Раман Галоўчанка: многім не падабаецца, што мы самі прымаем рашэнні на сваёй зямлі

Прэм’ер-міністр Беларусі Раман Галоўчанка напярэдадні святкавання Дня Перамогі ўшанаваў памяць загінулых у гады Вялікай Айчыннай вайны на Ваенных могілках у Мінску.

«Мы хацелі б назаўсёды забыць пакуты, ахвяры, жахі той вайны, перагарнуць назаўсёды гэту старонку, але, на жаль, даводзіцца ўсё часцей звяртацца да тых урокаў. Мы помнім, як на світанні нашай незалежнасці ў 1994 годзе заходнія краіны (ЗША, Вялікабрытанія) гарантавалі Беларусі абарону яе суверэнітэту, адсутнасць націску, эканамічнага прымушэння. І, як кажуць, не паспела высахнуць чарніла на гэтым дакуменце, як мы сутыкнуліся з тым самым націскам, ад якога нас абяцалі ахаваць. З 1994 года мінула пэўная колькасць часу, але нападкі на нашу краіну не спыняліся на працягу ўсяго гэтага перыяду», — сказаў Раман Галоўчанка.

Паводле яго слоў, не ўсім падабаецца свабода, незалежнасць і суверэнітэт Беларусі. «Не падабаецца, што мы самі прымаем рашэнні на сваёй зямлі, дзейнічаем зыходзячы з інтарэсаў развіцця нашай краіны, нашага народа. І чым далей мы ідзём па шляху пабудовы незалежнасці і суверэнітэту, тым больш дасканалымі і жорсткімі становяцца гэтыя метады», — падкрэсліў прэм’ер-міністр.

«Знаходзячыся сёння тут, у гэтым святым месцы, і ўспамінаючы, праз што давялося прайсці нашым продкам, дзядам і прадзедам, мы, вядома ж, адказваем тым, хто спрабуе на нас націскаць. Беларусь ніколі не стане на калені. Гэтак жа, як мы не сталі на калені перад самай страшнай вайной не толькі 20-га стагоддзя, але і ўсёй сусветнай гісторыі», — дадаў ён.

Раман Галоўчанка звярнуў увагу, што яшчэ трэба будзе адкрыць шмат невядомых старонак гісторыі, многім з якіх не надавалася значэння. «Цяпер раскрываюцца архівы, мы даведваемся пра новую інфармацыю, аб тым як паводзілі сябе розныя людзі ў той цяжкі час. Раней мы больш гаварылі пра гераізм. Сапраўды, гераізму было вельмі шмат. Але цяпер даводзіцца гаварыць і аб прадажніцтве, здрадніцтве. Мы павінны ўсё гэта ведаць і даць гэтаму ацэнку для таго, каб такое ніколі не паўтарылася зноў», — канстатаваў ён.

Таксама прэм’ер-міністр асабліва адзначыў ролю грамадскіх арганізацый, пошукавых аб’яднанняў, якія займаюцца захаваннем гістарычнай спадчыны, гістарычнай памяці пра вайну, робяць усё, каб ніводны герой не застаўся безыменным. «Гэты прыклад можа быць вельмі добрай асновай для патрыятычнага выхавання нашай моладзі. Мы не можам забыць пра мінулае, бо ў нацыі, якая не помніць мінулага, няма будучыні», — рэзюмаваў кіраўнік урада.

«9 Мая мы адзначым 76-ю гадавіну Перамогі ў вайне, якая стала для народаў Савецкага Саюза, для беларускага народа святой. Для нас, дзяцей, унукаў і праўнукаў воінаў-пераможцаў, памяць аб Вялікай Перамозе з’яўляецца нацыянальным здабыткам. Яна аб’ядноўвае беларусаў у бясконцай падзяцы бацькам і дзядам за мір і свабоду роднай зямлі, за права жыць. Аб’ядноўвае яна нас і сёння ў барацьбе за гістарычную справядлівасць», — сказаў Раман Галоўчанка.

Прэм’ер са шкадаваннем адзначыў, што вынікі Вялікай Айчыннай і Другой сусветнай войнаў па-ранейшаму застаюцца аб’ектам адкрытых палітычных маніпуляцый. «Прычыны мы ведаем. У спробах перапісаць гісторыю Вялікай Перамогі ў нас спрабуюць забраць гераічнае мінулае, на фоне якога асабліва яскрава бачныя факты дапамагання асобных еўрапейскіх дзяржаў гітлераўскай Германіі, памылкі і пралікі ў палітыцы заходніх палітычных дзеячаў», — адзначыў ён.

Па словах Рамана Галоўчанкі, у імя Вялікага Подзвігу савецкага народа, які прынёс на алтар Перамогі жыцці амаль 30 млн чалавек, у імя будучыні беларускага народа мы абавязаны абараніць гістарычную памяць пра тую вайну. «Тым, хто забыўся ці хто хоча забыцца пра гэта, мы нагадаем. Гэта Савецкі Саюз рабіў усё магчымае, каб прадухіліць катастрофу XX стагоддзя. Гэта заходнія дзяржавы адмовіліся ад ініцыятывы Савецкага Саюза заключыць пагадненне аб сумеснай барацьбе супраць фашысцкага агрэсара, ужо да лета 1939 гады акупаваў Аўстрыю і Чэхаславакію з прычыны пагаднення, вядомага як Мюнхенская змова. Гэта заходнія дзяржавы падштурхоўвалі Савецкі Саюз да вайны з Германіяй, каб перанесці вайну са сваіх тэрыторый ва Усходнюю Еўропу, — падкрэсліў ён. — Яшчэ не паспелі высахнуць чарнілы на Дагаворы аб ненападзе паміж Савецкім Саюзам і Германіяй у 1939 годзе, якая давала магчымасць амаль на два гады адцягнуць пачатак вайны, як нацысцкая вярхушка прыступіла да распрацоўкі плана агрэсіі супраць Савецкага Саюза, вядомага як „Барбароса“. А ўжо ў 1994 годзе заходнія дзяржавы, заключыўшы Будапешцкі мемарандум ў абмен на добраахвотную адмову нашай краіны ад ядзернай зброі, гарантавалі Беларусі устрымлівацца ад пагрозы сілай або яе прымянення супраць палітычнай незалежнасці Беларусі і не ўжываць меры эканамічнага прымусу, накіраваныя на тое, каб падпарадкаваць сваім уласным інтарэсам ажыццяўленне Беларуссю правоў, уласцівых яе суверэнітэту. Гэта цытата з пагаднення. І як мы зараз бачым, гэтыя гарантыі не каштуюць нават паперы, на якой яны напісаныя».

Беларусы не дазволяць прынізіць уклад у Вялікую Перамогу Чырвонай арміі, што выстаялі ў пачатковы перыяд вайны пасля сакрушальнага, амаль смяротнага ўдару вермахта. «Каб ацаніць веліч гэтага здзяйснення, таксама нагадаем: праціўнікам Савецкага Саюза выступіла адна з самых баяздольных армій свету, якая мела паспяховы баявы досвед, — германская. Побач з ёй маршыравалі мільёны салдат краін-сатэлітаў. І ўся гэтая моц тэхнічна і фінансава забяспечвалася вядомымі і сёння прамысловымі карпарацыямі, каб зарабіць на вайне мільярды. Праўда, сёння пра гэта аддаюць перавагу сціпла замоўчваць, — заявіў прэм’ер-міністр. — Але гэтую моц перасягнула мужнасць савецкіх воінаў, якія спынілі некалі непераможную групу армій „Цэнтр“ на кірунку галоўнага ўдару, адстаялі Маскву. Бліцкрыг быў сарваны. Мы ніколі не забудзем, што толькі гераічная абарона Брэсцкай крэпасці, абарона Магілёва працягваліся даўжэй, чым спатрэбілася нацысцкай Германіі для поўнай акупацыі многіх еўрапейскіх дзяржаў. Мы памятаем, што на напрамках сваіх галоўных удараў у Беларусі, маючы шматразовую перавагу на ўчастках прарыву, гітлераўцы сутыкнуліся з наймагутным супрацівам, абяскровілі вермахт перад кідком на Маскву».

Мы паважаем працоўны подзвіг людзей, якія здолелі перадыслакаваць савецкую прамысловасць на Усход ў аб’ёмах, якіх ніколі да гэтага не ведала гісторыя. «Нягледзячы на ​​тое, што страты Савецкага Саюза былі трагічнымі, перамога савецкага народа, гатовага ахвяраваць жыццём у імя Айчыны, была відавочная ўжо ў першыя гадзіны вайны. Усё гэта ўпісана ў нашу гісторыю — гісторыю Вялікай Перамогі, — канстатаваў Раман Галоўчанка. — Мы ганарымся , што вялікі ўклад у Перамогу ўнёс гераічны беларускі народ. У шэрагах Чырвонай арміі ваявалі больш як 1,3 млн нашых суайчыннікаў. І не было ў гісторыі вызваленчых войнаў такога масавага супраціўлення захопнікам, якое разгарнулася на беларускай зямлі. Да канца 1943 года пад партызанскім кантролем знаходзілася больш за 60% тэрыторыі рэспублікі. Больш за 400 тыс. нашых землякоў уступіла ў падпольна-партызанскі рух. Менавіта гераізм падпольшчыкаў Мінска і беларускіх партызан прынёс нашай сталіцы вышэйшае званне горада-героя».

Падрыўная дзейнасць нашых партызан і падпольшчыкаў у тылах нямецкай арміі шмат у чым вызначыла поспех бітваў пад Масквой, Сталінградам і на Курскай дузе, шэрагу бліскуча праведзеных аперацый, у тым ліку стратэгічнай наступальнай аперацыі «Баграціён». У гэтых бітвах і ў гады акупацыі Беларусь страціла кожнага трэцяга жыхара. Трагічны лёс Хатыні падзялілі больш за 600 населеных пунктаў рэспублікі, у якіх жыўцом згарэлі жанчыны, старыя, дзеці. Страшнай смерцю паміралі людзі ў канцлагерах. Гэтыя жудасныя лічбы і факты — сведчанне генацыду беларускага народа фашысцкай Германіяй, яе памагатымі і калабарантамі.

«У памяць аб усіх загінуўшых, у славу герояў мы павінны адстаяць праўду. Гэта савецкі народ і яго узброеныя сілы вынеслі на сваіх плячах асноўны цяжар вайны і ўнеслі вырашальны ўклад у дасягненне перамогі над фашысцкай Германіяй, у вызваленне народаў Еўропы ад захопнікаў. Роля, якую сыграў беларускі народ у перамозе над фашызмам, прызнаная міжнароднай супольнасцю — БССР стала адной з заснавальніц Арганізацыі Аб’яднаных Нацый», — сказаў на заканчэнне Раман Галоўчанка.

Аб гэтым заявіў прэм'ер-міністр Раман Галоўчанка на ўрачыстым сходзе, прысвечаным 76-й гадавіне Вялікай Перамогі ў Палацы Рэспублікі.

«Вялікая Айчынная вайна — гэта гістарычны ўрок. Урок, які, на жаль, дрэнна засвоены. Мы бачым, як сёння зніжаецца эфектыўнасць сістэмы міжнароднай бяспекі. Значна актывізавалася ваенная дзейнасць у свеце. Еўрапейскі кантынент дэманструе беспрэцэдэнтны рост мілітарызацыі. У гонку ўзбраенняў і ваенныя падрыхтоўкі ўцягнутыя нават нейтральныя краіны. Усё гэта адбываецца на фоне ўмяшання некаторых краін ва ўнутраныя справы суверэнных дзяржаў пасродкам палітычных ультыматумаў і эканамічнага шантажу», — сказаў Раман Галоўчанка.

Паводле яго слоў, тое, як хутка ў XXI стагоддзі гібрыдныя вайны пераходзяць у гарачую фазу, ведаюць ужо многія дзяржавы ў свеце. «За крок ад такога сцэнару была і Беларусь. Але бліцкрыг не атрымаўся. Тыя, хто адчувае сябе гаспадарамі ў свеце, і тыя, хто ім прыслугоўвае, нас не зламалі. Але сёння ўсё часцей гучаць заклікі з-за мяжы, што нам не трэба святкаваць дзень Перамогі. Трэба, як мы, еўрапейцы, адзначаць дзень памяці і прымірэння, а недзе ён называецца днём памяці і смутку. Нас заклікаюць ледзь не да пакаяння. Дык вось, мы хочам ім адказаць тут, у гэтай зале, дзе яшчэ блішчаць узнагароды салдат той вайны. Мы смуткуем аб ахвярах, мы памятаем жахі вайны, мы прынялі вашы просьбы аб прымірэнні. Але каюцца хай тыя, хто прынёс на нашу зямлю пакуты і разбурэнні і развязаў генацыд беларускага народа. І нашу перамогу ў нас нікому не адняць. Таму што мы — адзіныя. У аснове народнага адзінства — гераічная гісторыя няскоранага беларускага народа, святая памяць аб Вялікай Перамозе», — адзначыў прэм’ер-міністр.

Раман Галоўчанка падкрэсліў, што сваю незалежнасць і свет на беларускай зямлі, права выбару нашага народа, права жыць і развівацца мы будзем абараняць. «Будзем ўзмацняць моц Узброеных Сіл, умацоўваць сістэму калектыўнай бяспекі, развіваць ваеннае супрацоўніцтва з Расійскай Федэрацыяй, з Арганізацыяй Дамовы аб калектыўнай бяспекі. Ні ў каго не павінна быць сумненняў у тым, што мір і бяспека на беларускай зямлі будуць надзейна захаваны і надалей», — канстатаваў ён.

«Сёння напярэдадні святога для нас свята Дня Перамогі мы дзякуем ветэранам Вялікай Айчыннай. Нізкі вам паклон, — сказаў Раман Галоўчанка. — Дзякуй вам за ўрок мужнасці, патрыятызму i свабодалюбства. За прыклад таго, як трэба любіць сваю краіну. Мы ў даўгу перад вамі , тымі, хто ўпаў на полі бою, хто вярнуўся з вайны, уздымаў краіну з руін, але не дажыў да сённяшняга дня».

Аплаціць гэты доўг — значыць адстаяць гістарычную праўду, абараніць славу і веліч подзвігу пакалення пераможцаў, захаваць мір і незалежнасць, якія ветэраны адстойвалі цаной сваіх жыццяў. «Мы, беларусы — мірныя людзі! Так пачынаецца наш гімн. Але мы дзеці і ўнукі пераможцаў, якія спынілі карычневую чуму на планеце і якія ламалі хрыбет агрэсару. І таму мы ніколі не станем на калені перад любой пагрозай», — адзначыў прэм’ер-міністр.

Раман Галоўчанка павіншаваў усіх з Днём Перамогі. «Жадаю вам шчасця, добрага здароўя і новых поспехаў у працы на карысць нашай Радзімы — Рэспублікі Беларусь», — сказаў на заканчэнне ён.

Звязда, 8 траўня 2021