Вставить в блог

Скопируйте следующий код для вставки в Ваш блог

<div><a href="http://belarus.kz"><img src="http://belarus.kz/images/01_logo.gif" border="0"></a> Адзін з асноўных рытуальных цэнтраў сялянскага жылля — ачаг, <img width="250" height="176" align="right" style="margin: 6px; padding: 6px;" title="Печ" alt="Печ" src="/xinha/plugins/ExtendedFileManager/demo_images/.resized_250x176_Pech.jpg" />вакол якога ў халодны час групавалася жыццё ў хаце, а таксама рыхтавалася ежа. Яшчэ і сёння існуе выраз "танчыць ад печкі", якое недвухсэнсоўна ўказвае на яе цэнтральнае (адно з першарадных) месца ў хаце.     * Да печы заўсёды ставіліся з вялікай увагай і павагай. На ёй адпачывалі, яна сагравала і лячыла.     * Вакол печы былі расстаўленыя ўсе хатнія атрыбуты: венік, вілы, качарга, дзяжа, — а за печкай жыў захавальнік сямейнага дабрабыту — дамавік.     * Канструкцыя печы цалкам паўтарала структуру хаты і таксама з`яўлялася ўвасабленнем міфапаэтычнай мадэлі свету. Яе структурныя гарызонты адпавядалі нашаму ўспрыманню часу. Падпечак (як і склеп) сімвалізаваў мінулае; вусце і засланка — дзень сённяшні; труба (комін), якая перакрывалася юшкай (душой, душкай), — будучыню.     * "Завіхацца каля печы" — выключна жаночы занятак. Падтрыманне агню і падрыхтоўка ежы былі падобныя на падтрыманне жыцця на зямлі.     * Печ — захавальніца агню — той энергіі, якая сімвалізуе жыццё ў хаце і яе дабрабыт. У штодзённым жыцці агонь у печы на ноч не тушылі. Перад тым, як зачыніць — "засланіць" — печ ад сонца (адгэтуль і засланка) ці агонь у печы, гаспадыня павінна была засыпаць у невялікае паглыбленне вугельчыкі і прыкрыць іх попелам. Раніцай вугельчыкі раздзімалі, і печ ажывала зноў.     * Дасведчаныя гаспадыні ведалі: каб захаваць дастатак і дабрабыт у хаце, нельга аддаваць вугельчыкі са сваёй печы, а пераязджаючы ў новую хату, трэба было абавязкова ўзяць з сабою некалькі вугельчыкаў са старой печы і перанесці ў новую.     * Печ "замірала", калі ў хаце хтосьці паміраў. Тады на працягу трох дзён агонь у печы распальваць строга забаранялася.     * Агонь у печы маглі патушыць падчас эпідэміі. Тады ва ўсім паселішчы ў хатах "астывалі" печы. А затым ад хаты да хаты неслі "жыватворны" — ажыўляльны агонь, распалены пры дапамозе трэння.     * Значная колькасць рытуалаў сямейнай скіраванасці выконвалася пры непасрэдным удзеле печкі. Белы колер печы і яе месца размяшчэння (каля парога) сведчылі пра ролю пасрэдніка паміж жывымі і мёртвымі. Вярнуўшыся з могілак і зайшоўшы ў хату, трэба было абавязкова прыкласці рукі да печы — "сагрэць" іх, затым зазірнуць у печ, каб пазбавіцца ад нуды па нябожчыку і страху перад ім. Печ заўсёды імкнуліся трымаць зачыненай. Лічылася, калі яе не зачыніць падчас адпраўлення кагосьці ў дарогу, таму чалавеку не пашанцуе. * Печ зачынялі, калі жанчыны садзіліся ткаць, каб праца ішла спарней. * Выняўшы хлеб ці іншую ежу з печы, яе абавязкова зачынялі, папярэдне паклаўшы туды некалькі пален, каб дабрабыт у хаце "не пераводзіўся". * Сярод беларусаў існавала строгая забарона: пакуль у печы выпякаецца хлеб, на яе нельга садзіцца. * Адмысловая ўвага надавалася пячной трубе — коміну. Спецыфічны "выхад" з хаты стаў своеасаблівым каналам паміж "гэтым" і "тым" светам: з коміна вылятаюць і праз яго прылятаюць нячыстая сіла, душы памерлых, хваробы, доля-нядоля і г. д. * Падчас памінальных дзён, якія ладзілі на працягу года, комін адкрывалі, каб душы памерлых маглі прыляцець у хату і "пачаставацца" тымі стравамі, якія гаспадары знарок пакідалі на стале на ноч. * Калі ў хаце паміраў чалавек, комін зачынялі, а дзверы адчынялі, каб душа "не выляцела" ў трубу і не дасталася д`яблу. А калі паміраў вядзьмак, усё рабілі наадварот. * Пры набліжэнні навальніцы трэба было абавязкова зачыніць трубу, каб нячыстая сіла не ўляцела ў хату і Ілья-грамабой не стукнуў агністай стралой (маланкай). * Імкнуліся трымаць трубу зачыненай, калі ў хаце была цяжарная жанчына. Баяліся, што нячыстая сіла выкрадзе душу яшчэ не народжанага дзіцяці. * На беларускім Палессі ў дзень восеньскага раўнадзенства выконваўся абрад "Жаніцьба коміна". З гэтага дня агонь уносілі ў хату, з дапамогай адмысловага рытуалу яго "прыручалі" да хаты, злучаючы "шлюбнай сувяззю" з печчу. * Калі гублялася скаціна, гаспадыня клікала кароўку менавіта праз комін. * Не кожны пячнік мог скласці добрую печ, а толькі той, хто валодаў пэўнай інфармацыяй і прафесійнымі навыкамі, якія перадаваліся з пакалення ў пакаленні і захоўваліся як тайна. Акрамя гэтага, печ служыла інфарматарам для людзей: — з печкі выскачыў вугольчык — чакай злоснага госця; — у печы штосьці вухкае — хтосьці сыдзе з хаты; — цэгла выпала — у сям`і хтосьці з жанчын памрэ. Аксана Катовіч, Янка Крук <a target="_blank" href="http://www.zvyazda.minsk.by/ru/issue/article.php?id=73124">Звязда</a> Ссылка на источник:<a href="">Печ</a></div>

КонтактыЗаконодательствоНаши баннерыДобавить в избранноеПолезные ссылкиО проекте

Разработка сайта: веб-студия творческой группы "Весна".

Сделано Весной