Калядны пост менш строгі, чым Вялікі і Успенскі. Пачынаецца 28 лістапада і доўжыцца сорак дзён да 6 студзеня ўключна.
Калядны пост таксама называюць Піліпавым, паколькі загавіны (апошні дзень перад постам, калі можна ўжываць прадукты жывёльнага паходжання) прыпадае на Дзень памяці святога апостала Піліпа.
Традыцыя выконваць Калядны пост зарадзілася ў раннехрысціянскія часы. Спачатку яго працягласць была рознай — сем дзён і больш. Правіла пасціцца перад Калядамі менавіта 40 дзён было ўстаноўлена ў 1166 годзе на Канстанцінопальскім саборы, які склікаўся пры патрыярху Луку і імператару Мануіле.
Царква вучыць, што веруючаму чалавеку пост неабходны, каб наладзіць сябе на сустрэчу Каляд Хрыстова, усвядоміць таямніцу Богаўцелаўлення. У гэты час асаблівую ўвагу неабходна надаць сваёй душы. Добраахвотна адмаўляючыся ад скаромнай ежы і забаў, надаючы больш часу малітве і добрым справах, мы чысцім сваю душу, каб у супакаенні сустрэць самы светлы зімовае свята.
Па традыцыі ў Калядны пост па аўторках, чацвяргах, суботах і нядзелях можна прымаць ежу з раслінным алеем. У дні Каляднага посту строга забараняецца ёсць толькі мяса, яйкі і малочныя прадукты. У сераду і пятніцу нельга піць віно, а ежу трэба ёсць без алею — гэта называецца сухаядзенне.
Рыба падчас Каляднага паста дазваляецца ў суботнія і нядзельныя дні, вялікія святы (напрыклад, у свята Увядзення ў храм Прасвятой Багародзіцы), а таксама ў храмавыя святы і ў дні памяці вялікіх святых, калі гэтыя дні прыпадаюць на аўторак або чацвер. Згодна самаму мяккаму статуту, рыбу можна есці ва ўсе дні, акрамя серады і пятніцы.
З 2 студзеня па 6 студзеня пост становіцца больш строгім, а шостага прынята не ёсць нічога да першай зоркі.
Важна памятаць, што ў кожнага чалавека свая мера паста. Так, царква дазваляе паслабленні для хворых, цяжарных жанчын і дзяцей, людзей, занятых цяжкім фізічным працай. Наогул выключна строга трымаюць пост манахі, а свецкія выконваюць яго, параіўшыся з духоўнікам, а таксама з улікам свайго здароўя.
Царква падкрэслівае, што абмежаванне ў ежы — не табу і не самамэта. Гэта толькі спосаб, які дапамагае чалавеку пазбавіцца ад пачуццёвых прыхільнасцяў, сканцэнтравацца на духоўным. Дзякуючы пасадзе вызваляюцца сілы для зносін з Богам.
Разам з тым пост цялесны без посту духоўнага не набліжае нас да выратавання. Без малітвы і пакаяння пост становіцца ўсяго толькі дыетай. Свяціцель Ян Залатавуст казаў пра пост: «памыляецца той, хто лічыць, што пост толькі ўстрыманне ад ежы. Праўдзівы пост ёсць выдаленне зла, ўтаймаванне мовы, адклад гневу, спыненне паклёпу, хлусні і клятвазлачынствы. Хто посціць, ведаюць, як пост утаймоўвае жадання. А тыя, каму здаралася выпрабаваць гэта на справе, пацвердзяць, што ён змякчае нораў, душыць гнеў, стрымлівае парывы сэрца, бадзёрыць розум, прыносіць спакой душы, палягчае цела, ліквідуе няўстрыманне».
У дні посту верніку рэкамендуецца адмовіцца ад наведвання забаўляльных устаноў, прагляду забаўляльных фільмаў і тэлеперадач, бескарысных размоў, анекдотаў. Акрамя таго, не варта забываць і аб дабрачыннасці.
Звязда, 28 лістапада 2022
