«Кожная з прадстаўленых тут краін мае сваю спецыфіку, але нас аб’ядноўвае неабходнасць як мага хутчэй выйсці з крызісу і вярнуцца на рэйкі нармальнага развіцця. Пра гэта думаюць і ў Еўропе, і ў Азіі», — заявіў беларускі лідар.
Ён адзначыў, што пандэмія толькі выявіла супярэчнасці, якія існавалі і да таго, ўкараніла стварэнне новай геапалітычнай рэальнасці, якая на самай справе пачала фармавацца больш за чатыры дзясяткі гадоў таму назад.
Аб глабальным «рэгулятары» і пустых дэкларацыях
«Пасля развалу СССР так званы калектыўны Захад, ап’янёны сваёй перамогай, страціў кантроль, не справіўся з функцыямі глабальнага рэгулятара і гаранта стабільнасці. А расплачваецца за гэта ўвесь свет», — канстатаваў Аляксандр Лукашэнка.
Прэзідэнт падкрэсліў, што Беларусь унесла ўклад у забеспячэнне глабальнай бяспекі, на постсавецкай прасторы была ў ліку краін, якія добраахвотна адмовіліся ад валодання ядзернай зброяй. «І што мы атрымалі ўзамен? Запэўненні замест рэальных міжнародна-прававых гарантый, пустыя, нічым не падмацаваныя дэкларацыі накшталт Будапешцкага мемарандума, бясконцыя спробы дэстабілізаваць сітуацыю ў спакойнай працавітай Беларусі, а ў 2020-м замежныя куратары практычна адкрыта кіравалі мяцяжом», — звярнуў увагу кіраўнік дзяржавы.
Такі ж сцэнарый раней быў апрабаваны і ва Украіне. «Да чаго ўсё прывяло — мы бачым. На шчасце, у 2022-м нам удалося захаваць мір на гэтай зямлі — у Казахстане», — адзначыў Аляксандр Лукашэнка.
Аб пагрозе трэцяй сусветнай вайны
Прэзідэнт на саміце паставіў пытанне рубам: «Якім чынам практыка арганізацыі дзяржаўных пераваротаў у іншых краінах і дыктат санкцыйнага пакарання дзяржаў, якія змаглі адказаць на гэты выклік, упісваюцца ў нормы міжнароднага права?» Такім пытаннем, заўважыў ён, ужо нават ніхто не задаецца.
«Наш адказ павінен быць адназначным: гэта недапушчальна і нясе ў сабе рызыкі распальвання трэцяй сусветнай вайны, у якой не будзе пераможцаў. Задумацца павінны ўсе, паколькі сітуацыя ў галіне бяспекі катастрафічна пагаршаецца не толькі ў Еўропе, але і ва ўсім свеце», — сказаў кіраўнік дзяржавы. — Ланцуг канфліктаў, які ўзрушыў Стары Свет, ужо дакаціўся і да Азіі. Прычым заходнія краіны, якія прапануюць свае міратворчыя паслугі, на справе толькі падліваюць масла ў агонь і не зацікаўлены ў дээскалацыі. Іх мэта — усіх пасварыць, падзяліць, атрымаць некантралюемы доступ да рынкаў і рэсурсаў».
Аб неабходнасці аб’яднаць намаганні
З’яўляючыся часткай вялікай Еўразіі, Беларусь не можа ігнараваць сённяшні стан спраў у рэгіёне. «Упэўнены, што надышоў час аб’яднаць свае намаганні і разам процістаяць праблемам, з якімі мы сутыкнуліся і якія не зможам пераадолець паасобку», — заявіў Аляксандр Лукашэнка.
Перш за ўсё Прэзідэнт акцэнтаваў увагу на сферы эканомікі. «Моцнымі мы будзем, толькі калі зможам атрымліваць выгаду з сумеснай работы і вырашаць самыя адчувальныя пытанні паставак энерганосьбітаў, прадуктаў харчавання, угнаенняў, выбудоўвання лагістыкі і атрымання доступу на рынкі. Усе ўмоўнасці, пратэкцыянізм і нацыянальны эгаізм павінны застацца ў мінулым», — падкрэсліў беларускі лідар.
Разуменне беларускім бокам мэт Нарады па ўзаемадзеянні і мерах даверу ў Азіі ў тым, каб разам ствараць механізмы супрацоўніцтва па шырокім спектры пытанняў без прыціскання і санкцый. «Нам патрэбны фарматы найбольшага спрыяння гандлю, інвестыцыям, адкрытыя граніцы для тавараў, паслуг, рабочай сілы, а таксама новыя транспартныя калідоры», — сказаў Аляксандр Лукашэнка.
Аб патэнцыяле і ўсё большай ролі Азіі
Прэзідэнт упэўнены, што патэнцыял еўразійскага рэгіёна велізарны: «Гэта каласальная рэсурсная база і вытворчыя магутнасці, спажывецкі рынак, роўных якому няма. Зразумела, што роля кантынента будзе ўзрастаць. Толькі ў азіяцкіх краінах вырабляецца трэць сусветнага ВУП, а іх насельніцтва складае больш за 4 млрд чалавек».
Рэспубліка Беларусь разглядае ўзаемадзеянне з дзяржавамі Азіі ў якасці аднаго з прыярытэтаў сваёй знешняй палітыкі.
«Знаходзячыся ў цэнтры Еўропы, мы падтрымліваем цеснае гандлёва-эканамічнае супрацоўніцтва з цэнтральнаазіяцкімі партнёрамі па Еўразійскім саюзе. Наша краіна ўдзельнічае ў рэалізацыі кітайскай ініцыятывы “Пояс і шлях”. Мы з’яўляемся заходнім фарпостам АДКБ, але пры гэтым актыўна кантактуем з усімі нашымі саюзнікамі ў рэгіёне адказнасці гэтай арганізацыі», — адзначыў кіраўнік дзяржавы.
Аб канструкцыі новага светапарадку
«Нашы ініцыятывы — ад шырокага міжнароднага дыялогу па ўмацаванні мер даверу да “паяса лічбавага добрасуседства” — арыентаваны на стварэнне непадзельнай, усёабдымнай архітэктуры бяспекі, у рамках якой мірна суіснуюць дзяржавы і народы», — сказаў Аляксандр Лукашэнка.
Прэзідэнт разлічвае, што пашырэнне супрацоўніцтва АДКБ, ШАС і НУМДА здольна закласці магутны фундамент як для паспяховага развіцця еўразійскай прасторы, так і для бяспекі дзяржаў, якія ўдзельнічаюць у гэтых аб’яднаннях.
«Мы можам стаць добрым прыкладам узаемадзеяння для еўрапейскага рэгіёна, дзе сістэма стрымліванняў і проціваг, створаная ў 90-я гады мінулага стагоддзя, трашчыць па швах і развальваецца. Упэўнены, што з улікам перамяшчэння фокуса глабальнай палітыкі і эканомікі ў Азію, дынамічнага развіцця транскантынентальных гандлёва-эканамічных сувязей, пан’еўразійскіх інфраструктурных і лагістычных праектаў як ніколі актуальна далейшае пашырэнне дыялогу і супрацоўніцтва паміж дзяржавамі нарады», — сказаў беларускі лідар.
«Якая будзе канструкцыя новага светапарадку, дзе аформяцца новыя полюсы сусветнай палітыкі і які будучы баланс сіл — шмат у чым залежыць і ад нашай з вамі калектыўнай волі і палітычнай адказнасці. Сёння, як ніколі раней, яны важны, таму што гаворка ідзе пра будучыню нашых дзяцей і ўнукаў», — падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.
На завяршэнне ён выказаў перакананне, што Нарада па ўзаемадзеянні і мерах даверу ў Азіі адыграе важкую ролю ў працэсах прыняцця адказных рашэнняў, якія будуць садзейнічаць пабудове мірнай і прадказальнай будучыні. «Беларусь да такой сур’ёзнай работы гатова як палітычна, так і эканамічна», — запэўніў беларускі лідар.
«Падводзячы вынік, можна сказаць: настаў час Азіі. І вельмі важна гэты час не ўпусціць!» — рэзюмаваў беларускі лідар.
Звязда, 13 кастрычніка 2022
