Wiele grzybów przerasta glebę siecią subtelnych włókien, zwanych strzępkami. Rosnąc w różnych kierunkach, poszukują wody i substancji odżywczych. Gdy je już znajdą i zaabsorbują, woda i składniki pokarmowe trafiają do gorzej zaopatrzonych części grzybni.

Jak wykazali naukowcy z Helmholtz Zentrum fur Umweltforschung w Lipsku, z zaopatrzeniowych sukcesów grzyba korzystają także bakterie. Badając interakcje pomiędzy bakterią Bacillus subtilis a strzępkami grzyba posłużyli się technikami spektrometrii mas jonów wtórnych (NanoSIMS oraz ToF-SIMS), pozwalającymi uzyskać obrazy o rozdzielczości rzędu 50 nanometrów i analizować skład badanych obiektów. Dzięki temu wykazali, że grzyby zwiększają aktywność bakterii w środowisku suchym i ubogim w substancje pokarmowe, dostarczając im wody i składników odżywczych.

Grzyby rosły na podłożu zawierającym wodę, glukozę orz związki azotu, oddzielone od sąsiedniej pożywki jałową, sucha strefą. Ich strzępki przekroczyły suchą strefę, wnikając do pożywki, na czym skorzystały obecne w suchej strefie przetrwalniki typowo glebowej bakterii Bacillus subtilis.

Bakterie tworzą przetrwalniki w niesprzyjających warunkach, a gdy się one poprawiają – "budzą się". Jak wykazała spektroskopia masowa, "przebudzone" Bacillus subtilis pobrały od grzyba znakowane izotopami wodę, glukozę i związki azotu. Wskazuje to, że grzyby są dla bakterii źródłem zaopatrzenia. Dzięki nim możliwa jest kolonizacja nieprzyjaznych żywym organizmom środowisk. Rola grzybów może okazać się jeszcze ważniejsza w warunkach globalnego ocieplenia, które zwiększy odsetek suchych gleb. Ze swej strony bakterie potrafią rozkładać wiele szkodliwych zanieczyszczeń – ale tylko wtedy, gdy mają dosyć wody.

Wcześniejsze badania wykazały, że strzępki grzybów są także swego rodzaju "autostradą" dla bakterii, pozwalając im poruszać się i wymieniać miedzy sobą geny.

PAP, 9 czerwca 2017