«Барбі» — такую баявую мянушку носіць наша Каця ў жорсткім свеце спорту. Стройная сімпатычная бландзінка не выклікае ніякіх асацыяцый з боксам, але... З'яўляецца неаднаразовай чэмпіёнкай свету па муай тай і кікбоксінгу. Вандар'еву ведаюць і ў роднай краіне, але сапраўднай «зоркай» яна стала на Усходзе. Плакаты Кацярыны ўпрыгожваюць дамы, грамадскі транспарт і камп'ютарныя застаўкі, яе прыхільнікамі з'яўляюцца тысячы мужчын па ўсім свеце. Сваю самую значную ўзнагароду беларуска атрымала ў дзень нараджэння караля Тайланда. Пасля ўзрушальных поспехаў на рынгу Вандар'ева выйшла замуж і неўзабаве пакінула спорт. Прайшло больш за два гады — і яна вярнулася.
У інтэрв'ю «Звяздзе» Кацярына расказвае пра тое, як марыла стаць балерынай і міліцыянерам, але прыйшла ў бокс; што зрабіла з маньякам, які напаў на яе ў пад'ездзе, і чаму ў сваіх самых яркіх снах бачыць маленькі гарадок Старыя Дарогі.
— Кацярына, пачнём спачатку. Як атрымалася, што вы выбралі бокс?
— Ніхто ніколі ў жыцці не мог выказаць здагадку, што я выберу для сябе такі від спорту. Я была вельмі ціхім, выхаваным дзіцем, памятаю, у школе заўсёды атрымлівала медалі «За самую добрую дзяўчынку». Мне ўвесь час было шкада казявак, я заўсёды падтрымлівала сваіх аднагодак, сябравала, шкадавала іх, наогул была ціхай і добрай. Але да спорту ў мяне яшчэ тады былі здольнасці, на ўроках фізкультуры гэта было відаць — я хутка бегала, заўсёды атрымлівала найвышэйшыя адзнакі. Дзяцінства ў мяне было досыць цяжкае, таму, нягледзячы на ўсю сваю мяккасць, я разумела, што разлічваць магу толькі на сябе. Мне трэба было вырывацца, і я была ўпэўнена, што хоць у чымсьці ды прарвуся. Атрымалася.
— Варыянтаў прарвацца ў іншых галінах дзейнасці не было?
— Я марыла быць балерынай і нават скончыла харэаграфічную школу ў 13 гадоў, а потым пераехала ў Мінск і вельмі хацела пайсці працаваць у міліцыю (серыялаў наглядзелася, мне здавалася, што гэта так класна!).
У 15 гадоў пайшла займацца ўшу, а тады і тайскім боксам. Потым падумала пра тое, каб праявіць сябе ў турызме, таму і паступіла ў БДУФК.
— Як паставіліся родныя да вашага выбару?
— Самы дарагі чалавек для мяне — мама, вельмі моцная жанчына, прыклад для мяне. Першы час яна думала, што я хаджу ў гурток самаабароны (гэта ж добра для дзяўчынкі ў вялікім горадзе). Калі я сказала пра спаборніцтвы, яна, вядома, напружылася, але параіла: «Каця, ты не разлічвай, што будзеш самай лепшай, галоўнае — жывой прыйдзі». Мне было тады гадоў 15, і я прынесла дадому залаты медаль. Мама не паверыла, падумала, што я яго купіла недзе. Яна, вядома, перажывае ў першую чаргу за здароўе, мае баі не глядзіць, кажа, што калі б была побач, магла б залезці ў рынг і надаваць маёй саперніцы (смяецца). Мама перажывае, але ў цэлым ганарыцца мной і заўсёды падтрымлівае.
— Вы прыехалі ў Мінск са Старых Дарог. Як прыняла сталіца?
— Першы час было вельмі цяжка. Успаміны пра роднае мястэчка і сёння ў мяне самыя цёплыя. Я яго вельмі любіла і люблю, да таго ж заўсёды была такім рамантычным дзіцем, пісала вершы, таму вельмі мне падабалася назіраць за прыродай, асабліва вабіла восеньская пара. А тут раз — і пераехала ў Мінск, ды яшчэ куды, у Чыжоўку! Трэба разумець, што людзі ў Старых Дарогах і Чыжоўцы зусім розныя. У цэлым хлопцы мяне прынялі добра, а вось дзяўчатам я не вельмі падабалася. У мяне валасы тады былі даўжынёй 102 см. Розныя сітуацыі, вядома, узнікалі, але гэта толькі загартавала характар. Усё нармалізавалася пазней, я знайшла сабе новых сяброў, але Старыя Дарогі, родны дом сняцца мне дагэтуль, і гэта вельмі прыемныя сны.
— Як з'явілася баявая мянушка «Барбі»?
— Мянушкі мы не выбіраем самі, так мяне пачалі называць іншыя дзяўчаты і трэнеры. Гэта з-за знешнасці і колеру валасоў. Памятаю, калісьці нават перафарбавалася ў чорны, думала, можа, мяне стануць называць пантэрай, напрыклад — гэта неяк больш падыходзіць для бокса. Але не, не атрымалася. Сёння мянушка для мяне адыгрывае больш практычную ролю, таму што, напрыклад, у краінах Азіі, дзе цяпер я ў асноўным выступаю, яны не могуць вымавіць маё прозвішча і імя, лягчэй проста сказаць «Барбі».
— Як ставіцеся да звання першай прыгажуні тайскага бокса?
— На самой справе ў нас шмат прыгожых дзяўчат. Не бывае такога, што ты прыйшла ў бокс прыгожай, а потым стала страшнай, як думаюць многія. Проста некаторыя сімпатычныя дзяўчаты ад прыроды, калі прыходзяць у спорт, хочуць адпавядаць нашаму віду. Пачынаюць набіваць татуіроўкі, стрыгуцца пад хлопчыка, — псуюць самі сябе, а не бокс іх. У нас даволі прамыя, плоскія мышцы, таму і з фігурай нічога жудаснага адбыцца не павінна, твар таксама асабліва не церпіць.
— А як жа ўдары, якія могуць трапляць і ў нос, і ў вока?
— Удары ў твар бываюць, але яны не пашкоджваюць спартсмена настолькі, як прывыклі думаць збоку. Дарэчы, людзі не тупеюць ад удараў у галаву, навукова гэта ўжо даказана. Вядома, самае страшнае, што можа здарыцца — гэта пералом носа або рассячэнне, але арганізм прывыкае, нос з часам становіцца мацнейшым, а паставіць сіняк усё больш складана.
Наогул, да свайго здароўя трэба падыходзіць мудра, у нас ёсць людзі, з якімі спорт сыграў дрэнны жарт, але гэта ў асноўным ад таго, што самі яны падыходзілі да сваёй працы неразумна, дрэнна абараняліся, не кантралявалі бой, няправільна трэніраваліся.
— Поспехі да вас прыйшлі даволі хутка: чэмпіёнкай свету, напрыклад, сталі з першай спробы. Нягледзячы на гэта, у 22 ужо вырашылі пакінуць спорт. З чым гэта было звязана?
— Усё адно да аднаго сабралася: сям'я, праца, адукацыя. Плюс у дачыненні да спорту ў мяне з'явілася моцнае маральнае знясіленне, велізарная колькасць баёў і здымак прывяло да таго, што нічога ўжо не хацелася, і я сышла. Але гэта таксама было нялёгка: арганізм патрабуе фізічных нагрузак, і прычым спецыяльных, а не банальнага фітнесу. Спорт — гэта такая каляіна, дзе чалавек працуе на мяжы сваіх фізічных магчымасцяў, але ў той жа час гэта шанц наведваць розныя краіны, знаёміцца з цікавымі людзьмі, а самае галоўнае — гэта перамогі, без іх вельмі цяжка. Нават у самым актыўным жыцці няма настолькі яркіх эмоцый.
— Вы вярнуліся праз два з паловай гады. Цяжка?
— Увесь гэты час увогуле не было ніякіх фізічных нагрузак, таму што, калі сыходзіла, не планавала вяртацца. У першую чаргу было страшна, як фізічна ўсё пройдзе, як маральна. Парадавала, што форма вярнулася хутка, за выключэннем дыхання, а маральна вельмі чакала першага бою, перажывала. На мой погляд, самае галоўнае ў спорце — гэта сіла волі, калі ў цябе поўная адмова арганізма, але ты ўсё роўна можаш пераадольваць сябе. Першы бой правяла 21 лютага ў Тайландзе, потым выйграла чэмпіянат рэспублікі, вярнулася ў нацыянальную зборную, значыць, «камбэк» адбыўся.
— Што самае складанае ў рынгу?
— Заглушыць свой унутраны голас, які крычыць: «Я больш не магу!».
— Каця Вандар'ева падчас бою і за межамі рынга — гэта розныя людзі?
— Зусім не падобныя! Некаторы час я спецыяльна падыходзіла да рынга на абцасах, каб падкрэсліць, што па-за спортам мы звычайныя дзяўчаты. У людзей у асноўным пра нас такія думкі, што калі мы ў рынгу б'ёмся, то і па жыцці таксама жорсткія, грубыя, не ўмеем гатаваць, будзем свайго мужа тэрарызаваць, дзяцей нараджаць — дык гэта ўвогуле ніколі. На самой справе гэта такое глупства. Мне здаецца, нашы дзяўчаты — адны з самых лепшых жонак. Вядома, можа, з імі цяжка, таму што ёсць лідарскія якасці ад спорту, але ў цэлым яны вельмі мудрыя і, дарэчы, заўсёды карыстаюцца папулярнасцю ў хлопцаў.
— Гэтая папулярнасць не заўсёды добрая (намякаю на маньяка, які неяк напаў на вас).
— Так, было такое, аднойчы ў пад'ездзе на мяне напаў мужчына і стаў душыць. Некалькі секундаў знаходзілася ў ступары, і ўжо калі пачала задыхацца, пачула словы трэнера, якія ён заўсёды кажа мне на спаборніцтвах: «Не здавайся, Каця, бі!» Ударыла локцем — маньяк упаў, я яго яшчэ некалькі разоў ударыла нагой і пайшла.
— Як мужчыны рэагуюць на тое, што вы баксёрка?
— Спачатку гэта сур'ёзна не ўспрымаюць, потым трохі шакіруе, але зусім неадэкватнай рэакцыі не было. Часцей гэта нават падабаецца; мужчыны цяпер такія, што іх не бянтэжыць, калі дзяўчына мацнейшая. Узяць асабіста мяне, то калі б я даведалася, што хлопец займаецца танцамі, мяне б гэта насцярожыла, наўрад ці мы мелі б зносіны.
— Вы былі замужам, але развяліся і не ўтойваеце, што прычынай расстання сталі шкодныя звычкі.
— Прычын было шмат, але самай важнай стаў алкаголь. На жаль, у нас у многіх сем'ях з гэтым мірацца, потым дадаецца непавага і ўсё астатняе. У першую чаргу важна, каб жанчына адчувала сябе побач з мужчынам упэўненай, абароненай і шчаслівай.
— Што можа прыцягнуць вашу ўвагу?
— Незвычайныя ўчынкі, таму што, калі падыходзяць на вуліцы са словамі «можна з вамі пазнаёміцца», хочацца сказаць пару не зусім ласкавых, бо гэта настолькі банальна. Вядома, ёсць яшчэ такая рэч, як «хімія», якую адчуваеш ці не адразу.
— Каця, пра што вы марыце сёння?
— Калі прыходзіць час новага года, я заўсёды не ведаю, якое жаданне загадаць, таму што ў мяне іх так шмат! Вядома, для мяне самае галоўнае — гэта сям'я, і я выдатна разумею, што ніводная жанчына не можа адбыцца, калі ў яе няма каханага чалавека побач і дзіцяці. Таму гэта асноўная мэта ў жыцці і для мяне. Звычайныя жыццёвыя жаданні, якія людзі часта не цэняць, на жаль.
Даведка
Кацярына Вандар'ева нарадзілася 20 студзеня 1991 года. Неаднаразовая чэмпіёнка свету і Еўропы, пераможца розных турніраў сярод аматараў і прафесіяналаў. Майстар спорту міжнароднага класа. Першымі трэнерамі былі чэмпіёны свету і Еўропы Андрэй Кулебін і Андрэй Коцур. Чэмпіёнкай свету Кацярына стала з першага разу — у Тайландзе ў 2009 годзе, праз год пасля таго, як прыйшла ў тайскі бокс. Любімая ўзнагарода — кубак «Найлепшы баец чэмпіянату свету», узнагарода па самай прэстыжнай версіі — ІFMА.
| Версия для печати | Сообщить администратору | Сообщить об ошибке | Вставить в блог |
