Барыс Грызлоў ацаніў наступствы еўрамайдана ва Украіне

Пасол Расіі ў Беларусі Барыс Грызлоў аналізуе падзеі дзесяцігадовай даўнасці і іх наступствы.

Сёння спаўняецца 10 гадоў з дня пачатку акцый пратэстаў у Кіеве, якія ўвайшлі ў гісторыю як еўрамайдан. Цынічнае ўмяшанне Захаду ва ўнутраныя справы Украіны прывяло да ўзброенага мяцяжу і прыходу да ўлады праварадыкальных сіл.

Спланаваны заходнімі спонсарамі мітынг, які ўспыхнуў 21 лістапада 2013 года, выліўся ў крывавы дзяржаўны пераварот. У якасці нагоды было выкарыстана рашэнне прэзідэнта Віктара Януковіча адкласці падпісанне пагаднення аб асацыяцыі Украіны з Еўрасаюзам. З гэтага моманту пачаўся адваротны адлік да самазнішчэння Украіны і поўнай дэградацыі архітэктуры бяспекі ў рэгіёне.

Дзесяцігоддзе – немалая часовая дыстанцыя, якая дазваляе асэнсаваць першапрычыны, прасачыць фатальны ланцуг падзей, якія прывялі да трагедыі ў маштабах цэлай краіны. Як здарылася, што роднасная нам Украіна – некалі квітнеючая жытніца рэгіёна, перадавы навуковы і прамысловы цэнтр – ператварылася не проста ў "хворага чалавека Еўропы", а ў апору экстрэмізму і агрэсіўнага нацыяналізму?

Вядома, перадумовы да катастрофы складаліся не адно дзесяцігоддзе. Нацыяналістычна настроеныя ўкраінскія эліты паступова фармаваліся пад чулым куратарствам заходніх спецслужбаў.

Сваю ролю адыграў Указ Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 17 верасня 1955 года "Аб амністыі савецкіх грамадзян, якія супрацоўнічалі з акупантамі ў перыяд Вялікай Айчыннай вайны 1941-1945 гадоў". Па задумцы, ён даваў магчымасць былым калабарантам, якія знаходзіліся за мяжой, раскаяцца ў зробленым і вярнуцца да добрапрыстойнага жыцця ў сваёй краіне.

У той жа час з прычыны гэтага ўказа былі амністяваны і рэпатрыяваны з краін Заходняй і Усходняй Еўропы, паводле розных ацэнак, больш за сотню тысяч удзельнікаў АУН і УПА (забаронены ў РФ), а лідар гэтых фармаванняў, пераемнік і паслядоўнік Рамана Шухевіча і Сцяпана Бандэры Васіль Кук адсядзеў усяго шэсць гадоў замест 25 і паспяхова вярнуўся ў Кіеў.

Значная частка некалі актыўных дзеячаў нацысцкага падполля засталася верная сваім перакананням, а хтосьці ўжо быў завербаваны амерыканскімі, брытанскімі і нямецкімі разведкамі. Па запавеце Кука яны сталі пранікаць у партыйны апарат, органы культуры і асветы, дзе чакалі сваёй гадзіны. Ён надышоў у перыяд перабудовы, якая падняла "спячых" на паверхню ў складзе адыёзнага "Народнага руху Украіны".

Набыццё незалежнасці магло б стаць для Украіны імпульсам да стварэння самастойнай і суверэннай нацыянальнай дзяржавы. Аднак гэтага не адбылося: бандэраўская антысавецкая і антырасійская матрыца, якую ўшылі ў галовы ўкраінскага істэблішменту, сфармуляваная яшчэ ў першай палове XX стагоддзя ідэолагам украінскага нацыяналізму Дзмітрыем Данцовым, не дазваляла будаваць краіну інакш як на аснове нянавісці да ўсяго рускага.

Гэты светапогляд, які ўважліва вывучаўся нашымі заакіянскімі і еўрапейскімі ворагамі, аказаўся сугучным іх планам па паслабленні і раз’яднанні Расіі.

З 1990-х гадоў нашы заходнія "партнёры" стрымана падсілкоўвалі нацыяналістычны запал няспелай украінскай эліты ў мэтах яе максімальнага адрыву ад Расіі.

Украіна стала адзінай дзяржавай, якая не падпісала Статут СНД, у якім закладвалася прававая база для сумеснага эканамічнага і сацыяльнага развіцця ў рамках агульнай эканамічнай прасторы, міждзяржаўнай кааперацыі і інтэграцыі, пацвярджаўся настрой на мірнае суіснаванне і ўзаемавыгаднае партнёрства. Замест гэтага ўкраінскія ўлады вырашылі падладжвацца да ЗША і Еўрасаюза, па ўказцы якіх прыняліся за распродаж гаспадарчага комплексу краіны, разрыў эканамічных, гандлёвых і культурных сувязей з Расіяй.

Украіна з найбагатай савецкай рэспублікі паступова ператварылася ў крыніцу таннага харчавання і сыравіны для заходніх кампаній.

Разрыў паміж багатымі і беднымі, які расце, татальная карупцыя і пануючая сацыяльная несправядлівасць падаваліся ўладамі як згубныя наступствы "шматгадовай расійскай акупацыі".

Школьныя падручнікі, якія выпускаліся ва Украіне з пачатку 1990-х гадоў на грошы Джорджа Сораса, у якія ўжо тады былі ўключаны выдумкі аб нібыта шматвяковым супрацьстаянні з Расіяй і скажоныя ўяўленні аб ролі нашых народаў у Вялікай Айчыннай вайне, закладвалі русафобскія штампы ў дзіцячыя розумы.

Усё гэта спрыяла з’яўленню ў розных рэгіёнах Украіны нацыянал-радыкальных груп, якія трызнілі аб ідэі стварэння монаэтнічнай дзяржавы з "чыстакроўнай" нацыяй. Гэтыя ячэйкі Захад затым выкарыстоўваў для арганізацыі крывавага мяцяжу на плошчы Незалежнасці ў Кіеве і нападзенняў на аўтобусы з "антымайданаўцамі", якія рухаліся з Крыма, у лютым 2014 года і пасля не раз заплюшчваў вочы на ​​зверскія злачынствы праварадыкалаў супраць мірных грамадзян.

Пробным шарам Захаду стала распальванне першай "аранжавай рэвалюцыі" ва Украіне ў 2004 годзе, у выніку якой да ўлады прыйшлі сілы на чале з прэзідэнтам Віктарам Юшчанкам, арыентаваныя на дыстанцыяванне Украіны ад Расіі і інтэграцыю краіны ў еўраатлантычныя структуры.

З лёгкай рукі новавыбранага "гаранта дэмакратыі" з 2005 года ў Кіеве сталі праводзіцца шэсці ў гадавіну стварэння УПА, а ў 2006 годзе выйшаў указ, які прадугледжваў рэабілітацыю баевікоў АУН-УПА.

У менталітэце ўкраінскага істэблішменту мудрагелістым чынам спляліся прага ўрваць кавалак еўраатлантычнага пірага і імкненне ўсхваляць бандэраўскіх стаўленікаў. На жаль, паралель паміж еўрапейскай дэмакратыяй і неанацысцкай ідэалогіяй ужо даўно не здаецца парадаксальнай.

У лістападзе 2013 года пачаўся новы еўрамайдан, трыгерам якога, як ужо гаварылася, стала рашэнне прэзідэнта Віктара Януковіча адкласці падпісанне пагаднення аб асацыяцыі з ЕС для перагляду сітуацыі з пункту гледжання абавязацельстваў, якія былі ў краіны па Дагаворы аб зоне свабоднага гандлю ў рамках СНД.

З прычыны правакацыі мітынг перарос ва ўзброеныя сутыкненні, загінулі як дэманстранты, так і супрацоўнікі праваахоўных органаў. Пры тым, што памяць аб ахвярах сярод пратэстуючых, у ліку якіх былі члены радыкальных нацыяналістычных груповак, узвялі ў культ, імёны забойцаў супрацоўнікаў спецпадраздзялення "Беркут" да гэтага часу не вядомы.

Падпісанае 21 лютага 2014 года Януковічам пагадненне аб урэгуляванні крызісу сарвала апазіцыя з маўклівай згоды краін-гарантаў – Германіі, Францыі і Польшчы, а сам законна выбраны прэзідэнт быў вымушаны пакінуць краіну пад пагрозай смерці.

Такое бесцырымоннае ўмяшанне краін Захаду ва ўнутраныя справы Украіны і разварушванне абстаноўкі ў краіне прывялі да абвастрэння супярэчнасцей у грамадстве. Першыя заканадаўчыя крокі постмайданнай улады – у прыватнасці, спроба адмены закона "Аб асновах дзяржаўнай моўнай палітыкі", які фактычна ўраўноўваў статус рускай і ўкраінскай моў у рэгіёнах, унясенне праекта пастановы аб "ачышчэнні ўлады" – былі з трывогай успрыняты на паўднёвым усходзе Украіны, выклікаўшы працэс адмежавання ад Кіева.

16 сакавіка 2014 года жыхары Крымскага паўвострава, дзе гістарычна пераважае рускае насельніцтва, прагаласавалі на рэферэндуме за ўступленне Крыма і Севастопаля ў склад Расійскай Федэрацыі.

У адказ новыя кіеўскія ўлады, задзейнічаючы як ваенныя і сілавыя структуры, так і нацыяналістычна настроеныя бандфарміраванні, 13 красавіка 2014 года пачалі так званую антытэрарыстычную, а па сваёй сутнасці карную аперацыю супраць мірных грамадзян, накіраваную на замацаванне вынікаў незаконнага захопу ўлады і прыгнечанне нязгодных.

Палітыкай Кіева стаў мэтанакіраваны генацыд мірных жыхароў Данбаса, якія ніколі не забудуць, як новавыбраны прэзідэнт Пётр Парашэнка выказаўся аб сваіх суграмадзянах з усходу: "Нашы дзеці пойдуць у школы і дзіцячыя сады, а іх дзеці будуць сядзець у падвалах".

Ён выканаў сваё абяцанне, падвергнуўшы шматгадоваму абстрэлу і бамбардзіроўцы гарады і населеныя пункты Данбаса. Пранізлівым напамінам аб гэтым служыць мемарыял у Данецку ў памяць аб больш за 150 загінулых у выніку ўкраінскіх абстрэлаў дзецях, які атрымаў назву "Алея анёлаў".

Гэты журботны спісак працягвае папаўняцца. З асаблівым болем успамінаем ахвяр атак, катаванняў і зверстваў украінскіх нацыяналістаў. "Новай Хатынню" стала спаленне людзей у Доме прафсаюзаў у Адэсе ў маі 2014 года. Перад вачыма да гэтага часу застылі кадры з выявай забітай там цяжарнай жанчыны.

Усе гэтыя падзеі – прамыя наступствы дзяржперавароту, спансіраванага і зрэжысіраванага ЗША і вядучымі краінамі Еўрасаюза.

Расія як найбуйнейшы сусед і адказны партнёр усяляк імкнулася супрацьдзейнічаць распальванню звонку грамадзянскай вайны ва Украіне. Пры актыўным пасярэдніцтве нашай краіны 12 лютага 2015 года быў падпісаны "Комплекс мер па выкананні Мінскіх пагадненняў", які быў ухвалены рэзалюцыяй 2202 СБ ААН і стаў безальтэрнатыўнай прававой асновай для ўнутрыўкраінскага ўрэгулявання.

Аднак злачынствы кіеўскага рэжыму супраць Данбаса і ўсяго рускамоўнага насельніцтва краіны працягнуліся. Украінская армія не спыніла атакі на крытычную грамадзянскую інфраструктуру мірных гарадоў ДНР і ЛНР.

У верасні 2021 года прэзідэнт Уладзімір Зяленскі, абранне якога ў 2019 годзе было звязана са спадзяваннямі на дасягненне ўнутрыўкраінскага міру і згоды, прапанаваў жыхарам Украіны, якія лічаць сябе рускімі, пакінуць краіну. І зноў Германія і Францыя сабатавалі свае абавязацельствы як сааўтары і гаранты мінскага мірнага працэсу.

Пазней, у 2022 годзе, былы канцлер ФРГ Ангела Меркель і экс-прэзідэнт Францыі Франсуа Аланд публічна прызналіся, што Мінскія пагадненні былі патрэбны толькі для таго, каб даць Кіеву час умацаваць ваенны патэнцыял УСУ, а зусім не спыніць абстрэлы і сутыкненні.

Пры куратарстве і непасрэдным удзеле саветнікаў і ваенных інструктараў краін НАТА ператварэнне Украіны ў "анты-Расію" з 2014 года набыло сістэмны і незваротны характар: адбывалася мілітарызацыя Украіны, дзе ствараліся ваенныя базы і амерыканскія біялабараторыі, гадаваліся ўльтраправыя радыкалы, гатовыя па камандзе знішчаць сваіх суайчыннікаў.

Прыняты заканадаўчыя акты, якія выцясняюць выкарыстанне рускай мовы з грамадскага жыцця, прытым што для мільёнаў украінцаў руская мовая – родная. Праводзіцца курс на ліквідацыю самай буйной у краіне рэлігійнай арганізацыі – кананічнай Украінскай праваслаўнай царквы – шляхам устанаўлення дыскрымінацыйных законаў, рэйдэрскіх захопаў храмаў і маёмасці, арыштаў і праследавання свяшчэннікаў. Не атрымліваюць належнага расследавання шматлікія нападзенні, запалохванні і забойствы прадстаўнікоў СМІ, якія выступаюць за добрасуседскія адносіны з Расіяй.

У ходзе нашых нязменных намаганняў па вырашэнні ўнутрыўкраінскага крызісу і прадухіленні разрастання яго ў рэгіянальны канфлікт трохбаковая Кантактная група па Данбасе ў складзе Расіі, Украіны і АБСЕ падпісала на пасяджэнні 22 ліпеня 2020 года дакумент аб умовах бестэрміновага і ўсёабдымнага перамір’я ва Украіне, які прадугледжваў у тым ліку вывад ўсіх замежных узброеных фармаванняў, ваеннай тэхнікі, а таксама наёмнікаў з тэрыторыі Украіны пад назіраннем АБСЕ і раззбраенне ўсіх незаконных груп.

Аднак украінскі бок фактычна выйшаў з пагаднення, працягнуўшы пры маштабнай падтрымцы краін НАТА і іх ваенных інструктараў ажыццяўляць мілітарызацыю краіны.

У канцы 2021 года Расія накіравала заходнім партнёрам прапановы аб прадастаўленні юрыдычных гарантый бяспекі, якія датычыліся, у тым ліку непашырэння НАТА на Усход, вяртання яго ваеннай інфраструктуры да канфігурацыі 1997 года. Нашы прапановы былі праігнараваны.

Да таго моманту на працягу года на тэрыторыі Украіны адбыліся сем ваенных вучэнняў з удзелам краін НАТА, у тым ліку найбуйнейшыя за чвэрць стагоддзя манеўры пад назвай "Абаронца Еўропы".

Паралельна з Захаду ішлі ўзмоцненыя пастаўкі ўзбраенняў Украіне.

З пачатку 2022 года назіралася рэзкае абвастрэнне сітуацыі ўздоўж усёй лініі судакранання ў Данбасе, інтэнсіфікаваліся абстрэлы. У Расію накіраваўся паток бежанцаў. Было відавочна, што Кіеў у хуткім часе рыхтуе бліцкрыг у Данбасе з мэтай прамога фізічнага знішчэння жыхароў ДНР і ЛНР.

Цяпер мы можам з упэўненасцю казаць, што прадухіленая намі ўкраінская агрэсія распаўсюдзілася б на тэрыторыі прыгранічных расійскіх абласцей. Канчаткова раскрыў карты Зяленскі, які падчас Мюнхенскай канферэнцыі 23 лютага 2022 года дапусціў перагляд Кіевам Будапешцкага мемарандума, які абавязаў краіну адмовіцца ад ядзернага арсенала. Гэта азначала рэальныя рызыкі для Расіі і міжнароднай бяспекі ў цэлым.

Усімі сваімі дзеяннямі і заявамі Кіеў і яго заходнія куратары прадэманстравалі недагавораздольнасць і намер стварыць вакол Расіі пояс нестабільнасці.

Па выніку ўзважанага і ўсебаковага аналізу сітуацыі Уладзімір Пуцін прыняў рашэнне прызнаць 21 лютага 2022 незалежнасць Данецкай і Луганскай Народных Рэспублік, а 24 лютага 2022 пачаць спецыяльную ваенную аперацыю па абароне Данбаса, дэмілітарызацыі і дэнацыфікацыі Украіны з мэтай ліквідацыі пагроз для бяспекі Расіі, якія выходзяць з яе тэрыторыі.

30 верасня мінулага года ў выніку свабоднага волевыяўлення насельніцтва адбылося ўз’яднанне ДНР, ЛНР, Запарожскай і Херсонскай абласцей з Расіяй, якая гатова бескампрамісна адстойваць права ўсіх грамадзян нашай краіны на бяспеку і мірнае жыццё, зносіны на роднай мове і свабоднае веравызнанне.

Пасля пачатку спецаперацыі Вашынгтон, Брусель і Лондан цвёрда ўзялі курс на "нанясенне Расіі стратэгічнага паражэння", дасягнуць якога яны спрабуюць на ўкраінскім полі бітвы. Захад пагардліва ўспрымае Украіну як палігон для выпрабаванняў сваіх узбраенняў і бессаромна прызнае гатоўнасць весці вайну з Расіяй "да апошняга ўкраінца". Менавіта пад націскам Захаду Кіеў быў вымушаны дэзавуяваць мірныя дамоўленасці з расійскім бокам, дасягнутыя ў Стамбуле ў сакавіку 2022 года.

Ідучы на ​​повадзе ў Захаду, Украіна страціла суб’ектнасць і дазволіла ператварыць сябе ў зброю супраць Расіі. Менавіта да гэтага прывёў еўрамайдан. Але для нашай краіны Украіна заўсёды была і будзе заставацца адзінакроўнай сястрой, купеллю агульнай гісторыі, рэлігіі і культуры, месцам, дзе нарадзіліся і пражываюць нашы сваякі і сябры. І менавіта для таго, каб захаваць Украіну, мэты і задачы спецаперацыі павінны быць выкананы ў поўным аб’ёме.

Sputnik Беларусь, 21 лістапада 2023