Вставить в блог

Скопируйте следующий код для вставки в Ваш блог

<div><a href="http://belarus.kz"><img src="http://belarus.kz/images/01_logo.gif" border="0"></a><br /><br /><div><em>Вадкасць, што весяліць сэрца, мае двайное значэнне ў жыцці людзей. Яна і набліжае да бога, і зрынае ў пекла, ацаляе і губіць, але заўжды ёсць неад’емным складнікам жыцця. Нават калі вы перакананы цвярознік, як <strong>Ірына Дубянецкая</strong>. Бібліст, багаслоў і філосаф, доктарка сакральнай тэалогіі і доктарка філасофіі прачытала ў кнігарні Логвінаў лекцыю, якой ад яе не чакалі.</em></div>
  <div>________________________________________<br /><br /></div>
  <div><strong>Жывёлы-алкаголікі</strong></div>
  <div><br /></div>
  <div>Алкаголь у чалавечым свеце мае сакральны ўжытак: з яго дапамогай практык прыходзіць у еднасць з вышэйшым светам. Але імкненне да інтаксікацыі ёсць універсальным і ўласцівым не толькі чалавеку.</div>
  <div><br /></div>
  <div>На пачатку 19-га стагоддзя ад заўзятых п’янтосаў можна было пачуць пыхлівае: чалавек адрозніваецца ад жывёлаў тым, што свядома ўжывае алкаголь. Але ўжо ў сярэдзіне 19-га стагоддзя ведалі, што гэта як раз тое, што лучыць нас з жывёламі. Жывёлы таксама свядома ўжываюць алкаголь і не навучыліся гэтаму ад людзей.</div>
  <div><br /></div>
  <div>Калі любой колькасці пчолаў прапанаваць цукровы сіроп або спірт, ніводная з пчолаў не выбярэ цукровы сіроп. Даследванні рабіліся на шмат якіх жывых істотах. Насекомыя вельмі актыўна шукаюць інтаксікацыі. Птушкі дзяўбуць пэўныя пераспелыя ягады, якія таксама робяць іх п’янымі. Еноты шукаюць алкаголь у чалавечым атачэнні, і гэта адзіная жывёла ў свеце, якая ўмее адкаркоўваць бутэлькі. Усе ведаюць пра ласёў, якія ядуць мухаморы. Сланы ўвогуле самі робяць алкаголь – збіраюць фрукты, капаюць ямы, кідаюць іх туды, закрываюць пальмавым лісцем і чакаюць, пакуль усё сферментуецца.</div>
  <div><br /></div>
  <div>Ёсць яшчэ адно выказванне, што чалавек адрозніваецца ад жывёлаў тым, што ён свядома наносіць сабе шкоду. Але жывёлы робяць тое самае. Напрыклад, паляўнічыя на малпаў у тропіках прыносяць піва, на вачах у малпаў яго адкаркоўваюць, наліваюць і хаваюцца.<br /><br />Малпы не чакаюць ніводнага імгнення, адразу ж імчаць, напіваюцца, падаюць – і паляўнічыя проста іх забіраюць. Тое самае з насякомымі, птушкамі, якія п’янеюць і робяцца простай здабычай для сваіх паляўнічых.</div>
  <div><br /></div>
  <div>Калі мы не адкажам на пытанне, чаму імкненне да інтаксікацыі ёсць універсальным, мы не адкажам на сацыяльныя выклікі. Гэта, відаць, адна з прычынаў, чаму даследванняў на гэтую тэму робіцца ўсё больш.</div>
  <div><br /></div>
  <div>Пра дагістарычную культуру мы нічога не можам сказаць, але самыя старажытныя парэшткі алкагольных напояў, знойдзеныя ў іранскіх раскопах, маюць прыкладна пяцітысячагадовую даўніну. Гэта да пачатку пісьмовай гісторыі! Ранейшых звестак няма, але мы можам меркаваць, што ў Каменным веку чалавек ужо ўжываў алкаголь, ужываў рытуальна.<br /><br /></div>
  <div><strong>Чаму людзі ўжываюць алкаголь?</strong></div>
  <div><br /></div>
  <div>Неўролагі сцвяржаюць, што нервовая сістэма рэагуе на інтаксікацыю, як на ежу і пітво. Базавыя матыватары паводзінаў – насычэнне, працяг роду і сацыяльныя сувязі. Інтаксікацыя – чацвёрты матыватар паводзінаў, які часта перакрывае астатнія. Але ад астатніх ён адрозніваецца тым, што звязаны не з матэрыяльным складнікам, а з адчуваннямі.</div>
  <div><br /></div>
  <div>Назіранні паказваюць, што зменены стан свядомасці, які ўплывае на паводзіны, ёсць надзвычай моцным матыватарам, патрэбаю ўсіх жывых істотаў. Ці ёсць патрэбаю інтаксіцацыя – гэта іншае пытанне. Але істота есць дзеля таго, каб жыць, а жыве – дзеля таго, каб пашыраць і даследваць новыя магчымасці свядомасці.</div>
  <div><br /></div>
  <div>Чалавек уваходзіць у транс безліччу сродкаў. Праўда, іншыя шляхі патрабуюць высілкаў, а жывая істота інстынктыўна імкнецца ісці самым лёгкім шляхам. І гэта шлях інтаксікацыі.</div>
  <div><br /></div>
  <div>Аднак чалавек, які ўжывае алкаголь, абсалютна не думае: ўвайду-ка я ў зменены стан свядомасці! Спажыванне алкаголю падзялілася на некалькі ўзроўняў. Самыя простыя перажыванні ад ужывання алкаголю і самыя пажаданыя ў шырокай масавай свядомасці – дапамога ў пераадоленні псіхалагічных бар’ераў. Чалавек разнявольваецца, лепш разумее самога сябе ды іншых. З гэтай мэтаю алкаголь шырока пачаў ужывацца ад антычнасці ці нават раней. Паколькі алкаголь робіць гэткі эфект на людзей, людзі успрымаюць інтаксікацыю як адну з сацыяльных патрэбаў.</div>
  <div><br /></div>
  <div>Сяброўская бяседа падчас застолля не мае на ўвазе зменены стан свядомасці, сягнення вышэйшых таямніцаў, таму яна зацямняе асноўны пошук. Але менавіта патрэба ў змененым стане свядомасці ёсць універсальнай. Бо тады жывая істота адключае свой розум і ўваходзіць, гаворачы сучаснымі тэрмінамі, у падсвядомасць, звышрозум. Які розум адключаюць птушкі ці пчолкі, невядома. Тым не менш сутнасць застаецца тая ж: адключаецца дзённая свядомасць, якая працуе па вельмі пэўных мадэлях.</div>
  <div><br /></div>
  <div>Сучасныя даследванні гавораць, што чалавек за дзень думае на 99,99% тое самае, што ён думаў учора і заўчора. Гэтыя аднолькавыя рытмы безумоўна не спрыяюць таму, каб шукаць новыя формы самавыражэння і свядомасці, дзеля якіх чалавек і жыве. Спыніць гэты ўнутраны маналог не так лёгка. Таму калі стан інтаксікацы сцішае яго хоць на імгненне, той, хто паспрабаваў, будзе імкнуцца да яго зноў.</div>
  <div><br /></div>
  <div>Менавіта таму, колькі мы ведаем цывілізацыю, столькі мы ведаем, што людзі ўжываюць алкаголь.</div>
  <div><br /></div>
  <div><strong>Піць як багіні і багі</strong></div>
  <div><br /></div>
  <div>Самы старажытны рэцэпт піва знаходзіцца ў сумерскім гімне прыкладна мяжы 3-га і 2-га тысячагоддзяў да нашай эры. Ён усхваляе багіню Нінкасі, якая робіць піва і прыносіць радасць людзям:</div>
  <div><br /></div>
  <div><em>О Ненсілі, о светластруменна народжаная,</em></div>
  <div><em>Ты Нінхурсагай узгадаваная,</em></div>
  <div><em>Хай бог твой пра цябе клапоціцца.</em></div>
  <div><em>Адтуліны куфля – нашыя вочы.</em></div>
  <div><em>Сэрцы нашыя – на дне чашы</em></div>
  <div><em>Што табе весялосць – то і нам радасць.</em></div>
  <div><em>Смяецца печань і сэрца цешыцца.</em></div>
  <div><em>Так піва напіўшыся, я ў весялосці,</em></div>
  <div><em>Мёду ўзяўшы, я ў ахмяленні.</em></div>
  <div><em>Сэрца я пацешыў, печань узрадаваў,</em></div>
  <div><em>Сэрца я радасцю напоўніў</em></div>
  <div><em>Вольную печань па-каралеўску апрануў.<br /><br /></em>І ў сумерскай, і ў егіпецкай, і ў габрэйскай мовах столькі розных словаў для піва і віна, што сучасныя перакладчыкі маюць вялікія праблемы. Так, у габрэйскай Бібліі ёсць як мінімум 9 словаў для віна.</div>
  <div><br /></div>
  <div>Абедзьве бездані, якая ўверсе і якая ўнізе, адкрываюца таму, хто ўваходзіць у стан інтаксікацыі. Што з гэтым рабіць, чалавек не ведае, але праз гэта алкаголю ад самага ранняга часу надаецца сакральнае значэнне. Ён ўспрымаецца як самы магутны боскі дарунак чалавеку і як шлях да бога.</div>
  <div><br /></div>
  <div>У старажытным Блізкім Усходзе з алкаголем былі звязаныя ў асноўным багіні, а ў антычнасці, у грэкаў і рымлян, – багі. У сумераў шынкі звычайна трымалі жанчыны. У сумерскім спісе каралёў згадваецца шынкарка, якая была абраная на пасаду кіраўніка дзяржавы і больш за сто гадоў кіравала – і быў мір, радасць і працвітанне.</div>
  <div><br /></div>
  <div>У зводзе законаў вавілонскага караля Хамурабі ёсць артыкулы пра тое, што рабіць з шынкаркамі, якія няправільна сябе паводзяць.<br /><br />Шынкарства было жаночым – і вельмі паважаным – бізнэсам. У эпасе пра Гільгамеша – асноўным тэксце, які дала нам Месапатамія – згадваецца, як галоўны герой праходзіць мяжу паміж светамі, выходзіць у боскі сад і першае, што ён там бачыць, – шынок. Боская шынкарка Сідурі на яго пытанне, чаму чалавек смяротны, раіць яму ў смяротнасці шукаць іншую несмяротнасць: еш, пі, весяліся, абдымі жонку, вазьмі за руку дзіця. Чалавечая несмяротнасць – у працягу роду і ў тым, каб радавацца таму кавалку жыцця, які табе дадзены багамі.</div>
  <div><br /></div>
  <div>У Егіпце з алкаголем звязаныя таксама багіні – Нут, багіня неба, жонка галоўнага егіпецкага бога Амуна; Хатхор, багіня любові і кахання, і Сехмет – вока бога Ра, увасабленне хаосу. Культы ўсіх гэтых багіняў мелі ў сабе складнік інтаксікацыі алкаголем. Калі Ра ўгневаўся на людзей, ён напусціў на іх Сехмет, якая, як ільвіца, стала грызці і ап’яняцца чалавечай крывёю – і спынілася толькі тады, калі ёй налілі чырвонага піва.</div>
  <div><br /></div>
  <div><strong>Што робяць лепшыя людзі?</strong></div>
  <div><br /></div>
  <div>Піва – самы старажытны з папулярных дагэтуль алкагольных напояў. Першыя згадкі пра віно звязваныя з боскаю ласкаю да людзей і з тым, што чалавек можа весяліцца і ўваходзіць у адносіны з богам праз гэты напой.</div>
  <div><br /></div>
  <div>Самая першая згадка ў Бібліі пра віно наступная: Бог паводкаю вынішчае чалавецтва, пакідае аднаго Ноя, таму што Ной быў праведны, лепшы за ўсіх астатніх. І самае першае, што робіць Ной пасля паводкі, – садзіць лазу, робіць віно, напіваецца да несамавітага стану і наводзіць ганьбу на ўсю сваю сям’ю. І гэта самае першае, што робіць самы лепшы чалавек! Нікуды не дзецца ад гэтай універсальнасці.</div>
  <div><br /></div>
  <div>Ізраілю, як абранаму народу, за захаванне запавету з богам было абяцана удосталь у тым ліку віна. У Новым Запавеце самы першы цуд, які робіць Ісус, – ператварае ваду ў віно. Нават Павел у сваім лісце да Тыматэя кажа: не пі адну ваду, трэба ж і віна піць для добрага стрававання.</div>
  <div><br /></div>
  <div>А што мы маем у ісламе, дзе інтаксікацыя падпадае пад забарону? 11-е стагоддзе. Геній ісламскага свету Амар Хаям бясконца піша пра віно. І ён не мае на ўвазе напіванне дзеля весялосці. У ягоных тэкстах віно з’яўляецца субстанцыяй вышэйшасці, выйсцем у нешта боскае. Рыгор Барадулін шмат перакладаў яго:</div>
  <div><br /></div>
  <div><em>Я п’ю віно, ды не вар’ююся ў гульбе,</em></div>
  <div><em>Сціскаю чару я ў мальбе, не ў пахвальбе.</em></div>
  <div><em>Я пакланяюся віну і маю мэту —</em></div>
  <div><em>Не пакланяцца так віну, як мы сабе.</em></div>
  <div><br /><strong>Алкаголь як нацыянальная рыса</strong></div>
  <div><br /></div>
  <div>Віно, піва і ад 16-га стагоддзя моцны алкаголь робяцца складнікамі нацыянальнай ідэнтычнасці. Не ведаючы культуры алкаголю, мы не можам далучыцца да культуры народу, які спажывае гэты алкаголь.</div>
  <div><br /></div>
  <div>Віскі – гэта першае, з чым вы сутыкнецеся ў Шкоціі (Шатландыі). Амаль у кожным мястэчку ёсць свой клуб аматараў віскі. І калі вы не адрозніце аднасоладавы (single malt), то вас будуць лічыць дзікуном. У французаў так з каньяком. У бельгійцаў моцны напой – жэневер альбо геневер. Гэта напой, вядомы ад 16-га стагоддзя, мае шмат відаў, яго вырабляюць толькі ў Бельгіі альбо ў Галандыі.</div>
  <div><br /></div>
  <div>У Бельгіі больш за 800 толькі зарэгістраваных гатункаў піва. Нездарма распавядаюць, як фламандзец пытаецца уіншага  фламандца: “Калі б табе трэба было выбраць паміж мірам ва ўсім свеце і півам, які гатунак піва ты бы выбраў?” Пры гэтым бельгійцы крывяцца на ангельцаў, бо жыхары Бельгіі сваё 12-градуснае піва п’юць ледзяным, а ангельцы свой эль – пры пакаёвай тэмпературы пакаёвай тэмпературы.</div>
  <div><br /></div>
  <div>А беларусу – няма розніцы. Улетку хочацца халодненькага, узімку – чым мацней, тым лепш. Для беларусаў “нацыянальныя рысы алкаголю” – гэта праблема. З аднаго боку, мы адлучаныя ад шырокага свету ў тым ліку няведаннем алкагольнай культуры. А з іншага – мы страцілі сваю традыцыю алкаголя: вырошчвання, спажывання і стаўлення да яго. Дабрацца да яе не складана, яна добра апісаная ў фальклоры, у старых тэкстах. Мы не ведаем чужога і не ведаем, як нам кантактаваць з шырокім светам – і пры гэтым не можам нічога прапанаваць свайго.</div>
  <div><br /></div>
  <div>Алина Родачинская </div>
  <div><a href="http://journalby.com/" target="_blank">Белорусский журнал</a>, 22 студзеня 2015</div><br /><br />Ссылка на источник:<a href="">Алкаголь у культуры, сакральнай традыцыі і жыцці зямлянаў</a></div>

КонтактыЗаконодательствоНаши баннерыДобавить в избранноеПолезные ссылкиО проекте

Разработка сайта: веб-студия творческой группы "Весна".

Сделано Весной