W przewodnikach opisujących atrakcje na Litwie nie może zabraknąć: Wilna, Kowna, Druskiennik i Kłajpedy. Wielu Polaków decyduje się także na zobaczenie niewielkich Trok będących idealnym celem jednodniowej wycieczki. Dojazd do nich jest bardzo prosty. Można przyjechać samochodem lub pociągiem czy autobusem odjeżdżającym z Wilna.

Troki to miejscowość o bogatej historii, w której fakty mieszają się z legendami. Jednym z najbardziej przełomowych momentów było sprowadzenie, przez księcia Witolda, Karaimów spokrewnionych z ludami tureckimi. W XIV w. książę postanowił sprowadzić ich z Krymu na litewskie ziemie, ponieważ słynęli z uczciwości i nadawali się na wcielenie do straży przybocznej oraz znali się na leczeniu, rzemiośle i uprawie roli, co miało pomóc w rozwoju regionu. Karaimi otrzymali ziemie niedaleko zamku oraz zgodę na możliwość zachowania swoich tradycji i religii. Do dziś można znaleźć ślady ich obecności. Karaimi stanowią mniejszość etniczną m.in. na Litwie i w Polsce.

Wycieczkę po Trokach można rozpocząć od zobaczenia ciekawych budynków znajdujących się przy ulicy Vytauto zaczynającej się nieopodal dworca autobusowego. Jednym z najważniejszych miejsc jest niewielka XIX-wieczna prawosławna cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy, w której nadal odprawia się nabożeństwa. W pobliżu znajduje się bazylika Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny ufundowana przez Wielkiego Księcia Litewskiego Witolda Kiejstutowicza. Stoi przy niej pomnik papieża Jana Pawła II. Warto wejść również do środka, by zobaczyć obraz Matki Boskiej Trockiej, przed którym modlili się m.in.: Stefan Czarniecki, król Jan II Kazimierz Waza oraz król Jan III Sobieski.

Idąc dalej prosto, docieramy do ulicy Karaimskiej z zabytkowymi budynkami związanymi z tą mniejszością etniczną. Do miejsc szczególnie wartych zobaczenia należą: nadal czynna kienesa karaimska z XVIII w., drewniane parterowe domy z XIX w. z trzema oknami (według legendy były one przeznaczone dla: Boga, księcia Witolda, domowników), stara poczta, a także Muzeum Etnograficzne Karaimów im. Seraji Szapszała.

Po zapoznaniu się z karaimską kulturą przychodzi pora na zwiedzenie największej atrakcji Trok, czyli zamku położonego na wyspie na jeziorze Galwe. Bywa on nazywany "małym Malborkiem". Jedni widzą podobieństwo między dwoma zamkami, inni uważają, że to określenie jest zbyt przesadne.

Zamek został wybudowany ok. XIV - XV w. przez księcia Kiejstuta Giedyminowicza i jego syna Witolda (książę Witold zmarł na zamku w 1430 r., a według legendy jego duch ukazuje się na jednej z baszt). Twierdza stanowiła pierwotnie przedmiot sporu pomiędzy Witoldem i Władysławem Jagiełło. Zamek był też wielokrotnie atakowany przez Krzyżaków.

Obecny wygląd został mu zaś nadany podczas rekonstrukcji w XX w. Co ciekawe, twierdza w Trokach jest jedynym zamkiem w Europie Wschodniej znajdującym się na wyspie oraz największym zamkiem na Litwie. Zamkowe wnętrza i dziedziniec udostępniono do zwiedzania. Cyklicznie organizowane są tu również koncerty oraz festiwale historyczne.

Niewątpliwą zaletą Trok są także piękne krajobrazy. Jeziora, zielone wzgórza oraz małe wysepki tworzą niepowtarzalny klimat sprzyjający błogiemu wypoczynkowi na łonie natury. Dobrym pomysłem jest rejs kajakiem lub łódką, a także wyprawa do klasycystycznego pałacu Tyszkiewiczów w Zatroczu położonym po drugiej stronie jeziora Galwe. Z samym jeziorem wiąże się też straszna legenda zgodnie z którą, aby w całości odmarzło ono na wiosnę, ktoś musi w nim położyć głowę, czyli utonąć (nazwa jeziora pochodzi prawdopodobnie od słowa "galve" oznaczającego w języku litewskim "głowę").

Troki nie są dużą miejscowością, ale mimo to warto je zwiedzić, np. podczas krótkiej wycieczki z Wilna.

Wizyta w Trokach stanowi też niepowtarzalną szansę na spróbowanie oryginalnych potraw spożywanych przez Litwinów i Karaimów. Podstawą kuchni karaimskiej są pieczone pierogi z kruchego ciasta nadziewane siekaną baraniną (kibiny). Inne potrawy warte skosztowania to: biały chłodnik (jazma; zupa z ogórków, rzodkiewek, czosnku i jogurtu naturalnego), čanach (mięso z ziemniakami i warzywami duszone w ceramicznym garnuszku przykrytym ciastem), patlydžan dolmany (bakłażan z serem i dodatkami), kiubeteń (pieczone ciastka z serem), kaburhačehlar (żeberka baranie z warzywami). Te i inne dania można zamówić, np. w miejscowych restauracjach: "Kybynlar", "Kiubėtė", "Senoji kibininė".

Do pozostałych przysmaków, które warto kupić na Litwie należą również: cepeliny z różnymi nadzieniami, chłodnik litewski, ser jabłkowy, kindziuk, kugelis (babka ziemniaczana). Wizyta w Trokach to z pewnością nie lada gratka dla kulinarnych smakoszy.

Wirtualna Polska, 18 czerwca 2021