstwo Sprawiedliwosci zmienilo dotychczasowa polityke, ktora przez lata nie stala na strazy praw rodakow.

Zmiany te przynosza efekty. Dzieki udanej wspolpracy z wymiarem sprawiedliwosci innych europejskich panstw i skutecznej pomocy prawnej udzielanej naszym rodakom za granica, udaje sie zapewnic polskim dzieciom najlepsza mozliwa opieke w ich ojczystym kraju. Ostatnie przyklady to powrot z Niemiec 9-letniego chlopca wymagajacego specjalistycznej opieki lekarskiej, czy decyzja o powrocie czworki rodzenstwa z Wielkiej Brytanii.

- Wczoraj o 20.30 wyladowal samolot z Hamburga, na ktorego pokladzie byla babcia, ktora przez dwa lata walczyla o swego wnuczka. Teraz przyleciala z nim do kraju, sa wreszcie w domu. To zwienczenie naszej dlugiej walki o to, zeby to dziecko moglo wychowywac sie w Polsce. Babcia chlopca dwa lata temu pojawila sie w moim gabinecie. Zalzawiona, nie wiedziala, co robic. W resorcie sprawiedliwosci znalazla pomoc. Polskie panstwo zdalo egzamin – relacjonowal na briefingu prasowym Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwosci Michal Wojcik.

- To jest dobro konkretnego dziecka. O to nam zawsze chodzi. Walczylismy, aby chlopiec mogl przebywac w swojej rodzinie. Jezeli rodzice, babcia, czy dziadek wystapia do Ministerstwa Sprawiedliwosci, taka pomoc jest zawsze udzielana – mowil mecenas Stefan Hambura, jeden z pelnomocnikow w sprawie chlopca.

Wiceminister Michal Wojcik poinformowal tez o zakonczonych sukcesem staraniach o powrot do Polski czworki rodzenstwa z Wielkiej Brytanii.

- Sad brytyjski kilka dni temu wydal rozstrzygniecie, na mocy ktorego te dzieci moga pojawic sie w Polsce. (…) Sedzia oglaszajac to orzeczenie zwrocila uwage na bardzo duze zaangazowanie polskich wladz w te sprawe. Mowila takze o tozsamosci dziecka, na co zwracamy szczegolna uwage. W kazdej takiej sytuacji nie odwracamy sie od obywatela – podkreslil.

Dzieci sa najwiekszym dobrem kazdego spoleczenstwa. Nie tylko na rodzicach, ale i na panstwie spoczywa obowiazek otaczania ich opieka, chronienia i zapewniania mozliwosci rozwoju w ojczystej kulturze. To zobowiazanie wobec wszystkich polskich dzieci, bez wzgledu na to, gdzie sie urodzily i jak potoczyly sie ich rodzinne losy. Ministerstwo Sprawiedliwosci to zobowiazanie wypelnia.

27 sierpnia 2018 r. weszla w zycie ustawa, przygotowana w Ministerstwie Sprawiedliwosci pod nadzorem wiceministra Michala Wojcika, ktora przewiduje m.in. wspolprace polskich wladz w przypadkach odebrania za granica dziecka polskiemu obywatelowi lub zagrozenia dobra dziecka. Wspolne dzialania, poprzez wymiane niezbednych informacji, podejmowac maja Ministerstwo Sprawiedliwosci, Ministerstwo Spraw Zagranicznych oraz wlasciwy konsul RP. Celem tych dzialan jest zapewnienie, aby prawa dziecka byly w pelni realizowane.

Ustawa wprowadzila wiele rozwiazan, ktore maja na celu dobro dziecka.

• Uproszczona i przyspieszona zostala procedura w przypadkach, gdy wladze innych krajow oddzielily dzieci od polskich rodzicow, ale zgadzaja sie, by trafily one do Polski pod piecze bliskich krewnych badz rodziny zastepczej lub placowki opiekunczej. Jesli juz doszlo do zabrania dziecka rodzicom, a postepowanie w tej sprawie moze potrwac jakis czas, lepiej, by trafilo ono – chocby ze wzgledu na jezyk, tozsamosc kulturowa i narodowa - do polskich opiekunow, a nie np. niemieckich czy angielskich.

• Ustawa reguluje zasady finansowania wydatkow zwiazanych z pobytem dziecka w pieczy zastepczej na terenie Polski. Wydatki te maja byc ponoszone przez powiaty. Koszty przywiezienia dziecka do Polski moze pokryc Skarb Panstwa.

• W przypadkach, gdy walczacy o prawa do swych dzieci rodzice musza skladac wnioski do zagranicznych sadow czy innych instytucji, a nie stac ich na oplacenie tlumacza, koszty tlumaczenia pokrywa Skarb Panstwa.

Ustawa reformuje postepowanie z wnioskami o przekazanie dziecka za granice, wynikajacymi z Konwencji Haskiej. Wprowadza zakaz wydawania dziecka z terytorium naszego kraju do czasu uprawomocnienia sie postanowienia sadu. Buduje sadownictwo specjalistyczne do tego typu niezwykle delikatnych spraw. Zajmie sie nimi 30 sedziow z 11 sadow zamiast 315 sadow oraz 1 sad odwolawczy zamiast 45.

Ustawa wprowadza takze Skarge Kasacyjna od orzeczen w sprawach o odebranie osoby podlegajacej wladzy rodzicielskiej lub pozostajacej pod opieka, prowadzonych w trybie Konwencji Haskiej z 1980 roku o cywilnych aspektach uprowadzenia dziecka za granice. Skarge Kasacyjna do Sadu Najwyzszego beda mogli wniesc: Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka.

Oprocz tego Ministerstwo Sprawiedliwosci zabiega na forum Unii Europejskiej o wprowadzenie spojnych, jednolitych dla calej Wspolnoty zasad, ktore beda chronic praw dzieci trafiajacych do rodzin zastepczych. Pilotowana przez wiceministra Michala Wojcika polska inicjatywa przewiduje zmiane unijnego rozporzadzenia (Bruksela II bis), tak by dzieci - w razie koniecznosci - byly umieszczane w rodzinie zastepczej, w ktorej zachowane zostana ich wiezy rodzinne, jezykowe i kulturowe.

PAP, 27 wrzesnia 2018