Do udomowienia ryżu doszło co najmniej dwukrotnie. Co ciekawe, mimo że nastąpiło to niezależnie, to jednak widać, że dwie udomowione odmiany ryżu posiadają wzajemne zapożyczenia – informują chińscy naukowcy na łamach pisma "PLoS Genetics".
Dwie odmiany ryżu, północna Oryza sativa japonica i południowa Oryza sativa indica, zostały udomowione niezależnie od siebie.
Od wielu lat trwa w nauce spór o to, czy ryż został udomowiony tylko raz, czy może niezależnie w dwóch miejscach Azji. Niedawno opublikowano badania, z których wynika, że odmiana indyjska i japońska mają wspólne pochodzenie, ponieważ bliższe są sobie nawzajem niż jakiejkolwiek dzikiej odmianie ryżu z Chin czy Indii.
Najnowsze badania, przeprowadzone przez naukowców amerykańskich i chińskich, do pewnego stopnia godzą te dwie teorie. Wynika z nich, że obie odmiany zostały udomowione częściowo niezależnie w dwóch częściach Azji, ale obie posiadają wzajemne zapożyczenia.
Dzięki zastosowaniu najnowszych metod sekwencjonowania genomu, badacze analizowali pokrewieństwo dwóch odmian na podstawie ok. 50 tys. genów. W przeważającej większości odmiany indyjska i japońska nie wykazywały większego pokrewieństwa w stosunku do siebie nawzajem niż w stosunku do dzikich odmian ryżu. Wspierało to teorię o niezależnym udomowieniu.
Okazało się jednak, że na tym obszarze genomu, na którym odcisnęła piętno sztuczna selekcja, obie odmiany wykazują duże podobieństwo.
Zdaniem naukowców, w świetle najnowszych badań należy zrewidować dotychczasową koncepcję udomowienia ryżu. Pierwsi rolnicy z południa i północy zasadniczo uprawiali ryż niezależnie, ale prawdopodobnie prowadzili też rodzaj "piractwa intelektualnego", wykorzystując osiągnięcia "drugiego obozu".
10 czerwca 2011
Warszawa,
PAP
