Чаму жыхары ЗША масава збягаюць з краіны?

Вынікі выбараў у ЗША калі не пасеялі паніку сярод амерыканцаў, то сапраўды зрабілі многіх з іх больш трывожнымі, адзначае ТАСС. Амерыканцы ўсё актыўней пачынаюць шукаць у інтэрнэце, як пераехаць у іншыя краіны, а асабліва забяспечаныя гатовы ўкладвацца ў іншыя дзяржавы дзеля атрымання новага пашпарта.

 Чаму жыхары ЗША масава збягаюць з краіны?

Выбары прэзідэнта ЗША рэзка павялічылі ўзровень трывожнасці сярод амерыканцаў. Напярэдадні галасавання стала вядома, што ўсё больш багатых грамадзян краіны плануюць пакінуць яе. На рэкордны попыт на атрыманне другога пашпарта ці доўгатэрміновае пражыванне за мяжой сярод кліентаў звярнулі ўвагу адвакаты і кансультанты заможных сем’яў.

«Мы ніколі не бачылі такога попыту, як цяпер», — прыводзіць CNBC словы Дамініка Волека, кіраўніка групы па рабоце з прыватнымі кліентамі ў Henley & Partners, якая кансультуе багатых людзей па пытаннях міжнароднай міграцыі. Паводле яго слоў, упершыню найбуйнейшай часткай кліенцкай базы кампаніі сталі менавіта багатыя амерыканцы — яны складаюць 20 працэнтаў, і гэта больш, чым любая іншая нацыя. Колькасць жыхароў ЗША, якія плануюць пераехаць за мяжу, па словах Волека, узрасла як мінімум амаль на траціну ў параўнанні з мінулым годам.

Як сцвярджае кіраўнік міжнароднай падатковай і іміграцыйнай фірмы Lesperance and Assocіates Дэвід Лесперанс, колькасць амерыканцаў, якія нанялі яго для магчымага пераезду за мяжу, прыкладна патроілася ў параўнанні з мінулым годам. Для многіх жаданне з’ехаць за мяжу звязана з апасеннямі з-за магчымых палітычных і сацыяльных хваляванняў незалежна ад таго, хто зойме прэзідэнцкую пасаду па выніках выбараў.

У рамках апытання, праведзенага кампаніяй Arton Capіtal, якая кансультуе багатых людзей па пытаннях іміграцыйных праграм, большасць (53 працэнты) амерыканскіх мільянераў заявілі, што з вялікай верагоднасцю пакінуць ЗША пасля выбараў — незалежна ад таго, хто пераможа. Часцей за ўсё жаданне з’ехаць выказвалі маладыя людзі: 64 працэнты мільянераў ва ўзросце ад 18 да 29 гадоў «вельмі зацікаўлены» ў атрыманні так званых залатых віз праз праграму пражывання за інвестыцыі за мяжой.

Хоць размовы аб пераездзе ў перыяд выбараў — звычайная з’ява, на гэты раз, як сцвярджаюць адвакаты і кансультанты багатых сем’яў, многія ўжо прымаюць канкрэтныя меры. Часта для атрымання дадатковых пашпартоў заможныя амерыканцы выбіраюць Партугалію, Мальту, Грэцыю і Італію. Напрыклад, у Партугаліі від на жыхарства і грамадзянства (з бязвізавым уездам у Еўропу) можна атрымаць у абмен на інвестыцыі ў памеры ¤500 тыс. (прыкладна $541 тыс.) у фонд або прыватны акцыянерны капітал. Мальта ў сваю чаргу прапануе «залатую візу» за ¤300 тыс., укладзеных у нерухомасць, якая, паводле слоў Волека, стала «асабліва папулярнай сярод амерыканцаў».

Сярод знакамітых бізнесменаў, якія не сталі абмяжоўвацца толькі амерыканскім пашпартам, — былы гендырэктар Google Эрык Шміт. У 2020 годзе паведамлялася, што ён разам з жонкай і дачкой падаў заяву на атрыманне грамадзянства на Кіпры, дзякуючы якому мог атрымаць бязвізавы доступ у краіны ЕС і магчымасць падарожнічаць па Еўропе падчас пандэміі. Інфармацыя аб гэтым з’явілася праз некалькі дзён пасля таго, як Кіпр прыпыніў дзеянне той самай схемы «залатой візы», дзякуючы якой багатыя замежнікі маглі купіць грамадзянства ў абмен на інвестыцыі ў памеры ¤2,2 млн ($2,6 млн).

Акрамя таго, у 2017 годзе ў СМІ з’явіліся звесткі аб тым, што заснавальнік PayPal Пітэр Ціль у сакавіку 2011 года атрымаў грамадзянства Новай Зеландыі. Паводле яго слоў, ён не знайшоў ніякай іншай краіны, якая больш адпавядала б яго погляду на будучыню, чым яна. Больш за тое, у 2016 годзе адзін з самых уплывовых прадпрымальнікаў Крамянёвай даліны Сэм Альтман распавёў часопісу New Yorker, што ў яго была дамоўленасць з Цілем: у выпадку якога-небудзь сістэмнага калапсу, напрыклад распаўсюджвання віруса, негатыўных наступстваў штучнага інтэлекту, вайны паміж ядзернымі дзяржавамі і гэтак далей, яны абодва садзяцца на прыватны самалёт і ляцяць у Новую Зеландыю, дзе Ціль валодае нерухомасцю.

Зрэшты, не ўсе мільярдэры маюць намер скрывацца ад рознага кшталту ўзрушэнняў за мяжой. У мінулым годзе Wіred пісаў, што генеральны дырэктар Metа Марк Цукерберг будуе на Гаваях буйны комплекс, а таксама плануе падрыхтаваць велізарную падземную прастору. Як заўважае выданне, гэтае месца, як мяркуецца, стане свайго роду постапакаліптычным бункерам на выпадак калапсу цывілізацыі.

Імкненне да пераезду ўласцівае не толькі заможным амерыканцам — аб гэтым задумваюцца грамадзяне з розным узроўнем даходу. Адпаведныя настроі наспявалі і да галасавання, але пасля аб’яўлення яго вынікаў колькасць пошукавых запытаў, звязаных з пераездам за мяжу, рэзка ўзрасла. Як сведчыць аналітыка Google Trends, 6 лістапада піка дасягнуў пошукавы запыт «як пераехаць у Канаду». Найбольш высокую цікавасць да гэтага праявілі традыцыйна дэмакратычныя штаты, такія як Вермонт, Мэн, Арэгон і Вашынгтон.

Колькасць запытаў «пераехаць у Канаду» ў пошукавіку Google, па звестках Reuters, узрасла на 1270 працэнтаў за 24 гадзіны, пасля таго як стала вядома, што новым амерыканскім прэзідэнтам будзе рэспубліканец Дональд Трамп. Аналагічныя запыты аб пераездзе ў Новую Зеландыю павялічыліся амаль на 2000 працэнтаў, а аб пераездзе ў Аўстралію — на 820 працэнтаў.

Як паведаміў прадстаўнік Google, позна ўвечары 6 лістапада на Усходнім узбярэжжы ЗША колькасць запытаў аб пераездзе дасягнула рэкордных значэнняў. На сайце іміграцыйнай службы Новай Зеландыі 7 лістапада зарэгістравалася каля 25 тысяч новых карыстальнікаў са Злучаных Штатаў. Кіруючы партнёр найстарэйшай канадскай юрыдычнай фірмы па пытаннях іміграцыі Эван Грын заявіў, што Трамп стаў «трыгерам». «Людзі апасаюцца, што страцяць свабоду», — сказаў ён.

Найбольш папулярныя краіны для патэнцыйнага пераезду пасля публікацыі вынікаў выбараў — Канада, якую выбірае кожны пяты амерыканец, Вялікабрытанія і Японія, адзначае CNBC. Акрамя таго, для пераезду папулярныя Аўстралія, Італія, Ірландыя, Новая Зеландыя, Швейцарыя, Іспанія, Францыя, Швецыя, Германія, Нідэрланды, Коста-Рыка і Мексіка.

Нават тыя, хто не збіраецца з’язджаць, яшчэ летась заявілі, што рыхтуюцца да «суднага дня» пасля выбараў. Па даных апытання Fіnder, 40 працэнтаў прадстаўнікоў пакалення Z — людзей, якія нарадзіліся пасля 1997-га, — сцвярджаюць, што выдаткуюць грошы на падрыхтоўку да магчымага калапсу. Многія з тых, хто ўжо настроіўся на наступленне канца свету, заявілі, што прымалі меры засцярогі яшчэ напярэдадні выбараў, паколькі занепакоеныя тым, што яны выклічуць грамадзянскія хваляванні. Іншыя апасаліся, што ўрад не справіцца з новым вялікім стыхійным бедствам. Часцей за ўсё людзі закупляюць ежу і ваду, а сярод «зумераў» 20 працэнтаў таксама ўдзяляюць увагу закупцы туалетнай паперы.

Усё гэта адбываецца на фоне расчараванасці амерыканцаў палітыкай краіны. Паводле даных экзітполаў, на якія спасылаўся Fox News, каля 70 працэнтаў рэспандэнтаў лічаць, што краіна рушыць па няправільным шляху. Да таго ж усяго 13 працэнтаў апытаных паведамілі, што яны ці іх сем’і «дабіліся поспеху» ва ўмовах цяперашняй эканомікі, а 63 працэнты ацанілі бягучыя эканамічныя ўмовы як «не вельмі добрыя» ці «дрэнныя».

У цэлым тэндэнцыя на павелічэнне запытаў на атрыманне другога пашпарту або віду на жыхарства сярод багатых амерыканцаў праявілася пасля пандэміі COVІD-19. Прычым у заможных грамадзян ЗША ёсць мноства непалітычных прычын хацець адправіцца за мяжу — ад жадання правесці пенсію ў цяплейшай і таннай краіне да імкнення быць бліжэй да сваякоў.

Вельмі часта багатыя амерыканскія сем’і падаюць заявы на атрыманне другога і нават трэцяга ці чацвёртага грамадзянства і віду на жыхарства, каб застрахаваць свой капітал. Яны ствараюць гэтыя «пашпартныя партфелі» на выпадак, калі ім давядзецца ўцякаць са сваёй роднай краіны. Як адзначае Дамінік Волек, заможныя людзі атрымліваюць іншыя грамадзянствы, бо хочуць застрахавацца ад валацільнасці і нявызначанасці.

Зрэшты, гэта не адзіныя прычыны, чаму амерыканцы жадаюць пакінуць радзіму ці атрымаць новы пашпарт. Як адзначае CNBC, яны могуць імкнуцца атрымаць альтэрнатыўны дакумент, паколькі ён палягчае падарожжа для амерыканцаў, якія адпраўляюцца ў тыя часткі свету, што, мякка кажучы, не надта дружалюбныя да ЗША. Да таго ж дзелавыя паездкі ў многіх краінах могуць быць больш бяспечнымі і менш заўважнымі, калі ў чалавека ёсць неамерыканскі пашпарт. Выкарыстанне другаснага ІD таксама можа дапамагчы ў трансгранічных фінансавых пераводах або здзелках унутры іншай краіны. «Мы ўсе жывем у нестабільныя часы. Хто ведае, што адбудзецца надалей. Насамрэч гаворка ідзе аб наяўнасці не толькі плана B, але і планаў C і D», — адзначае Волек.

Нярэдкія выпадкі пераезду жыхароў ЗША ў нашу краіну. Так, амерыканец пасля 26 гадоў службы ў ВПС ЗША пераехаў разам з сям’ёй на пастаяннае месца жыхарства ў Беларусь, палюбіў яе ўсім сэрцам і называе сваім домам.

«Я сапраўды аддаю перавагу Беларусі, а не Злучаным Штатам. Мой дом там, дзе сэрца, а маё сэрца жыве ў Беларусі. Я люблю Беларусь, Беларусь — мой дом, тут жыве мая сям’я», — адзначыў БелТА амерыканец, які перабраўся ў Мінскую вобласць у 2016 годзе.

Крыс вельмі рады, што ў Калодзішчах, дзе ён цяпер жыве, да яго ўсе ставяцца па-сяброўску і не ўспрымаюць як чужынца. «Беларускія людзі неверагодна гасцінныя і прыязныя, — кажа ён аб сваіх уражаннях. — Я вельмі дрэнна ведаю рускую мову, майго слоўнікавага запасу не хапае, каб нармальна мець зносіны, але я ўсё роўна адчуваю прыязнае стаўленне. Усе вельмі ветлівыя, не толькі дзеці. Здаецца, што прыязнасць гэтак жа натуральна для беларусаў, як і любоў да прыроды».

Амерыканец прызнаецца, што шмат даведаўся пра Беларусь, якая выклікае ў яго толькі станоўчыя эмоцыі. Гэта датычыцца многіх аспектаў жыццядзейнасці і ў першую чаргу сацыяльнай сферы, якая робіць аднолькава камфортным жыццё як у вялікіх гарадах, так і на перыферыі. Напрыклад, грамадскі транспарт — немалаважны аспект для жыхароў раёна: «Мы можам дабрацца ў Мінск на электрычцы і аўтобусе ў любы час, калі захочам. У Злучаных Штатах няма нармальнага грамадскага транспарту. Мы жылі ў аддаленым раёне, і мая жонка называла яго „залатой клеткай“, бо яна не магла нікуды выехаць нават за ежай, паколькі ў яе не было правоў кіроўцы».

Сям’я Крыса вярнулася ў Беларусь у 2012 годзе. Ён таксама хацеў быць разам з ёй, аднак не змог адразу прадаць свой дом. У выніку расстанне зацягнулася на доўгія чатыры гады, а дом прыйшлося прадаць з вялікай стратай. Амерыканец прызнаецца, што проста страціў гэтыя грошы, бо гэтая нерухомасць на самай справе каштавала як мінімум у два разы даражэй.

«Людзі думаюць, што амерыканцы вельмі багатыя, у іх ёсць сваё жыллё. Я ўклаў у дом усе свае зберажэнні. Пры гэтым мне яшчэ прыйшлося заняць грошы ў банку, каб аплаціць яго пакупку. Пасля я паспрабаваў прадаць свой дом, але не змог адбіць укладзеныя грошы», — растлумачыў ён.

Крыс працягвае здзіўляцца, наколькі Беларусь камфортная для жыцця, і гэта ў тым ліку датычыцца бяспекі людзей: «Я рэгулярна чытаю беларускія навіны і бачу, што злачыннасць тут вельмі нізкая ў параўнанні са Злучанымі Штатамі. Маю пляменніцу абрабавалі ў Нью-Ёрку на аўтобуснай станцыі проста сярод белага дня.

Заснавальнік і ўладальнік Telegram Павел Дураў таксама перажыў спробу рабавання ў Сан-Францыска, калі да яго падышлі тры моцныя хлопцы ў восем гадзін вечара, каб скрасці тэлефон. І гэта адбылося з уладальнікам Telegram! Так што я адчуваю сябе ў Беларусі ў поўнай бяспецы, гэта вельмі бяспечнае месца для жыцця».

Беларусь заўсёды зыходзіла з важнасці канструктыўных кантактаў з ЗША, а перыяд гісторыі, калі такія кантакты пераважалі, дэманстраваў іх бясспрэчную карысць для дзвюх дзяржаў, падкрэсліў раней Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка ў віншаванні народу Злучаных Штатаў Амерыкі з Днём Незалежнасці.

«Мы цэнім намаганні простых амерыканцаў, якія па-чалавечы, ад душы дапамагалі нам у барацьбе з нацызмам, пасляваенным аднаўленні краіны, пераадоленні наступстваў аварыі ва ўкраінскім Чарнобылі, — адзначаецца ў віншаванні. — Нягледзячы на палітычныя стэрэатыпы, запрашаем вас зазірнуць за гарызонт, скласці сваё асабістае ўражанне аб Беларусі, ацаніць яе дасягненні, — прапанаваў Прэзідэнт. — Упэўнены, многія будуць прыемна здзіўлены і захочуць бліжэй пазнаёміцца з нашай краінай».

Аляксандр Лукашэнка пажадаў народу ЗША бясхмарнага неба і мудрасці мірнага суіснавання з усімі людзьмі добрай волі. «Сардэчна запрашаем у Беларусь!» — адзначаецца ў віншаванні.