Што зменіцца ў Беларусі з 1 студзеня

З 1 студзеня 2020 года ў Беларусі вырасце базавая велічыня (з 25,5 да 27 рублёў). Гэты факт закране і іншыя паказчыкі: у краіне павялічацца выплаты па падатках і зборах, паднімуцца ўсе штрафы, падрастуць дапамогі па беспрацоўі, стыпендыі і іншае прыкладна на 6 %.

З 1 студзеня 2020 года мінімальная заработная плата стане больш амаль на 14 % (375 рублёў). Ніжэй за гэтую суму наймальнік не мае права аплачваць працу. Калі супрацоўнік, які працуе на поўную стаўку і выконвае нарматыўны аб’ём работ, атрымлівае менш — значыць, мае месца парушэнне працоўнага заканадаўства.

З новага года зарплату бюджэтнікам пачнуць лічыць па-новаму. Аплата працы будзе вырабляцца на аснове тарыфнай сістэмы, якая ўключае ў сябе базавую стаўку і 18-разрадную тарыфную сетку (раней была 27-разрадная).

На думку спецыялістаў, такая структура аплаты працы значна прасцей: яна складаецца з акладу, стымулюючых выплат (надбаўкі, прэміі) і кампенсавальных выплат (даплаты). Такім чынам, у кіраўнікоў бюджэтных арганізацый з’явіцца больш магчымасцяў па стымуляванні працы работнікаў, у тым ліку і ў выплаце прэмій і надбавак.

Базавая стаўка для аплаты працы работнікаў бюджэтных і прыраўнаваных да іх арганізацый складзе 185 рублёў. Гэтае значэнне таксама было павялічана.

Улады працягнулі праграму сямейнага капіталу — да 31 снежня 2024 года. Пры гэтым таксама пашырылі выпадкі, калі можна датэрмінова выкарыстоўваць гэтыя грошы. Датэрмінова выдаткаваць сродкі згодна з новымі правіламі змогуць таксама тыя сем’і, якім ужо прызначылі сямейны капітал.

Сямейны капітал з 1 студзеня будуць прызначаць у беларускіх рублях. Яго базавы памер складзе 22,5 тысячы рублёў (каля 10 700 долараў). Гэтую суму абяцаюць штогод індэксаваць ў залежнасці ад тэмпаў інфляцыі.

Са студзеня пасля заканчэння 18 гадоў з даты нараджэння дзіцяці гэтыя грошы можна выкарыстоўваць на паляпшэнне жыллёвых умоў, атрыманне адукацыі, атрыманне паслуг у сферы сацабслугоўвання, аховы здароўя, фарміраванне назапашвальнай пенсіі маці.

Датэрмінова сродкі сямейнага капіталу з 1 студзеня 2020 года можна выдаткаваць на паляпшэнне жыллёвых умоў шматдзетных сем’яў, атрыманне паслуг у сферы адукацыі (для аплаты навучання пры атрыманні членамі сям’і сярэдняй спецыяльнай або вышэйшай адукацыі ў дзяржаўных установах адукацыі), на атрыманне платных медпаслуг, якія аказваюць арганізацыі аховы здароўя, у тым ліку стаматалагічныя паслугі.

У першы дзень новага года ўступіць у сілу новы Працоўны кодэкс. Папраўкі закрануць розныя аспекты працоўных адносін.

Напрыклад, з добрасумленнымі работнікамі працадаўцаў абавяжуць заключаць доўгатэрміновы кантракт, будзе павялічана выхадная дапамога пры звальненні з-за няпоўнага працоўнага часу.

Таксама ў беларусаў з’явіцца магчымасць працаваць па сумяшчальніцтве поўны працоўны дзень.

Мамы, якія маюць дзяцей да трох гадоў, змогуць, як і іншыя работнікі, ездзіць у службовыя камандзіроўкі, выходзіць на працу ў святочныя і выходныя дні. А бацькам (па іх жаданні) будуць даваць адпачынак да 14 дзён пры нараджэнні ў сям’і дзіцяці.

З 1 студзеня ў Беларусі могуць з’явіцца спецыяльныя цэнтры, у якія перавядуць некаторых работнікаў бюджэтных арганізацый, напрыклад, бухгалтараў, фінансістаў, кіроўцаў, спецыялістаў па рамонце. Стварэнне такіх арганізацый ускладзена на выканкамы. З тымі ж, хто адмовіцца пераходзіць у новыя цэнтры, будуць скасоўваць кантракты.

Змены не толькі ўрэгулююць складаныя пытанні ў жыллёвых адносінах, але і спросцяць кіраванне сумеснай маёмасцю. Напрыклад, з новага года зменшыцца парог са 100% да дзвюх трацін галасоў па пытаннях рэарганізацыі, ліквідацыі і адчужэння агульнай маёмасці. Таксама жыхары блакіраваных жылых дамоў на сумежных зямельных участках змогуць ствараць таварыствы ўласнікаў. А капрамонт будзе абмяркоўвацца з жыхарамі на стадыі падрыхтоўкі праекта.

Мясцовыя выканкамы павінны будуць забяспечыць людзей безбар’ерным асяроддзем у жылых дамах (будзе функцыянаваць заяўны прынцып).

Акрамя таго, Кодэксам прадугледжаны кампенсацыя за непрыдатнае для пражывання жыллё, новаўвядзенні для чаргавікоў і многае іншае.

У Беларусі пачне працаваць база дадзеных шматдзетных сем’яў. На сёння туды ўнесена асабістая інфармацыя аб 106 тысячах шматдзетных сем’яў (пакуль толькі Прозвішча, імя, грамадзянства і месца пражывання). Паводле інфармацыі Міністэрства працы Беларусі, з новага года база пачне папаўняцца і іншымі звесткамі: аб выдачы пасведчання шматдзетнай сям’і, узнагароджанні ордэнам Маці, дапаможнікі і сямейны капітал. «Гэта робіцца для таго, каб перайсці ад заяўнага прынцыпу да выяўнага, каб нікога не страціць», — тлумачыла міністр працы і сацыяльнай абароны Ірына Касцевіч.

З 1 студзеня зменяцца правілы ўвозу і перасылкі тавараў з-за мяжы. Змены закрануць непадзельныя тавары вагой больш за 35 кг. Зараз за іх трэба плаціць мытную пошліну з усяго кошту тавару, а з 2020 года неабхобна будзе кампенсаваць толькі перавышэнне лімітаў па вазе або кошце. Такім чынам, увозіць цяжкія тавары стане больш выгадна.

Што тычыцца пасылак з-за мяжы, то мытная пошліна за іх перавагу паменшыцца ўдвая — да 15% з перавышэння вартаснай або вагавой нормаў (але не менш як 2 еўра за 1 кг вагі).

З 1 студзеня 2020 года «Белпошта» будзе браць камісію за правядзенне кожнага плацяжу праз АРІП — 60 капеек.

Разам з тым, плацяжы наяўнымі або картай праз плацежна-даведачныя тэрміналы падлягаць камісіі не будуць.

Яе таксама не будуць браць за плацяжы ў бюджэт, на дабрачынныя рахункі, на карысць пастаўшчыкоў асноўных і дадатковых камунальных паслуг. Акрамя таго, без камісіі будуць праходзіць плацяжы ў карысць «Белтэлекама» за тэлефон і тэлефонны сэрвіс інтэлектуальнай сеткі (ТСІС), а таксама на карысць самой «Белпошты». Удзельнікі Вялікай Айчыннай вайны вызваляюцца ад камісіі.

З 1 студзеня ў касах некаторых сельскіх крамаў можна будзе зняць наяўныя з банкаўскіх картак. За адзін раз дазволяць здымаць да 10 базавых велічынь (да 255 рублёў). Для правядзення такой банкаўскай аперацыі чалавеку неабходна хоць бы адзін раз разлічыцца за тавар сваёй картай. Наступнай аперацыяй яму змогуць правесці зняцце наяўных з гэтай жа або іншай банкаўскай карткі.

Паводле інфармацыі Нацбанка, пакуль гэта пілотны праект, па ўсёй краіне новаўвядзенне будзе дзейнічаць праз 2 гады.

Абмяняць старыя грошы можна толькі ў Нацбанку

З 1 студзеня 2020 года па 31 снежня 2021 года ўключна старыя грашовыя знакі можна будзе абмяняць на новыя толькі ў Нацбанку па адрасе: Мінск, вул. Талстога, 6. Абмен вырабляецца без абмежаванняў і спагнання камісійнага ўзнагароджання.

Юрыдычныя асобы і ІП змогуць разлічваць пакупнікоў не толькі па банкаўскіх картах, але і з выкарыстаннем QR-кодаў і мабільных дадаткаў. Такім чынам, купіць тавар можна будзе нават не маючы з сабой банкаўскай карткі. Прыйдзецца толькі ўсталяваць на смартфон адмысловы дадатак.

У адпаведнасці з рэформай пенсійны ўзрост павышаюць на 6 месяцаў кожны год. З 1 студзеня 2020 года пенсійны ўзрост для мужчын складзе 62 гады, для жанчын — 57 гадоў.

Калі ў 2022 годзе рэформа завершыцца, пенсійны ўзрост будзе ўсталяваны для мужчын і жанчын 63 і 58 гадоў адпаведна.

Адначасова з пенсiйным узростам павышаецца і мінімальны страхавы стаж, неабходны для атрымання пенсіі. Тут многіх беларусаў могуць чакаць непрыемныя сюрпрызы і трапленне ў так званую «пенсійную пастку».

З 1 студзеня павінны змяніцца кошты на некаторыя маркі цыгарэт. Аднак вытворцы і імпарцёры пакуль не агучылі, як канкрэтна зменіцца іх кошт.