Польшча: ад забароны абортаў - да палітычнага крызісу

У Польшчы ўжо больш за месяц прадаўжаюцца пратэсты супраць узмацнення забароны на аборты, што прывяло да палітычнага крызісу ў краіне, паведамляе Euronews.

22 кастрычніка Канстытуцыйны суд Польшчы прызнаў незаконным перарыванне цяжарнасці пры наяўнасці цяжкіх і невылечных дэфектаў у плода. Гэта было падставай амаль для 98 працэнтаў абортаў у краіне, у якой дзейнічае адно з самых строгіх заканадаўстваў у гэтым пытанні.

Рашэнне Канстытуцыйнага суда Польшчы аб абортах віталі рэлігійныя рухі і арганізацыі кансерватыўнага напрамку. Архібіскуп Кракаўскі Марак Едрашэўскі "высока ацаніў рашучасць" суддзяў у справе абароны жыцця чалавека ад моманту зачацця да самай смерці. Старшыня Канферэнцыі каталіцкіх біскупаў Польшчы Станіслаў Гадэцкі назваў рашэнне суда яшчэ адным сведчаннем таго, што "разважанні пра жыцці, якія не варта пражываць, супярэчаць прынцыпам дэмакратычнай дзяржавы і вяршэнства закону".

Пытанне пра аборты разглядалася пасля таго, як сціхлі пратэсты супраць перавыбрання прэзідэнта Польшчы Анджэя Дуды, які і сам выступаў за ўзмацненне жорсткасці заканадаўства аб абортах. Кансерватыўныя і рэлігійныя арганізацыі называюць ядром яго электарату, а пытанне аб традыцыйных каштоўнасцях стала ледзь ці не галоўным полем бітвы на выбарах. Паводле афіцыйных даных, Анджэй Дуда перамог з вельмі невялікай перавагай - у другім туры ён апярэдзіў свайго апанента Рафала Тшаскоўскага ўсяго на 2 працэнты.

Лозунгі за адстаўку Анджэя Дуды і ўрада гучаць асабліва часта на вулічных акцыях супраць забароны абортаў. Гэта звязана яшчэ і з тым, што рашэнне Канстытуцыйнага суда было прынята па запатрабаванні дэпутатаў кіруючай партыі "Права і справядлівасць". Кіраўнік еўрапейскага аддзялення міжнароднай арганізацыі "Цэнтр рэпрадуктыўных правоў" Лея Хоктар называе гэта "палітычнымі гульнямі з жыццямі жанчын". Яна ўпэўнена, што абмежаванні прывядуць да росту колькасці падпольных абортаў і будуць вымушаць больш жанчын за дапамогай ездзіць за мяжу.

Лея Хоктар звяртае ўвагу, што большасць палякаў не падтрымліваюць забарону абортаў у такім выглядзе. Згодна з апошнімі данымі сацапытанняў, ад 66 працэнтаў да 79 працэнтаў жыхароў краіны выступаюць супраць рашэння Канстытуцыйнага суда.

У арганізацыях, якія каардынуюць выступленні супраць забароны абортаў, гавораць пра гатоўнасць да працяглай пратэснай кампаніі. Яны спадзяюцца на падтрымку прафсаюзаў і вядуць перагаворы аб правядзенні ўсеагульнай забастоўкі.

Рашэнне Канстытуцыйнага суда пакуль не ўступіла ў сілу - для гэтага яно павінна быць апублікавана ў "Афіцыйным весніку". Публікацыя была адкладзена на фоне пратэстаў. Тым не менш, як паведамляюць няўрадавыя арганізацыі, медыцынскія ўстановы пачалі ўжо адмаўляцца ад правядзення абортаў.

Галоўны рэдактар ​​часопіса Res Publica Nowa Марцін Забароўскі мяркуе, што ўлады гуляюць з грамадскай думкай. Паводле яго слоў, шуміха вакол рашэння Канстытуцыйнага суда і пратэсты дапамагаюць ураду адцягнуць увагу ад сітуацыі з каранавіруснай пандэміяй. Забароўскі нагадвае, што гэта ўжо не першая спроба зрабіць больш строгімі законы аб абортах. У 2016 годзе пасля "чорнага пратэсту" з удзелам дзясяткаў тысяч жанчын партыя "Права і справядлівасць" адмовілася ад такога законапраекта. "Не здзіўлюся, калі яны звернуцца да гэтай жа хітрасці і цяпер", - разважае Марцін Забароўскі.

Пасля месяца пратэстаў прэзідэнт Анджэй Дуда заклікаў апанентаў да палітычнага кансэнсусу. Размова ідзе, зрэшты, не пра адмову ад рашэння Канстытуцыйнага суда. Дуда прапануе прыняць законапраект, які дапускае перарыванне цяжарнасці ў тых выпадках, калі з-за дэфектаў развіцця дзіця можа нарадзіцца мёртвым або памерці ў хуткім часе пасля нараджэння. Партыя "Права і справядлівасць" абяцае прыняць меры дадатковай падтрымкі маці і дзяцей, каб змякчыць наступствы забароны абортаў.

30 лістапада 2020, Мінск
БЕЛТА