Штат Еўропа. Што рыхтуюць ЗША для Старога Свету?

Прэзідэнт ЗША Джо Байдэн нанёс па эканоміцы еўрапейскіх дзяржаў смяротны ўдар. Такое меркаванне выказаў лідар французскай партыі «Патрыёты», колішні еўрадэпутат Фларыян Філіпа, паведаміла РІА «Навіны». Філіпа, у прыватнасці, звярнуў увагу на крах еўрапейскага аўтапрама. Так, паводле яго даных, вытворчасць аўтамабіляў у Еўропе ўжо сёлета знізіцца на 40 працэнтаў. Прычына — рост цэн на энерганосьбіты. Паводле слоў Філіпа, Байдэн у тандэме са старшынёй Еўракамісіі Урсулай фон дэр Ляен, выкарыстоўваючы ўкраінскі крызіс, разбураюць эканоміку еўрапейскіх краін. Што ж рыхтуюць ЗША для Старога Свету?

Палітолаг-амерыканіст Дзмітрый Драбніцкі заўважыў vm.ru, што моцны ўплыў Злучаных Штатаў на Еўропу ўзнік не сёння. «Гэта даволі доўгі працэс, асновы якога былі закладзены ў 1945 годзе. У далейшым нехта крыху больш выбіваў сабе самастойнасці, нехта — менш, але з гэтага моманту Еўропа ніколі не была самастойнай. Яна была ўвесь час узорнапаказальнай выставай. Да 1991 года іх было дзве: сацыялістычная і капіталістычная — СССР і ЗША. Потым адзін з цэнтраў сілы забраў сабе ўсё», — растлумачыў Дзмітрый Драбніцкі.

Дырэктар фонду вывучэння ЗША імя Франкліна Рузвельта МДУ, доктар гістарычных навук Юрый Рагулеў адзначыў, што ЗША пагадзіліся ўдзельнічаць у аднаўленні пасляваеннай Еўропы і яе эканомікі ў абмен на пэўныя ўмовы. У прыватнасці, было неабходна выкінуць з урада левыя сілы і даць ЗША права кантраляваць расходаванне сродкаў. Штаты атрымалі падставы для накіравання тавараў, фінансаў і тэхналогій у Еўропу і ўстанавілі за гэтым кантроль, заўважыў гісторык.

«Пасля Другой сусветнай вайны еўрапейскія краіны збанкрутавалі з пункту гледжання бізнесу. У той жа час Вашынгтон уклаў вялікую колькасць сродкаў і купіў Еўропу, — у гісторыі гэтая падзея вядомая як «план Маршала», — нагадаў аглядальнік кітайскага выдання «Гуаньча» Ю Лі Эр Ю Нянь. Пасля распаду Савецкага Саюза ЗША сталі «трымальнікам кантрольнага пакета акцый Еўропы». Злучаныя Штаты ўзрасцілі праамерыканскія сілы ў палітычнай, ваеннай, эканамічнай, фінансавай, культурнай і іншых важных галінах нацыянальнай эканомікі і жыццядзейнасці еўрапейскіх краін. «Так што еўрапейскія краіны — краіны на паверхні, а на самай справе — усяго толькі адгалінаванні ЗША», — адзначыў аглядальнік «Гуаньча».

Па словах Юрыя Рагулева, ЗША актыўна ўмешваюцца ў пытанні бяспекі Старога Свету. «Калі ўзнікла НАТА, краіны Еўропы аддалі пытанні сваёй бяспекі ў рукі ЗША. Злучаныя Штаты раскрылі над Еўропай «атамны парасон». Гэта дазволіла еўрапейцам цудоўна развівацца, выдаткоўваць грошы на сацыяльныя праграмы. Яны жылі прыпяваючы, іх не напружвала тое, што бяспеку ствараюць ЗША. З цягам часу пачаліся некаторыя «трэнні» (у асноўным з-за дэ Голя, які патрабаваў прыбраць амерыканскія вайсковыя базы з тэрыторыі Францыі, у тым ліку атамную зброю). Усё гэта было прыбрана, Францыя выйшла з НАТА, забяспечыўшы сабе самастойнасць. Гэта былі 1960-я гады, але з таго часу мала што змянілася», — распавёў эксперт.

Заступніцтва ЗША дазволіла еўрапейскім дзяржавам значна палепшыць узровень жыцця, аднак нядаўна сітуацыя пачала пагаршацца. «Да нядаўняга часу Еўропа здавалася найлепшым рэгіёнам для жыцця. Незадоўга да ковіду ўсё пачало псавацца, што непазбежна, бо рэсурсы не бясконцыя. Ніякіх самастойных планаў з 1945 года ў іх не было, таму зараз усё дрэнна. Суб'ектных лідараў фактычна не засталося, іх прыбралі. У Італіі нехта спрабуе прабіцца, з 2016-га да 2019 года былі такія спробы ў розных краінах Еўропы, але іх усіх прыціснулі. Палітычны клас цалкам падкантрольны Вашынгтону і канкрэтна Дэмакратычнай партыі ЗША», — адзначыў Дзмітрый Драбніцкі.

Па словах Юрыя Рагулева, Трамп першым з амерыканскіх прэзідэнтаў загаварыў аб тым, што выдаткі ЗША на Еўропу падазрона вялікія. Пры гэтым узровень жыцця ў многіх еўрапейскіх краінах стаў лепшы за амерыканскі, падкрэсліў гісторык. Ён заўважыў, што менавіта пры Трампе Еўропа была вымушана павялічыць свае выдаткі. «Паўстала пытанне аб тым, каб падняць планку ваенных выдаткаў у краінах Еўропы да двух працэнтаў ВУП. У Германіі практычна няма ўзброеных сіл, крыху больш — у Францыі. Але гэта не можа гарантаваць бяспеку ўсёй Еўропы. Французы задумалі ваенную кампанію супраць Лівіі — і ўсё, прыйшлося клікаць амерыканцаў, яны самі не справіліся», — распавёў эксперт.

Дзмітрый Драбніцкі заўважыў, што з-за каласальнай залежнасці ад ЗША Еўропа можа сутыкнуцца з шэрагам праблем. «Узровень жыцця будзе як у Емене. Сацыяльная напружанасць, грамадзянскія войны новага тыпу — не фронт на фронт, а проста ўсе адзін аднаго будуць паціху рабаваць. Як Black Lіves Matter цэлы год у Амерыцы кашмарылі самыя буйныя гарады, так будзе і ў Еўропе кожны дзень. Яны паспрабуюць закруціць гайкі, але сілавыя ведамствы там таксама не суб'ектныя», — упэўнены палітолаг.

Рагулеў адзначыў, што за свой эканамічны росквіт Еўропа вымушана расплачвацца поўнай адсутнасцю магчымасці супрацьстаяць ЗША. Краіны Еўрасаюза абавязаныя падпарадкоўвацца ўсім патрабаванням Штатаў, якія зараз пачалі прыносіць шкоду Старому Свету. Еўрапейскія краіны перажывуць гэтую зіму, аднак доўгатэрміновыя наступствы могуць аказацца даволі сур'ёзнымі, падкрэсліў эксперт.

У выпадку ігнаравання ўказанняў Амерыкі сітуацыя ў Еўропе заўсёды пагаршаецца, заўважыў Юрый Рагулеў. Пры гэтым нават з'яўленне Еўрасаюза не дадала краінам Еўропы згуртаванасці, упэўнены суразмоўца vm.ru. «У кантэксце санкцый Амерыка лёгка прыціскае ўсе еўрапейскія кампаніі, бо яны завязаныя на амерыканскі рынак і долар. Гэта не такое простае пытанне. Плюс з'явілася бюракратычная надбудова ў выглядзе Еўрасаюза. Іх жа ніхто не абіраў. Калі ў 1990-я ЕС пачаў пашырацца, ён паставіў сабе мэты: агульная знешняя, абаронная і фінансавая палітыка, стварэнне еўрапейскай валюты і банка. Валюту і банк яны стварылі, а вось знешняя палітыка адзіная да гэтага часу не праводзіцца, абароннай палітыкі таксама няма. Цяпер час ад часу ўзнікаюць размовы аб стварэнні еўрапейскіх узброеных сіл, але гэтыя выказванні рытарычныя», — рэзюмаваў гісторык.

Злучаныя Штаты Амерыкі вымушаюць еўрапейскія краіны купляць дарагі газ, каб іх тавары былі неканкурэнтаздольнымі з-за высокага кошту. Такой думкай у эфіры «Альфа Радыё» падзяліўся аналітык Беларускага інстытута стратэгічных даследаванняў Аляксей Аўдонін. «Еўропа заціснутая ў ціскі. Энергетычныя амерыканскія і брытанскія карпарацыі ціснуць на ЕС, каб ён купляў дарагі газ. Гэта робіцца для таго, каб канчатковыя тавары і паслугі еўрапейцаў былі даражэйшыя на сусветным рынку. Але калі іх кошт вышэйшы, а амерыканскіх — ніжэйшы, то непазбежна наступіць этап банкруцтва еўрапейскіх кампаній, а потым і банкаў», — адзначыў Аляксей Аўдонін.

Эксперт нагадаў, што ЗША таксама вымушаюць еўрапейскія краіны пераводзіць сваю вытворчасць на тэрыторыю Штатаў. «Амерыканцы як кажуць? Хочаце далей працаваць — перакладайце свае вытворчасці да нас, забяспечвайце жыхароў ЗША працоўнымі месцамі, а ў Еўропе няхай будзе беспрацоўе. Але гэта таксама працэс у нікуды. Гэта прывядзе да сацыяльных пратэстаў, якія запатрабуюць новых лідараў. А яны, у сваю чаргу, будуць ангажаваны фашысцкімі ідэолагамі, і, як вынік, у Еўропе з'явіцца новы фюрар, які будзе жадаць кровапралітнай вайны. Сцэнарый класічны, тут усё залежыць ад саміх еўрапейцаў: пойдуць яны на повадзе ці не. На першым этапе пайшлі, калі выступілі за ўвядзенне санкцый супраць Расіі, адмову ад таннага паліва і беларускіх угнаенняў», — падкрэсліў Аляксей Аўдонін.

Змяніць штосьці ў еўрапейскіх краінах дэмакратычнымі метадамі ўжо немагчыма. Такім меркаваннем у эфіры «Альфа Радыё» падзяліўся дэпутат Палаты прадстаўнікоў Сяргей Клішэвіч. Абмяркоўваючы масавыя хваляванні, якія фіксуюцца ў некаторых еўрапейскіх краінах, парламентарый падкрэсліў, што яны не маюць палітычнага характару. «Людзі просяць вярнуць цэны, якія былі да таго, як Еўропа ўпала ў рэцэсію. Яны вельмі занепакоеныя і тым, як будуць абаграваць свае дамы зімой. Мы бачылі, што «жоўтыя камізэлькі» [пратэсны рух у Францыі] так нічога і не дабіліся. У Францыі ўсё як было — так і засталося. Усё гэта сведчыць аб тым, што амерыканцы, па сутнасці, зрабілі Еўропу паўкалоніяй ЗША. У гэтых краінах ужо не атрымаецца нешта памяняць дэмакратычнымі метадамі», — лічыць Сяргей Клішэвіч.

Парламентарый перакананы, што еўрапейскія дзяржавы трапілі пад сур'ёзную арбіту ўплыву Амерыкі, выйсці з якой, каб займацца нацыянальнымі інтарэсамі і праблемамі простых жыхароў, вельмі цяжка. «У першую чаргу гэтыя краіны абслугоўваюць знешнепалітычныя інтарэсы ЗША, якія спрабуюць у перыяд геапалітычнага перадзелу свету захаваць сваю ролю сусветнага гегемона», — адзначыў Сяргей Клішэвіч.

Стары Свет чакае «неймаверны жах» у сувязі з тым, што ён сябе павёў як калонія, якая падпарадкоўваецца інтарэсам ваенна-прамысловага комплексу ЗША, заўважыла іспанскае выданне Rebelіon. У матэрыяле азначаецца, што ЕС вымушана скараціць інвестыцыі ў сацыяльнай сферы, а таксама пачакаць са зменай энергетычнай мадэлі ў рамках барацьбы са змяненнем клімату дзеля абслугоўвання патрэб Штатаў. Тут размова ідзе пра масавыя закупкі амерыканскай ваеннай тэхнікі.

Еўропе збіраюцца «ўпіхнуць амерыканскі газ». Rebelіon падкрэслівае, што таму адбылася дыверсія на «Паўночнай плыні». У публікацыі ўдакладняецца, што канфлікт ва Украіне неабходны Штатам з мэтай аднаўлення ўласнай эканомікі, а таксама захавання сусветнай гегемоніі. Rebelіon лічыць, што Еўропа павінна прачнуцца і перастаць «праглынаць ваенную прапаганду», накшталт таго, што ЗША і НАТА дзейнічаюць з гуманных меркаванняў.

«Амерыканцы зараз проста грэюць рукі. Яны зарабляюць шалёныя грошы, таму што прадаюць газ у тры, у чатыры разы даражэй, чым гэта маглі б рабіць мы. І еўрапейцы плацяць ім, тым самым пазбаўляючы сваю эканоміку канкурэнтаздольнасці», — заявіў прэс-сакратар прэзідэнта РФ Дзмітрый Пяскоў на тэлеканале «Расія 1». Паводле яго слоў, у выніку вытворчасць у Еўропе «загінаецца» і пачынаецца дэіндустрыялізацыя. Еўрапейская эканоміка можа сутыкнуцца аб два падводныя камяні — грамадзянскае непадпарадкаванне і рэлакацыю бізнесу. Такой думкай на YouTube-канале БелТА падзяліўся кіраўнік расійскага Цэнтра палітычнай інфармацыі Аляксей Мухін.

«Абуджэннем у суровай рэальнасці» назвала кітайскае выданне «Хуанцю шыбаа» метамарфозы ва ўзаемаадносінах Еўропы і ЗША. Выданне адзначае, што дзяржавы ЕС пачалі дэманстраваць сваю занепакоенасць у сувязі з эканамічнай палітыкай амерыканскіх саюзнікаў, якая пагражае дабрабыту еўрапейскіх краін. У прыватнасці, адзначаецца, што кіраўнік нямецкага ўрада Олаф Шольц выступіў з крытыкай у адрас амерыканскага закона аб зніжэнні інфляцыі. На думку Шольца, гэты закон можа стаць прычынай «вайны тарыфаў». З канцлерам ФРГ салідарны і еўракамісар па гандлёвых пытаннях Валдзіс Дамброўскіс, які лічыць, што амерыканскі закон негатыўна адаб'ецца на еўрапейскім аўтапраме. Французскі прэзідэнт Эмануэль Макрон абвінаваціў Вашынгтон у палітыцы падвойных стандартаў датычна цэнаўтварэння на газавым рынку. «Калі Еўропа не зменіць сваёй пазіцыі, то ператворыцца з глабальнага гульца ў васала ЗША», — піша «Хуанцю шыбаа».

Амерыканскае выданне Polіtіco прагназуе, што паміж Еўропай і ЗША ўвогуле можа пачацца глабальная гандлёвая вайна. ФРГ і Францыя, адзначае выданне, абвінавачваюць ЗША ў нядобрасумленнай канкурэнцыі. У прыватнасці, Берлін і Парыж незадаволены планамі Вашынгтона па дзяржаўных субсідыях. Макрон і Шольц аднадушныя ў меркаванні, што планы Вашынгтона субсідаваць кампаніі парушаюць рынкавыя прынцыпы і накіраваныя на тое, каб перавабіць вытворчасці з Еўропы ў ЗША. Так, нядаўна буйныя еўрапейскія аўтавытворцы, такія як Volkswagen, Mercedes-Benz і BMW, заявілі, што маюць намер павялічыць інвестыцыі ў ЗША.

Шольц і Макрон сігналізавалі, што калі ЗША будуць упарціцца ў сваіх эканамічных планах ва ўрон еўрапейскай прамысловасці, то ЕС давядзецца нанесці ўдар у адказ. Як адзначае Polіtіco, такая сітуацыя выльецца ў новы віток «трансатлантычнай гандлёвай вайны». У Еўропе пачынаюць разумець ролю Штатаў у падзеях апошніх месяцаў ва Украіне, але цяперашнія кіраўнікі Старога Свету настолькі бяздарныя і некампетэнтныя, што наўрад ці змогуць зрабіць усё па розуме, заўважыў busіness-gazeta.ru галоўны навуковы супрацоўнік Цэнтральнага эканоміка-матэматычнага інстытута РАН Іван Грачоў. «У перспектыве ініцыятыва ЗША «працягнуць руку дапамогі» акажа негатыўны ўплыў на эканамічную жыццяздольнасць і палітычную аўтаномію Еўропы», — адзначыла «Хуанцю шыбаа». Як заўважыла кітайскае выданне, «моцная залежнасць ад ЗША ў палітыцы азначае катастрофу для Еўропы». Мяркуючы па ўсім, калапс імкліва набліжаецца. А хто за ўсім гэтым стаіць, напэўна, тлумачыць не трэба.