Відэазварот прэзыдэнта Расеі Дзьмітрыя Мядзьведзева Радыё Свабода папрасіла пракамэнтаваць расейскага палітоляга Станіслава Бялкоўскага. Зь ім гутарыў Юры Дракахруст.
Дракахруст: Спадар Бялкоўскі, на ваш погляд чаму прэзыдэнт Расеі хіба не ўпершыню выступіў з такой публічнай і жорсткай крытыкай прэзыдэнта Беларусі?
Бялкоўскі: Заява Дзьмітрыя Мядзьведзева – гэта адказ на нядаўнія рэплікі Аляксандра Лукашэнкі падчас сустрэчы апошняга з расейскімі журналістамі, калі прэзыдэнт Беларусі абвінаваціў і Мядзьведзеваа і Пуціна ў ціску на яго і ў прыватнасьці ў тым, што тэлеперадачы, якія кампрамэтуюць Аляксандра Лукашэнку, рабіліся на наўпроставы загад прэзыдэнта Расеі. Зразумела, не адказаць на гэта прэзыдэнт Расеі ня мог і ён адказаў ва ўласьцівай яму манеры, праз відэаблог. Рыторыка Мядзьведзева была прыкладна такой жа, як і адносна Віктара Юшчанкі летась. Дзьмітры Мядзьведзеў падкрэсьліў, што Аляксандар Лукашэнка не зьяўляецца для яго стратэгічным партнэрам, але паколькі не даводзіцца меркаваць, што цяперашні прэзыдэнт Беларусі сыйдзе ў аглядальнай будучыні, Масква ня робіць стаўку на зьмену ўлады ў Менску, а будзе выкарыстоўваць іншыя рычагі і формы ціску.
Дракахруст: А што Масква можа зрабіць? Асабліва калі, як вы кажаце, яна ўсьведамляе, што ёй і надалей давядзецца мець справу з Лукашэнкам.
Бялкоўскі: Насуперак распаўсюджанай міталёгіі Масква ня мае свайго кандыдата на выбарах прэзыдэнта Беларусі, яна ня робіць стаўкі ні на аднаго з апазыцыйных кандыдатаў і зьмірылася з тым, што ёй яшчэ доўга давядзецца мець справу з Аляксандрам Лукашэнкам. Але Масква будзе рабіць усё магчымае для эканамічнага ціску на Беларусь, а таксама для таго, каб стварыць у беларускіх грамадзянаў усьведамленьне сувязі паміж паводзінамі Аляксандра Лукашэнкі на расейскім фронце беларускай палітыкі і пагаршэньнем становішча ў краіне. Гэтым Масква будзе займацца і ва ўмовах, калі ў Менску ня так многа альтэрнатыўных каналаў эканамічнай дапамогі і садзеяньня, магчыма асобныя крокі Масквы ў эканамічнай вайне з Менскам будуць эфэктыўныя. Але палітыка Масквы ў цэлым прывядзе да поўнага разбурэньня фантомнай саюзнай дзяржавы і ператварэньне Беларусі з найбольш ляяльнай ў найменш ляяльную да Расеі дзяржаву на постсавецкай прасторы.
Дракахруст: Пэўны час таму было уражаньне, што Лукашэнка спрабуе гуляць на супярэчнасьцях паміж Мядзьведзевым і Пуціным, робячы стаўку на "добрага" Мядзьведзева супраць "кепскага" Пуціна. А чаму зараз ролі хіба не зьмяніліся?
Бялкоўскі: Увесь гэты год я спрабаваў давесьці да беларускай грамадзкасьці думку пра тое, што тактыка гульні на супярэчнасьцях у тандэме неэфэктыўная, паколькі іх вельмі няшмат, а на беларускім фронце іх няма наагул. Мядзьведзеў і Пуцін да Аляксандра Лукашэнкі і да ўсяго комплексу расейска-беларускіх праблем ставяцца аднолькава. Я думаю, што Лукашэнка гэта ўсьвядоміў, што спроба падлашчыцца да Мядзьведзева шляхам крытыкі Пуціна не прывядзе ні да чаго добрага. Сёньня Лукашэнка агучвае рэальнасьць: што Мядзьведзеў, як і Пуцін , для яго апанэнт, а не сябра.
Дракахруст: У Беларусі ў афіцыйных колах лунаюць устойлівыя чуткі, меркаваньні, што паводле нейкіх закрытых апытаньняў у Расеі расейская грамадзкая думка ў гэтым канфлікце паміж Масквой і Менскам ў значнай ступені на баку Беларусі. Ці так гэта адносна грамадзкай думкі і ці так гэта адносна расейскай палітычнай эліты?
Бялкоўскі: Пра такія апытаньні я нічога ня ведаю, прынамсі ня ведаю, каб найбуйнейшыя афіцыйныя сацыялягічныя цэнтры праводзілі падобныя дасьледаваньні. У элітах сур’ёзнай падтрымкі Лукашэнкі няма, нашым элітам бліжэй пазыцыя Мядзьведзева і Пуціна. Што да грамадзтва, то ў ім нарастае раздражненьне Крамлём, шэрагам крокаў сучаснай улады – і Мядзьведзевым, і Пуціным. І я думаю, што прыкладна 30%расейскага насельніцтва хутчэй сымпатызуюць Лукашэнку, чым Крамлю ў гэтым канфлікце.
Дракахруст: А які эфэкт на ваш погляд зрабіў на расейскае грамадзтва выкрывальны сэрыял пра Лукашэнку "Хросны бацька"?
Бялкоўскі: Я думаю, што для расейскай грамадзкай думкі гэтыя фільмы прынцыповага значэньня ня мелі. Лукашэнку сымпатызуюць пераважна тыя, хто стаміўся ад цяперашняга Крамля, ад яго этыкі і эстэтыкі. Для іх у любым выпадку Аляксандар Лукашэнка зьяўляецца альтэрнатыўным полюсам, які нагадвае як пра харызматычную палітыку, пра яскравае лідэрства, якое ў Расеі страчанае, гэтак і пра часы СССР, у якіх па ранейшаму значная частка расейцаў бачыць шмат добрага і прывабнага. Тут дзьвюма-трыма стужкамі сытуацыі зьмяніць немагчыма.
Радыё Свабода 04 кастрычніка 2010
Юры Дракахруст
