Szwedzcy naukowcy doszli do wniosku, że podczas wypadku w Czarnobylu nastąpiła słaba eksplozja nuklearna.

Specjaliści przeanalizowali najbardziej prawdopodobny przebieg reakcji jądrowych w reaktorze i wymodelowali warunki meteorologiczne do rozprowadzenia produktów rozkładu. „lenta.ru” pisze o artykule naukowców opublikowanym w czasopiśmie Nuclear Technology.

Istnieją różne wersje przyczyn katastrofy. Najczęściej wskazuje się na niepoprawne działania personelu elektrowni jądrowej w Czarnobylu, które doprowadziło do zapłonu wodoru i zniszczenia reaktora. Jednak niektórzy naukowcy uważają, że nastąpiła prawdziwa eksplozja nuklearna.

Szwedzcy naukowcy uważają, że do wybuchów, z których jeden był nuklearny, doprowadziły dwa różne mechanizmy. Po pierwsze, wysoki parowy współczynnik reaktywności przyczynił się do wzrostu objętości przegrzanej pary wodnej w reaktorze. W rezultacie reaktor pękł, a jego górna 2000-tonowa pokrywa wyleciała na kilkadziesiąt metrów. Ponieważ do ​​niej były przymocowane elementy paliwowe, nastąpił pierwotny wyciek paliwa jądrowego.

Po drugie, awaryjne opuszczenie prętów pochłaniających doprowadziło do tak zwanego „efektu końcowego”. W czarnobylskim RBMK-1000 pręty składały się z dwóch części — pochłaniacza neutronów i grafitowego wypornika wody. Wraz z wprowadzeniem pręta w aktywną strefę reaktora grafit zastępuje pochłaniającą neutrony wodę na dnie kanałów, co tylko wzmacnia parowy współczynnik reaktywności. Liczba neutronów termicznych rośnie i reakcja łańcuchowa staje się niekontrolowana. Dochodzi do niewielkiej eksplozji nuklearnej. Strumienie produktów rozszczepienia jądrowego jeszcze przed zniszczeniem reaktora przedostawały się do hali, a następnie — przez cienki dach bloku energetycznego — dostały się do atmosfery.

Szwedzcy naukowcy obliczyli, ile ksenonu utworzyło się w reaktorze przed eksplozją, podczas eksplozji i jak zmieniał się stosunek izotopów promieniotwórczych do czasu ich wyrzutu w Czerepowcu. Okazało się, że zaobserwowany w zakładzie współczynnik reaktywności mógł powstać w przypadku wybuchu jądrowego o mocy 75 ton trotylu.

Zgodnie z analizą warunków meteorologicznych w okresie 25 kwietnia — 5 maja 1986 roku izotopy ksenonu wzniosły się na wysokość trzech kilometrów, co zapobiegło jego zmieszaniu się z ksenonem, który powstał w reaktorze jeszcze przed wypadkiem.

Igor Kostin
Sputnik, 24 listopada 2017