Сам беларускі этнас неаднастайны і ўключае ў сябе некалькі субэтнічных груп - на Палессі жывуць "паляшукі", у раёне Пінскіх балотаў - "пінчукі", уздоўж верхняга цячэння Дняпра можна назіраць верхнепрыдняпроўскi антрапалагічны тып, а на поўдні краіны прыкметны ўкраінскi ўплыў. Нават у мове можна вылучыць два дыялекту - паўднёва-заходні і паўночна-усходні. Таксама тут пражывала і пражывае мноства прадстаўнікоў яўрэйскай, татарскай, украінскай, польскай, рускай і іншых культур, кожная з якіх мае поўную свабоду самавыяўлення.
Культура краіны ўяўляе сабой, бадай, найбольш добра захаваўшыся сярод усходнееўрапейскіх славян набор старажытных паганскіх звычаяў і традыцый. Нават нягледзячы на шматвяковае панаванне хрысціянства, як праваслаўнага, так і каталіцкага, у Беларусі захаваліся адгалоскі мноства старажытных рытуалаў, пачынаючы з Масленіцы і Купалы, "Грамніцы" і "Гуканне вясны" (пералом года ад зімы да лета), "Сарокі" і "Дзяды", "Каляд" і "Дажынак" (свята заканчэння жніва), "Талакі" і "Сябрына" (звычай супольнай узаемадапамогі), і заканчваючы мноствам абрадаў, звязаных з вяселлем, нараджэннем або смерцю. Як і ў суседзяў, тут было мноства рытуалаў, звязаных з сельскай гаспадаркай, з нарыхтоўкай лесу і лазняй, а ўся прырода шанавалася як адзіная жывая істота. Усе гэтыя абрады ўпляліся ў найпознія хрысціянскія рытуалы, утворваючы непаўторную і каларытную беларускую культуру. Надзвычай багаты і разнастайны песенны і вусны фальклор.
Асновай мясцовага соцыума заўсёды была сям'я, звычайна невялікая. Мужчына займаў і займае тут важнейшае месца - гэта і "бацька" для дзяцей і "дядьзька" для малодшых членаў сям'і, асноўнай здабытчык і абаронца дома. Жанчына - раўнапраўная гаспадыня і распарадчыца хатніх работ, маці і захавальніца агменю. Гэта адлюстроўвалася і ў побыце - драўляныя і металічныя прадметы ўжытку лічыліся "мужчынскімі", тканыя і плеценыя - "жаночымі". Прычым заўсёды і ўсюды перавага аддавалася прадметам з прыродных матэрыялаў. Нацыянальнае адзенне, абутак, музычныя інструменты і нават тып жылля блізкія да ўзораў іншых славянскіх культур, аднак беларускі стыль бачны ва ўсім, і пераблытаць мясцовую адзежу і ўпрыгожванні, напрыклад, з узорамі ўкраінскай або літоўскай сукенкі немагчыма - настолькі самабытныя мясцовыя майстры.
Ціхая і велічная прырода краіны наклала адбітак і на аблічча народа. Беларусы па большай частцы вельмі ветлыя і лагодныя, шматвяковая абшчына наклала адбітак і на характар узаемаадносін паміж людзьмі. Тут рэдка ўбачыш шумныя сцэны на людзях, высокая ўзаемадапамога паміж людзьмі, дамінуе паважлівае стаўленне да старэйшых і да суразмоўцы. Нават у дзелавы этыкет увайшлі традыцыі даверу - тут рэдка абчапляюць на рынках, скрупулёзна выконваюць дамоўленасці і дбайна берагуць рэпутацыю (прычым не толькі ў бізнэсе). Мноства спраў, прычым не толькі супольных, вырашаецца на савеце, нават святы часцей за ўсё праводзяцца альбо ўсёй сям'ёй, альбо ўсім населеным пунктам.
У дачыненні да адзення строгіх нормаў няма - беларусы з задавальненнем носяць як звычайнае паўсядзённае адзенне еўрапейскага фасону, так і нацыянальныя ўборы. У дзелавым этыкеце прыняты касцюмы еўрапейскага стылю. Дзелавы візіт павінен быць загадзя ўзгоднены і пацверджаны непасрэдна перад сустрэчай. Працоўны дзень у большасці устаноў працягваецца з 09:00 да 18:00.
У дзелавых колах шырока распаўсюджаны руская, англійская і нямецкая мовы. У паўсядзённым жыцці паўсюдна выкарыстоўваецца беларуская мова, якая зноў уведзена ў якасці дзяржаўнай ў 1990 г. Аднак руская таксама мае шырокае распаўсюджванне, што прывяло да з'яўлення своеасаблівага інтэрнацыянальнага слэнгу, вядомага як "трасянка". У любым месцы можна пачуць пачатак гутаркі на беларускай, а працяг - па-руску, ці наадварот. У якасці пісьмовай асновы выкарыстоўваецца кірыліца, але часам ужываюць і лацінскі алфавіт. Некаторыя беларускія тапонімы ў вымаўленні мясцовых жыхароў часам гучаць даволі нязвыкла, напрыклад Хродна (Гродна), Махiлеў (Магілёў), Вiтсебск (Віцебск) і гэтак далей, таму пры зносінах такія моманты варта мець на ўвазе.
Усе БелАрусы, 20 ліпеня 2012
Кoличество переходов на страницу: 1141
| Версия для печати | Сообщить администратору | Сообщить об ошибке | Вставить в блог |
