Прынамсі, нас, лучынцаў, па "фірменнай" гаворцы пазнавалі — па лішніх... апострафах, бо раней тут казалі не <І>мёд, мяса, пяць, бабёр, памёр, мяккі ... Казалі м`ёд, м`яса, п`яць, баб`ёр, пам`ёр, м`яккі... Было, напрыклад, слоўка п`якнуць (значыць, ударыць) і шмат нейкіх іншых, з-за якіх ніколі ніхто не камплексаваў — наадварот, людзі ганарыліся.

Ганарыліся мо тым, што Лучын старэйшы за саму Маскву, дзе яго людзі часта бывалі на выстаўцы народных дасягненняў, што ў мясцовым калгасе чаго толькі ні было: і свінні з каровамі, і чарэшні з памідорамі, і авечкі, і пчолы, і свая рыббрыгада (па-мясцоваму — неваднічыя, бо рыбу лавілі невадамі), і грэчка... А яшчэ — свой паром, свае лодкі, катар...

Дык вось стаіць адна наша цётка ў Рагачове на базары. Людзі падыходзяць да яе, штось пытаюцца. Яна адказвае — то як быццам па-нашаму, па-лучынску, то раптам не. А дзядзьку нейкаму яснасці хацелася, і ён не каб адразу падысці ды спытаць, ён здалёк пад`язджае, цікавіцца:

— Адкуль ваша м`яса?

— Мяса? Ды бярыце, не пашкадуеце — з Лучына...

— А як там у вас аў`ёс? Ці пасеялі?

— Пасеялі, пасеялі — і авёс, і грэчку ўжо хутка...

— А м`ёду летась пудоў з п`яць ці ўзялі?

— Слухай, ты чаго прычапіўся? — скасерылася і ў наступ пайшла цётка. — Чаго тут стаў?

— Ды жа вось — разабрацца хачу, ці праўда, што м`яса з самога з Лучына? Гаворка, бабачка, у цябе не тая.

— Гэта ў мяне не тая? Гэта я не з Лучына? Ды я там замужам 30 гадоў! Так што або купляй што, альбо адыдзіся, а то зараз як п`якну, — за вярсту адляціш!..

Тут, можа, трэба сказаць, што біцца ў нас было справай мужыкоў: бабы — толькі пагражалі. А ўсе разам цанілі сваю адметнасць, сваю гаворку — некалі. Цяпер, не вам казаць, адмаўляюцца нават ад мовы. Абы дагадзіць. Чорт ведае каму.

Соф`я Кусянкова, в. Лучын, Рагачоўскі раён.
Звязда, 29 ліпеня 2011