Украіна задыхаецца: у бальніцах востры дэфіцыт медыцынскага кіслароду, але ўлады праблемы не бачаць

Украіна зноў у топе рэйтынгу па сутачнай смяротнасці ад COVID-19. Рост захваральнасці і колькасці шпіталізаваных суправаджаецца дэфіцытам кіслароду - аб гэтым паведамляюць як захварэлыя і іх сваякі, так і ўрачы. Чаму на другі год пандэміі ўкраінцы прадаўжаюць задыхацца і дзе ўзяць кісларод, калі ў бальніцах яго няма, высветліла ўкраінская газета "Вести".

Гэтымі днямі ўсю Украіну абляцела жудасная гісторыя жыхаркі Краматорска Вікторыі Бойка, якая на працягу некалькіх дзён змагаецца за жыццё сваёй маці, яна знаходзіцца ў цяжкім стане ў рэанімацыі адной з бальніц горада Тарэцка. З-за няхваткі ў бальніцы кіслароду сваякам даводзіцца шукаць яго самастойна. Пры гэтым, як расказвае Вікторыя Бойка, з кожным днём пошукі становяцца ўсё больш складанымі, а кісларод - даражэйшым.

"Часам нам трэба заправіць шэсць балонаў, часам - чатыры. Кісларод заканчваецца па ўсёй Данецкай вобласці. Мы ўжо абзванілі ўсіх, каго можна. І мы ўжо з цяжкасцю дастаём яго. Цэны на яго растуць штодзённа. Калі заўтра нам не ўдасца знайсці кісларод, мне давядзецца глядзець, як памірае мая мама", - гаворыць Вікторыя Бойка.

Але дэфіцыт кіслароду адзначаецца ўжо не толькі ў Данецкай вобласці. Маюць праблемы з кіслародам сёння таксама Адэса, Чаркасы, Чарнігаў, Херсон, Мікалаеў і Сумы.

Напрыклад, як расказала "Вестям" галоўны ўрач Мікалаеўскай абласной бальніцы Святлана Фёдарава, ужо заўтра ёй давядзецца выбіраць, каго адключаць ад кіслароду. "Будзе заўтра кісларод ці не - ніхто не ведае. З раніцы ў мяне было 104 чалавекі. Усе на кіслародзе. Іншая справа, што ёсць людзі на патоку 10-12 л у мінуту, а нехта на ШВЛ спажывае 50-60 л. Яшчэ ёсць у рэанімацыі 24 чалавекі на апаратах. І яны маюць патрэбу ў яшчэ большай колькасці кіслароду. І калі да раніцы панядзелка нічога не зменіцца, то будзем выбіраць - каму жыць, а каму паміраць. Каго адключаць, а каго падключаць", - сказала Святлана Фёдарава.

У Адэсе сітуацыя яшчэ горшая. Там у некаторых бальніцах кісларод скончыўся яшчэ пару дзён таму. Каб выратаваць жыцці, медыкі пачалі экстранную эвакуацыю пацыентаў у бальніцы, дзе кісларод яшчэ застаўся.

Цікава, што ўлады праблемы ў няхватцы кіслароду не бачаць. Напрыклад, як заявіў гэтымі днямі прэзідэнт Уладзімір Зяленскі, кіслароду ў краіне хапае. "Наколькі мне вядома, кіслароду нашага хапае, сёння бальніцы забяспечаны", - заявіў прэзідэнт.

З такой жа пазіцыяй гэтымі днямі выступіў міністр аховы здароўя Віктар Ляшко. "Цяпер два заводы, якія вырабляюць кісларод, спыніліся на планавыя работы на 10-15 дзён. Яшчэ ў аднаго вытворца здарыліся тэхнічныя няспраўнасці. І адразу ж пайшлі чуткі, што кіслароду не хапае, а сістэма не гатова. Абвяргаю гэта. Усе пацыенты, якія маюць патрэбу ў кіслародзе, яго атрымліваюць", - сказаў Віктар Ляшко.

Але чаму па заявах улад кісларод у краіне ёсць, а пацыенты ўсё роўна задыхаюцца? Як растлумачыў генеральны дырэктар ДП "Медыцынскія закупкі Украіны" Арсэн Жумадзілаў, адказ заключаецца ў адсутнасці цэнтралізаванага падыходу да закупак і банальным крадзяжы бюджэтных сродкаў мясцовымі ўладамі. "Замест таго каб цэнтралізавана запланаваць фінансы і правесці закупкі кіслароду яшчэ ў снежні, гэтыя сродкі былі перададзены на рэгіёны. На іх была ўскладзена адказнасць, што яны павінны гэта зрабіць", - адзначыў Арсэн Жумадзілаў.

Адзначым, усяго ва Украіне вырабляюць кісларод 35 прадпрыемстваў, у тым ліку 11 вялікіх. Разам яны перадаюць у бальніцы амаль 200 т кіслароду ў суткі, у той час як на падтрыманне хворых неабходна ў два разы больш - каля 400 т.

У той жа час пастаўшчыкі кіслароду гавораць, што працуюць на поўную магутнасць, і адзначаюць абмежаваную здольнасць вырабляць больш. "Больш даць, скочыць вышэй галавы мы не можам - вось у чым праблема. Летам кісларод амаль не выкарыстоўваўся. Патрэбнасць у кіслародзе цяпер вырасла ў разы. Магутнасцей, каб вырабляць яго ва Украіне, не хапае", - расказалі ў кампаніі "Крыягенсэрвіс".

Акрамя таго, ёсць яшчэ адна праблема - гэта нерацыянальнае размеркаванне кіслароду. "Па Мікалаеву магу сказаць, што ёсць кісларод у рэзервуарах. А ў нашых кіраўнікоў не хапае палітычнай волі аддаць яго на патрэбы тых бальніц, дзе ён больш за ўсё патрэбны. Справа ў тым, што ёсць бальніцы, якія яго закупілі па сакавік, а то і па люты наступнага года. І ён стаіць у рэзервуарах. Акрамя таго, буйныя прадпрыемствы могуць яго нам пастаўляць. У нашай вобласці гэта, напрыклад, "Запарожсталь", якая можа па 20 т у дзень пастаўляць. Проста трэба браць і прымаць рашэнне. Чаго чыноўнікі не робяць. Як вынік, ужо чацвёртыя суткі людзі з сатурацыяй 70 паміраюць дома. Нават без дыягназу, таму што ПЛР ім ніхто не робіць", - расказвае Святлана Фёдарава.

Яна ўспамінае, як яшчэ летам звярталася да мясцовай улады з просьбай выдзеліць фінансаванне на пераабсталяванне сістэмы пад крыяцыліндры большага аб'ёму. "У нас стаіць чатыры цыліндры па 200 кг, а мы прасілі два трохтоннікі. З імі праблем у нас не было б. Але летам нам губернатар вобласці літаральна гаварыў: не трэба нас палохаць, каранавірус ужо скончыўся. І ўсе расказы аб тым, што восенню будзе бяда, на жаль, пераканаць чыноўніка не дапамаглі", - сказала Святлана Фёдарава.

Пры гэтым, як высветлілі "Вести", прыватнай асобе набыць медыцынскі кісларод для сябе або сваіх блізкіх практычна немагчыма. Як гаворыць валанцёр з Харкава Наталля Папова, у свабодным продажы кіслароду практычна няма. "Калі ў бальніцы няма кіслароду - значыць кіслароду няма ў краіне. Справа ў тым, што заводаў, якія вырабляюць кісларод, у нас не так ужо і многа. Усе астатнія - гэта перакупшчыкі і пастаўшчыкі, якія маюць розныя магутнасці. Няма такога, каб, напрыклад, у бальніцы няма кіслароду, а вы паехалі некуды, заправілі балон і прывезлі. Увесь кісларод сёння накіраваны поўнасцю на медыцынскую сферу", - сказала Наталля Папова.

Зрэшты, "Вестям" удалося ўсё ж такі адшукаць некалькі прадаўцоў кіслароду на папулярных дошках аб'яў. 40 л у балоне яны прапануюць па 9 тыс. грыўняў (каля $340). Пры стане, калі неабходна шпіталізацыя, поўны балон дасць магчымасць падтрымліваць пацыента максімум 10-12 гадзін. У той час як чалавеку на ШВЛ са спажываннем 50 л у мінуту такога балона хопіць усяго на некалькі гадзін. У далейшым балон трэба паўторна запраўляць. Запраўка 40 л каштуе сёння яшчэ каля 1 тыс. грыўняў. Гэта калі пашанцуе знайсці прадаўца, які яго заправіць.

1 лістапада 2021, Мінск
БЕЛТА