У гарадох Вялікабрытаніі працягваюцца непарадкі, якія суправаджаюцца падпаламі і рабаваньнем.

Дваццаці васьмі затрыманым прад`яўленыя абвінавачваньні ў сувязі з падпаламі і пагромамі, зробленымі ў паўднёвай частцы Лёндану 8 жніўня. Агулам за час хваляваньняў у Лёндане арыштаваныя больш за 500 чалавек.

Днём сёньня непарадкі ўспыхнулі ў раёне Ўімблдон на поўдні Лёндану. Руская служба Бі-бі-сі паведамляе, што мясцовы кінатэатар быў эвакуіраваны ў сувязі з "набліжэньнем натоўпу, ўзброенай бітамі". Некалькі вітрын былі пабіты.

Улады заклікаюць жыхароў сталіцы не выпускаць сваіх дзяцей на вуліцу сёньня ўвечары. У некаторых раёнах дзіцячыя садкі зачыніліся днём.

Аднак кіраўніцтва лёнданскай паліцыі заявіла, што ўмяшаньне войска не спатрэбіцца.

Перарваўшы свой адпачынак, прэм`ер-міністар Вялікабрытаніі Дэвід Кэмэран паабяцаў у аўторак, што парадак у краіне будзе адноўлены, а завадатары і ўдзельнікі непарадкаў адчуюць ўсю адказнасьць за зробленае.

У заяве па выніках экстранага ўрадавага паседжаньня брытанскі прэм`ер назваў тое, што адбываецца, "чыстым крыміналам", які "павінен быць пераможаны", і заявіў, што гэтай ноччу колькасьць паліцыі ў Лёндане будзе павялічаная да 16 тысяч чалавек.

У чацьвер брытанскі парлямэнт перапыніць вакацыі і зьбярэцца на экстраннае пасяджэньне, каб абмеркаваць сытуацыю.

Сталіца перажыла ўжо трэцюю ноч сутыкненьняў паміж групамі моладзі і паліцыяй. Хваля падпалаў і рабаваньняў перакінулася на іншыя буйныя гарады Англіі: Бірмінгем, Лівэрпуль, Манчэстэр, Брысталь.

Непарадкі пачаліся ў суботу ў раёне Тотэнхэм, на поўначы Лёндану, калі каля 300 чалавек сабраліся ля мясцовага паліцэйскага ўчастку, каб высьветліць, як ідзе расьсьледаваньне гібелі 29-гадовага Марка Дагана, застрэленага паліцыянтам 4 жніўня.

У ходзе здарэньня паліцэйскі, які застрэліў Дагана, таксама атрымаў раненьне, прычым, як сьцьвярджае паліцыя, першым стрэліў малады чалавек.

"Трэба, каб паліцыя дала адпор і аднавіла спакой і парадак на нашых вуліцах, - заявіў лідэр апазыцыйнай партыі лейбарыстаў Эд Мілібэнд. - Слушна, што прэм`ер-міністар вырашыў сабраць ўрадавы камітэт па надзвычайных сытуацыях. Нам патрэбны скаардынаваны адказ, каб забясьпечыць бясьпеку грамадзянам і асабліва тым, хто ўжо пацярпеў ад беспарадкаў, страціўшы свае дамы і бізнэс ".

З-за непарадкаў брытанская Футбольная асацыяцыя была вымушаная адмяніць прызначаны на сераду таварыскі матч паміж зборнымі Англіі і Галяндыі, які павінен быў прайсьці на лёнданскім стадыёне "Уэмблі". Па той жа прычыне адмененыя чатыры намечаных на аўторак матчаў Кубка ангельскай лігі - тры зь іх у Лёндане, адзін у Брыстолі.

Брытанскі друк шырока камэнтуе беспарадкі.

"Гарадзкія бунты: праз 30 гадоў пасьля Брыкстана" - назвала сваю рэдакцыйную артыкул Guardian. Газэта праводзіць паралелі з беспарадкамі 1981 года ў Брыкстане (Лондан) і Токстеце (Лівэрпуль). Бунтуюць часам у тых жа раёнах і нават на тых жа вуліцах, марадзёры расьцягваюць тыя ж тавары - вопратку і тэлевізары. Шмат у чым паўтараецца рэакцыя грамадзтва і палітыкаў.

Але ёсьць і адрозьненьні: напрыклад, роля сучасных тэхналёгій. У 1981 годзе хадзілі ўпартыя чуткі, што бунтамі дырыжыравалі таямнічыя арганізатары, але амаль усе гэтыя падазрэньні апынуліся беспадстаўнымі. На гэты раз досыць сьведчаньняў, што некаторыя беспарадкі каардынаваліся праз сацыяльныя сеткі і BlackBerry Messenger. Але не варта тлумачыць тое, што здарылася змовай, заклікае газэта.

Іншае адрозьненьне: раней паліцыя часта вяла сябе занадта агрэсіўна і не была падсправаздачная грамадзтву. Але з 1981 года многае ў паліцыі зьмянілася да лепшага.

Цяперашнія непарадкі - "плады ладу жыцьця, які бунтаўшчыкі выбіраюць самі альбо вядуць вымушана, як мяркуюць самі", піша газэта. Не варта спрашчаць сытуацыю, тлумачачы непарадкі выключна заганнасьцю асобных людзей, змовай або сэквестрам дзяржбюджэту. "Сытуацыя заблытаная і сумная, яе элемэнтамі таксама зьяўляюцца культ гвалту, у асаблівасьці зброі, і незадаволенасьць тых, каму не даюць ажыцьцявіць іх спажывецкія спадзяваньні", - адзначае выданьне.

Паліцыю крытыкуюць і за марудлівую рэакцыю на непарадкі: трэба было больш зрабіць для абароны крамаў ад марадзёраў

"Урокі, якія варта вынесьці з бяздумнага гвалту" - такі загаловак рэдакцыйнай артыкулы ў Independent. "Як звычайна, увага завострана на паліцыі", - піша выданьне. Паводле яго здагадках, паліцыя няслушна вяла сябе пасьля таго, як Марк Даган быў застрэлены: цела паказалі сваякам толькі праз 36 гадзін, паліцыя не ўступіла ў кантакт з мясцовымі жыхарамі, якія прыйшлі да паліцэйскаму участку ў Тотэнхэм і запатрабавалі растлумачыць абставіны гібелі Дагана. "Гэта варта разглядаць у кантэксьце недаверу да паліцыі", - піша выданьне.

«Паліцыю крытыкуюць і за марудлівую рэакцыю на непарадкі: трэба было больш зрабіць для абароны крамаў ад марадзёраў. Але будзем справядлівыя: паліцыі прыходзіцца балянсаваць паміж двума крайнасьцямі - абвінавачваньнямі ў нецярпімасьці і ў бязьдзейнасьці», - піша газэта.

Але ёсьць і момант, які дае надзею: мясцовае насельніцтва амаль аднадушна асуджае правапарушальнікаў.

"Загасіць пажары ў Тотэнхэм" заклікае ў загалоўку рэдакцыйнага артыкула Financial Times. Па меркаваньні выданьня, міжрасавая напружанасьць - далёка не адзіная праблема.

Рабаваньне крамаў - не праява смутку аб загіблых, і тых, хто скарыстаўся выпадкам для рабаваньняў, варта пакараць па ўсёй строгасьці закона. "Аднак паліцыя павінна задумацца над тым, што існуе становішча, якое могуць эксплюатаваць такія людзі", - падкрэсьлівае газэта. З 1980-х гадоў паліцыя палепшыла адносіны з этнічнымі меншасьцямі, але цяперашнія непарадкі прадэманстравалі хісткасьць гэтых дасягненьняў.

9 жніўня 2011
Радыё Свабода